دانستن زبان بدن بزرگسالان كار چندان سختی نیست. برای مثال، زمانی كه فردی بهراست و بالا نگاه میكند، میتوان حدس زد كه در حال ساختن دروغ است، بنابراین بایدهوشیار بود. اما در مورد نوزادان فهمیدن اینكه دستش را برای چه تكان میدهد یا سرشرا به چه نشانهای بالا و پایین میبرد كمی سخت بهنظر میرسد.
مشخص كردن حركات بدن كودك بسیار سخت است بهخصوص قبل از اینكه بتواند صحبت كنداما رفتار كودك بهطور قطع نشان میدهد او چه میخواهد. «كوین نوگنت»، نویسنده كتاب«كودكتان با شما حرف میزند» میگوید: «توانایی خواندن و پاسخ دادن به زبان بدن كودك، او راخوشحال میكند و در عین حال به شما كمك میكند درباره شخصیت و خلقوخوی او آگاهیبیشتری كسب كنید.» برای والدینی كه در ترجمه زبان بدن كودكشان دچار مشكل شدهاند،خواندن این صفحات را پیشنهاد میكنیم.
واكنش به درد
قوس دادن پشت: یك كودكخردسال شاید این حركت را بهعنوان نوعی اعتراض انجام دهد اما نوزاد وقتی پشتش را كشو قوس میدهد، ممكن است بخواهد واكنشش را به درد نشان دهد. دكتر «آری بروان»،نویسنده كتاب «كودك 411» میگوید: «در این حالت رودل كردن به احتمال زیاد میتواندمتهم ردیف اول باشد.»
واكنش شما:اگر فرزندتانپشتش را در میانه غذا خوردن كش و قوس میدهد یا گریه میكند و مدام تهوع دارد،میتواند نشانه ریفلاكس یا ریفلاكس گاستروفاژیال(GERD) باشد، شرایطی كه اسید معدهبرگشت پیدا كرده و مری را اذیت میكند. دكتر بروان توضیح میدهد: «وقتی اسید معدهبه سمت مری بازمیگردد، در میانه قفسه سینه كودك پشت خود را به عقب میدهد تا ازاین ناراحتی خلاصی یابد. این حالت اگر مربوط به غذا خوردن نباشد ممكن است بدون دلیلباشد و تنها برای راحتی بیشتر این كار را بكند.»
ریتم را درك میكند
كوبیدن سر به اطراف: وقتیمیبینید كودك 10 ماههتان سرش را به زمین میكوبد یا سرش را به میلههای تختشمیكوبد این علامت بدی نیست است.بچهها این كار را بدون وجود هرگونه دردی انجاممیدهند. دكتر بروان میگوید: «بچهها ریتم حركت دادن سر به جلو و عقب راآرامشدهنده مییابند.»
واكنش شما:از این حركتچشمپوشی نكنید. دكتر بروان معتقد است: «اگر فرزند شما برای مدتی طولانی به جایاینكه با دیگران سرگرم باشد یا با اسباب بازیهایش بازی كند سرش را به این طرف و آنطرف كوبید، آن وقت باید به پزشك مراجعه كنید. به یاد داشته باشید بیشتر كودكان تا 3سالگی این رفتار را ترك میكنند.
تحقیقات نشان داده است بچههایی كه فقط با گوشهایشان بازی میكنندنمیتوانند عفونت گوش داشته باشند.(علامتی كه شما باید برای عفونت گوش به آن فكركنید شامل تب، كیپ شدن بینی و مشكلاتی در خواب شبانه است)
او فهمیده گوش دارد
چنگ زدن گوشها: وقتیمیبینید فرزندتان مدام با گوشهایش ور میرود و به آنها چنگ میاندازد سریع فكرنكنید كه این به معنای عفونت گوش است. دكتر نلسون میگوید: «بسیاری از والدین سریعبه این نتیجه میرسند كه كودك مشكل عفونت گوش دارد اما در بیشتر اوقات او این كاررا به این دلیل انجام میدهد كه تازه فهمیده عضوی به نام گوش دارد. علاوه بر این،تحقیقات نشان داده است بچههایی كه فقط با گوشهایشان بازی میكنند نمیتوانندعفونت گوش داشته باشند.(علامتی كه شما باید برای عفونت گوش به آن فكر كنید شامل تب،كیپ شدن بینی و مشكلاتی در خواب شبانه است).
واكنش شما:او را برایاینكه این قسمت از بدنش را كشف كرده، تشویق كنید اما حواستان به آن باشد. دكتربروان میگوید: «برخی اوقات بچهها زمانی كه دندان درمیآورند بهویژه وقتیدندانهای آسیای یك سالگی میخواهند رویش پیدا كنند، این كار را انجاممیدهند.»
او شگفتزده است
تكان دادن دستها: ممكناست این صحنه را دیده باشید: كوچولوی خوابآلودهتان برای خواب آماده شده است. وقتی شما به آرامی میخواهید او را به تختش ببرید، بازوهایش به اطراف تكان میخوردو همین تكان باعث بیدار شدنش میشود. دكتر مك كارتی معتقد است، این طبیعیترینواكنش در نوزادان است. در حقیقت این حالت كه نام آن« واكنش مورو» است باعث میشود،نوزاد بهصورت ناگهانی بازوهایش را به اطراف پرتاب كند و خیلی سریع به سمت بدنبرگرداند. این حالت زمانی كه او از چیزی شگفت زده میشود هم اتفاق میافتد.
واكنش شما:دكتر نلسونمیگوید: «این واكنش كه بهطور معمول در 3 تا 4 ماهگی از بین میرود پاسخی در برابراز دست دادن حمایت است. مثل وقتی كه نوزاد فكر میكند در حال افتادن است.» این حالتكاملا طبیعی است اما میتوانید برای جلوگیری از این واكنش زمانی كه او میخواهدبخوابد قنداقش كنید.
او خوشحال است
لگد زدن مداوم: ممكن استشما در آینده یك فرزند فوتبالیست داشته باشید اما در حال حاضر چه چیز پشت این لگدكوبیدن فرزندتان است؟ اگر او بهنظر شاد و خندان بیاید میتواند این علامت آن باشدكه او دلش بازی میخواهد. «دكتر كلری» استاد دانشگاه هاروارد میگوید: «لگد زدنكودك باعث میشود عضلات او به اندازه كافی آمادگی چهار دست و پا راه رفتن را پیداكنند.» اما اگر او گریه و داد و بیداد راه انداخت، یعنی چیزی او را ناراحتمیكند.
واكنش شما:این حالتمیتواند ناشی از هر چیزی باشد از گاز معده تا خیس بودن پوشك. بنابراین یك نگاهسریع بیندازید و ببینید چه چیز او را اذیت میكند. برخی از بچهها صرفا چون تواناییلگد انداختن دارند این كار را مدام انجام میدهند.
دل درد دارد
جمع كردن پاها
كمی تحمل كنید فرزندتان در حال یادگیری ورزشهای هوازی نیست. دكتر نلسونمیگوید:«این حالت نشانه نوعی ناراحتی در ناحیه شكم است كه میتواند شامل گازمعده، یبوست یا حتی اسهال باشد.»
واكنش شما:تلاش كنیداین ناراحتی او را برطرف كنید. اگر مشكل گاز معده است تلاش كنید بعد از خوردن شیر،بادگلو بزند. اگر فرزندتان از شیر مادر تغذیه میكند، به رژیم غذایی خودتان توجهكنید شاید موادغذاییای مانند كلم بروكلی، گل كلم یا حبوبات مقصر گاز معدهكوچولویتان باشند. اگر فكر میكنید یبوست مشكل اصلی است(این حالت بهویژه زمانی رخمیدهد كه فرزندتان تغذیه تكمیلی را بعد از 6 ماهگی شروع میكند یا وقتی از شیرمادر به شیر خشك تغییر غذایی میدهید) با پزشك متخصص اطفال در این زمینه مشورتكنید. او ممكن است توصیه كند روزانه 60 تا 120 میلیلیتر به كودكتان آب دهید.
خوابش میآید
مالیدن چشمها: این حالتمیتواند نشانه این باشد كه او میخواهد با شما بازی كند. این حالت همچنین میتواندنشان دهد او دارد خود را برای خواب آماده میكند. آنها همزمانی كه خسته میشوندچشمهایشان را میمالند درست مانند بزرگسالان.
واكنش شما:یك چیزی رویسر نوزادتان بیندازید و ببینید آن را از روی سرش برمیدارد یا خیر. اگر این كار راكرد این بار آن را روی سر خودتان بیندازید و بگذارید كودك آن را از روی سرتانبردارد.
به این ترتیب او لحظات شادی را خواهد گذراند. اما اگر دیدید خمیازه میكشد بهتراست همه احتمالات را كنار بگذارید و او را بخوابانید.
نوزادانمعمولا از هفته هشتم تولد شروع به باز كردن دستهایشان میكنند و شروع به چنگ زدن وگرفتن اشیا تا 3 تا 4 ماهگی میكنند اما مشت كردن دست گاهی نیز به داشتن استرس یاحتی گرسنگی كودك ترجمه میشود.»
شاید استرس دارد
گره كردن مشت: آیا اینطور بهنظر میرسد كه كودكتان آماده غر زدن است؟ دكتر بروان معتقد است: «بیشترنوزادان در حال استراحت، دستهایشان را در این حالت نگه میدارند. فرزند كوچك شماهنوز نمیتواند كار زیادی انجام دهند زیرا تحرك دستان و انگشتان نیازمند تكاملسیستم عصبی و كمپلكسهای زیاد در عملكرد مغز است. نوزادان معمولا از هفته هشتمتولد شروع به باز كردن دستهایشان میكنند و شروع به چنگ زدن و گرفتن اشیا تا 3 تا 4 ماهگی میكنند اما مشت كردن دست گاهی نیز به داشتن استرس یا حتی گرسنگی كودكترجمه میشود.»
واكنش شما:اگر كودكشما بعد از گذشت 3 ماه همچنان به مشت كردن دستش اصرار داشت بهتر است با متخصص اطفالدر این زمینه مشورت كنید.