بچهها خيلي باهوشتر از چيزي هستند که ما بزرگترها فکر ميکنيم. اينکه ميگوييم بچهها، منظورمان بچههاي زير 2 سال است که ميتوانند به سادگي زشتيها و زيباييهاي اطرافشان را درک کنند و خوشحال، عصباني يا ناراحت شوند...
اگر شما هم فرزند زير 2 سال داريد، بد نيست نگاهي به اين 8 ويژگي شگفتانگيز بيندازيد تا راهورسم برخوردي بهتر و مناسبتر را با آنها بدانيد.
1. ميدانند که رييس کيست
بچهها از حدود 10 ماهگي متوجه رفتار اطرافيانشان ميشوند و حتي با ديدن کارتونهاي مختلف، ميتوانند بفهمند که نقش اصلي کارتون کيست و چه کسي بايد در رفتار و گفتار، تابع چه کسي باشد. به عبارت سادهتر، بچهها از 10 ماهگي به بعد متوجه رييس و مرئوس بودن آدمهاي حقيقي دور و برشان يا شخصيتهاي مجازي کارتونهايي که ميبينند، ميشوند و حتي اين را درک ميکنند که بزرگترها به نوعي رييس کوچکترها هستند. پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ معتقدند که اين امر، پايه و اساس اوليه شکلگيري تفکر در ما انسانهاست.
2. صداهاي ظريف و کلفت را از هم تشخيص ميدهند
نتايج يک تحقيق انگليسي در سال 2009 نشان داد بچهها از حدود 6 ماهگي ميتوانند صداهاي ظريف و کلفت را از هم تشخيص دهند و متوجه تقليد صدا هم بشوند. مثلا ممکن است وقتي براي بچههاي 6 يا 7 ماهه صداي جوجه، بز، خروس يا مرغ درميآوريد، خوششان بيايد و بخندند اما اگر براي همين بچهها صداي گاو يا حتي سگ دربياوريد، آنها احتمالا ميترسند يا ميزنند زير گريه. به طور کلي، بچهها با شنيدن صداهاي ملايم و ظريف، به آرامش ميرسند. به همين دليل توصيه ميشود با آنها با ملايمت صحبت کنيد و با صدايي ريزتر از صداي خودتان برايشان شعر، داستان يا لالايي بخوانيد.
3. احساسات و عواطف را درک ميکنند
نوزاد پيش از اينکه بتواند حرف بزند، بنشيند يا راه برود، ميتواند متوجه احساسات و عواطفتان شود. محققان آمريکايي ميگويند بچهها از حدود 5 ماهگي ميتوانند به سادگي متوجه خوشحال يا ناراحت بودن والدينشان بشوند. يک بچه 5 ماهه به راحتي تحتتاثير شرايط استرسزاي خانه يا نگرانيهاي پدر و مادرش قرار ميگيرد و اين درک از نگراني و استرس را هم با بيقراريها يا گريههاي بيدليل نشان ميدهد. اين محققان تاکيد ميکنند بچهها از 9 ماهگي به بعد حتي ميتوانند تفاوت بين موسيقيهاي شاد و غمگين را هم متوجه شوند و به آنها واکنش نشان دهند.
4. رقص و آواز را دوست دارند
حتما ديدهايد گاهي وقتي در حال تماشاي تلويزيون هستيد و يک آگهي تبليغاتي يا نماهنگ پخش ميشود، نوزاد شروع به تکان دادن دستها، پاها يا حتي سر و گردنش ميكند. اين عكسالعمل کاملا طبيعي است. بچهها از حدود 7 يا 8 ماهگي به بعد سعي ميکنند شادي خود را با حرکاتي شبيه به رقصيدن يا درآوردن صداهايي مانند آواز خواندن نشان دهند. اين حركتها زبان بدن براي بچههايي که هنوز حرف نميزنند، محسوب ميشود و راهي است براي جلب توجه و ارتباط برقرار کردن آنها با محيط اطرافشان.
5. آيينه تمامنماي رفتار ديگرانند
معمولا تمام بچهها از 9 ماهگي به بعد شروع ميکنند به تقليد کلامهاي ساده يا رفتارهاي اطرافيانشان. مثلا زباندرازي ميکنند، صداي هر حيواني را که يک بار بشنوند، درميآورند، بايباي ميکنند، به نشانه سکوت دستشان را روي بيني ميگذارند و خيلي کارهاي ديگر. تحقيقات نشان داده مغز بچهها از 9 ماهگي به بعد براي برقراري رابطه اجتماعي با ديگران، با مشاهده دقيق، سعي در تقليد رفتار آنها ميکند تا کمکم خودش بتواند حرکات و گفتاري را خلق کند.
6. متوجه درخواستهاي ما ميشوند
بچهها پيش از اينکه بتوانند خوب صحبت کنند، ميتوانند متوجه درخواستها يا نيازهاي ما بشوند. يعني از حدود 9 تا 10 ماهگي به بعد، بچهها متوجه درخواستهايي مانند «يک دقيقه صبر کن تا غذايت را بياورم» يا «اين توپ رو بگير و براي من پرت کن» ميشوند. برخي بچهها تا حدود 24 يا حتي 30 ماهگي هم نميتوانند خواستههاي ما و خودشان را با حرف زدن بيان کنند اما اگر از همين بچههايي که نميتوانند حرف بزنند هم درخواستي بکنيد، به سادگي خواسته شما را برآورده ميکنند. مثلا اگر از بچهاي که ديگر ميتواند راه برود، بخواهيد تا کيف پول يا گوشي تلفن را برايتان بياورد يا حتي يک تکه آشغال را داخل سطل زباله بيندازد، حتما اين کار را انجام خواهد داد. اگر فرزند شما تا سن 24 ماهگي نتواند يک کلمه هم حرف بزند يا متوجه درخواستهايتان نشود، بايد حتما او را نزد پزشک ببريد تا از نظر شنوايي و ذهني بررسي شود اما اگر بچهاي حرف نزد و توانست با رفتار و کارهاي خودش شما را متوجه کند که حرفها و خواستههايتان را ميفهمد، جاي نگراني وجود ندارد چون معلوم است مشکل شنوايي يا ذهني ندارد و به زودي حرف هم خواهد زد.
7. آدمهاي خوب و بد را تجزيه و تحليل ميکنند
ذهن بچهها قدرت تجزيه و تحليل رفتارهاي خوب و بد يا حتي ظاهرهاي خوب و بد دارد. البته اين خوبي و بدي نوعي تفکيک ذهني است که گاهي از بچهاي به بچه ديگر تفاوت ميکند. بهطورکلي تمام بچهها از 6 تا 10 ماهگي از ديدن يا ارتباط برقرار کردن با افراد بداخلاق، تندخو و آنهايي که صداي خشني دارند، گريزان هستند اما همين بچهها به سادگي با آنهايي که چهرههايي شاداب و خندان دارند، حتي اگر غريبه هم باشند، ارتباط برقرار ميکنند. از طرف ديگر برخي از معيارهاي خوبي و بدي در ذهن بچههاي زير يک سال با هم متفاوت است. مثلا گروهي از بچهها از مردهايي که ريش يا سبيل داشته باشند ميترسند و گروهي از آنهايي که تن صداي بالايي دارند.
8. از پشت تلفن هم صداهاي
آشنا را ميشناسند
بچهها از حدود 7 ماهگي به بعد، تمام اطرافيان درجه يک خود که حداقل هفتهاي يکي دو مرتبه آنها را ميبينند، ميشناسند. آنها از حدود
11 ماهگي هم ميتوانند صداي کساني که حداقل روزي يک بار يا يک روز در ميان با آنها ارتباط دارند، تشخيص دهند. مثلا با شنيدن صداي پدر، مادر، پدر بزرگ يا مادربزرگ خود از پشت تلفن، ميخندند، صداهايي از خودشان درميآورند يا از شادي جيغ ميکشند اما اگر فرد غريبهاي با آنها صحبت کند، يا تلفن را پرت ميکنند يا ساکت ميمانند و تعجب ميکنند.