اگر بچه شیرین زبان دوست دارید

  اگر كودك تا قبل از سن سه سالگي توانست گفتار بفهمد اما نتوانست حرف بزند بايد نگران او بود و در صدد اقدام برآمد. هنوز روشن نيست كه چرا عده اي از كودكان زودتر و عده اي ديرتر از بقيه شروع به تكلم مي كنند.

نخستين كلمه ها: «سلام» يا «د د » به همراه حالات و حركات بدني متناسبشان معمولاً اولين كلماتي هستند كه اكثر كودكان طبيعي و اجتماعي فرا مي گيرند. تا پايان سال اول زندگي بعضي از كودكان نخستين واژه هاي اسمي – عنواني خود را بيان مي كنند كه اين لغات نيز معمولاً مربوط به افراد – حيوانات و اشياء مي شود.

اگر كودك تا قبل از سن سه سالگي توانست گفتار بفهمد اما نتوانست حرف بزند بايد نگران او بود و در صدد اقدام برآمد. هنوز روشن نيست كه چرا عده اي از كودكان زودتر و عده اي ديرتر از بقيه شروع به تكلم مي كنند.

در 18 ماهگي كودك مورد نظر ما كه حالا ديگر نوزاد محسوب نمي شود واقعاً به جنبه پر رمز و راز و جادوئي زبان دست مي يابد.

عوامل بسياري در رشد گفتار موثرند كه به اختصار توضيح مي دهيم:

1- جنسيت: مطالب زيادي درباره ي اينكه دخترها زودتر شروع به صحبت مي كنند نوشته شده است بعضي معتقدند كه بين رشد زودتر گفتار دختران نسبت به پسران و سليس دار شدن عصب در دخترها ارتباط مستقيمي وجود دارد.

2- هوش: امروزه اكثر تست هاي هوش كلامي مي باشد و هوش كودك از طريق توانايي كلامي او اندازه گيري مي گردد و مشاهده شده كه هر چه واژگان كلامي كودك بيشتر باشد نشانه ي هوش بالاي اوست. دانش آموزان عقب مانده ي ذهني هميشه در گفتارشان از واژگان محدود و تكراري استفاده مي كنند.

يك نكته ي مهم!! با توجه به نقش والدين در فراگيري زبان كودك، والدين و افرادي كه در كنار كودك هستند و نسبت به او توجه و علاقه نشان مي دهند و عشق مي ورزند بسيار بهتر و مفيدتر از والديني عمل مي كنند كه از اين عواطف بي بهره اند.
اگر قرار است كودكان سخنگويان خوبي شوند بايد گفتار خوب را بشنوند.

3- محيط خانوادگي: بعضي از پدران و مادران در محيط خانه بيش از حد طبيعي از كودك محافظت مي كنند. كودكي كه تنهاست و در خانه كسي به حرفهاي او گوش نمي كند و هرگز پاسخ نمي شنود نيز كمترين انگيزه اي براي صحبت كردن و بقول معروف شيرين زباني ندارد.

لازم است بدانيم كه بايد با كودكان آهسته تر صحبت كنيم – طول عبارات بايد كوتاه باشد. پس از پايان هر عبارت و قبل از شروع عبارت بعدي، نيز بايد يك تا 2 ثانيه مكث و وقفه باشد.علاوه بر اين هنگامي كه كودك مشغول صداسازي يا حرف زدن است كار او را قطع نكنيد.

بعضي از محيط هاي خانوادگي كه در آن تنش به اندازه اي است كه روي كودك اثر گذاشته و به دليل ترس و وحشت جرأت صحبت كردن ندارد.

محيط مدرسه: گاهي متأسفانه ديده شده دانش آموزاني كه از بهره هوشي طبيعي برخوردارند و داراي اشكالاتي جزئي در گفتارهاي باشند به دليل رفتار ناشايست اولياء مدرسه آنان منزوي و خجالتي شده و كمتر ابراز وجود مي نمايند و در سرگرمي ها و فعاليتهاي گروهي شركت نمي كنند البته مورد اخير بيشتر از مراكز نگهداري و شبانه روزي آموزشي گزارش شده است.

دو زبانه بودن: مشكل دو زبانه بودن در شهرهاي بزرگ و صنعتي شايع تر است و همچنين بعضي از افراد با و يا چند زبان صحبت كردن را نشانه ي تمدن مي دانند و اين طرز فكر را به فرزندان خويش انتقال مي دهد و گاهي بجاي اينكه كودك دوزبانه شود واقعاً بي زبان مي گردد زيرا به دليل كمي استعداد و علاقه نه زبان مادري را خوب فرا مي گيرند و نه زبان دوم را مي آموزد. اين اختلال در واقع يك معلوليت آموزشي اجتماعي است كه خانواده عامل آن است.

وضعيت اجتماعي و اقتصادي: بايد باور داشت كه رشد گفتار در دوران طفوليت بي ارتباط با مشكلات اقتصادي واجتماعي نيست و كودكاني كه از دوران شيرخوارگي با كمبود تغذيه مناسب خصوصاً شير روبه رو مي باشند بدون ترديد اين امر در مراحل رشد آنان از جمله گفتار موثر خواهد بود.