بسیاری از ما در هنگام بروز مسمومیت‌ها قادر به انجام اقدامات اولیه لازم و کنترل شرایط نیستیم. بدون شک آگاهی از علت ایجاد و چگونگی برخورد با مسمومیت‌ها نقش بسزایی در نجات و حفظ سلامت بیمار ایفا خواهد کرد.
به گزارش سرویس «سلامت» ایسنا، در هنگام بروز مسمومیت به خاطر داشته باشید:
• سوالات دارویی و موارد مسمومیت را پیش از رسیدن به مراکز درمانی از مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم با شماره تلفن 1490 و یا اورژانس 115 در میان بگذارید.
• لحظات اولیه پس از بروز مسمومیت، برای نجات فرد مسموم حیاتی است. بلافاصله پس از برخورد با موارد مسمومیت با تلفن 1490 و یا اورژانس 115 تماس بگیرید.
• برای کمک به فرد مسموم، باید این موارد را به گروه درمانی توضیح دهید: نام ماده مصرف شده، میزان مصرف و زمان مصرف.
• ایجاد استفراغ در فرد مسموم، همیشه بهترین راه خارج کردن سم از بدن نیست و گاهی ممکن است جان بیمار را به خطر بیندازد.
• بهترین راه برای جلوگیری از صدمات ناشی از تماس پوستی و چشمی مواد شیمیایی، شستشو با مقادیر زیاد آب به مدت حداقل 15 دقیقه است.
• در مسمومیت تنفسی با گازهای شیمیایی، سریعاً فرد مسموم را به هوای آزاد منتقل نمایید.
برای پیشگیری از بروز مسمومیت با داروها به این نکات توجه نمایید:
• شایعترین علت بروز مسمومیت در جهان، مصرف دارو بیش از مقادیر درمانی است.
• مصرف دارو در حالت خواب آلودگی و در تاریکی می‌تواند منجر به بروز مسمومیت شود.
• فراموشی و خوردن دوز تکراری، منجر به مسمومیت دارویی خواهد شد.
• بخور اوکالیپتوس در صورتی که به اشتباه خورده شود، حتی در مقادیر کم (یک قاشق) می‌تواند کشنده باشد. از القای استفراغ در مسمومیت با این فرآورده خودداری نموده، مصدوم را سریعاً به بیمارستان منتقل نمایید.
• از مصرف داروهای تاریخ گذشته جداً خودداری نمایید.
• کاهش بینایی، شنوایی و فراموشی در دوران سالمندی از مهمترین عوامل مصرف بیش از حد دارو و بروز مسمومیت در سالمندان است.
• چنانچه والدین سالمند شما مجبور به مصرف دارو هستند به صورت دوره‌ای نحوه مصرف داروهایشان را کنترل نمایید تا از بروز مسمومیت دارویی پیشگیری شود.
• آیا می‌دانید نگهداری شربت متادون (داروی ترک اعتیاد) در ظرف خالی نوشابه، منجر به مسمومیت و مرگ چند کودک شده است؟
برای پیشگیری از بروز مسمومیت در کودکان به این نکات توجه نمایید:
• اکثر مسمومیت‌های اتفاقی در کودکان در محدوه سنی زیر 5 سال، در منزل و به علت عدم توجه والدین به نکات ایمنی رخ می‌دهد.
• داروها و مواد شیمیایی و شوینده را دور از دسترس کودکان و در کمد مجهز به قفل نگه داری نمایید.
• داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید، چرا که کودکان از رفتار بزرگسالان تقلید می‌کنند و ممکن است دور از چشم والدین داروها را به دهان ببرند.
• اگر به کودک خود دارو می‌دهید به او تفهیم کنید که این دارو است و از کلماتی مثل آبنبات، شکلات و یا خوراکی استفاده نکنید.
• داروها خصوصا داروهای خوش‌طعم مخصوص کودکان را از دسترس ایشان دور نگه دارید. ممکن است در غفلت شما، کودک اقدام به خوردن دارو نماید.
• گلها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس کودکان قرار دهید و هنگام بازی کودکان در فضای باز مراقب آنها باشید تا گلها و گیاهان را به دهان نبرند.
• بلع باتری دیسکی ساعت در کودک می‌تواند بسیار خطرناک باشد. در این موارد کودک را در اسرع وقت به مرکز درمانی منتقل کنید.
• اگر کودکی نفت را ببلعد، کشنده نیست. ولی اگر کودک وادار به استفراغ شود این امر می‌تواند منجر به مرگ وی شود.
برای پیشگیری از مسمومیت با مواد شیمیایی و سموم به نکات ذیل توجه کنید:
• برچسب روی ظروف سموم دفع آفات و بروشور آن را ابتدا کاملاً مطالعه کنید و سپس جهت استفاده دقیقاً مطابق دستور عمل نمایید.
• در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های شوینده و پاک کننده پنجره‌ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
• از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و جرم‌بر با فرآورده‌های سفیدکننده جداً خودداری کنید. بخارات و گازهای ناشی از این اختلال بسیار سمی و خفه کننده است.
• هرگز سموم دفع آفات و مواد نفتی را در ظروف مشابه مواد خوراکی و آشامیدنی (مانند بطری نوشابه یا شیشه دارویی) نگهداری نکنید.
• هرگونه مصرف خوراکی با سموم دفع آفات را جدی بگیرید و بیمار را برای درمان در اسرع وقت به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل کنید.
• سم حشره کش فسفید آلومینیوم با نام قرص برنج قاچاق محسوب می شود و خرید و فروش آن ممنوع است.
• برای پیشگیری از آفت‌زدگی غلات و حبوبات در منزل، از قرص سیر که کاملاً بی خطر است استفاده نمایید.
• خرید، فروش، توزیع و ارائه قرص برنج در عطاری‌ها و سم‌فروشی‌ها ممنوع و عاملین این امر مجازات خواهند شد.
• مسمومیت با منوکسیدکربن یکی از مرگبارترین انواع مسمومیت‌هاست که متاسفانه در کشور ما شایع است. برای پیشگیری از بروز آن توصیه‌های ایمنی در مورد استفاده از وسایل گازسوز را رعایت نمایید.