همانطور که ميدانيم، نمک طعام از دو عنصر سديم و کلر تشکيل شده و عنصر سديم براي بدن لازم است و بايد در برنامهغذايي همه وجود داشته باشد زيرا بدن انسان قادر به ساخت سديم نيست و بخشي از سديم دريافتي بدن از طريق ادرار، عرق، مدفوع و ساير ترشحات بدن دفع ميشود.
توزيع سديم در موادغذايي زياد و گسترده است و با رژيم غذايي معمولي، اين نياز تامين ميشود. البته در مورد سديم مانند ساير مواد معدني مقدار مصرف خاصي توصيه نشده است، اما ميتوان گفت بهطور متوسط بدن به 3 گرم سديم در روز نياز دارد.
از طريق يک مکانيسم پيچيده در کليه، با بالا رفتن ميزان سديم در بدن، دفع کلسيم از طريق ادرار افزايش مييابد. اگر ميزان سديم در بدن بالاتر از حد توصيه شده باشد، شانس ابتلا به پوکياستخوان، پرفشاري خون و بيماريهاي کليوي افزايش خواهديافت. از سوي ديگر، يکي از علتهاي اصلي ابتلا به بيماري پرفشاري خون، اختلالهاي کليوي است.
حال سوال اينجاست که آيا هرکسي که نمک زياد مصرف ميکند به پرفشاري خون مبتلا ميشود؟ هميشه اينطور نيست، اما مصرف زياد نمک شانس ابتلا را بالا ميبرد. اگر فرد شيوه زندگي سالمي نداشته و کمتحرک باشد، از اضافهوزن و چاقي رنج ببرد و رژيمغذايي نامناسبي داشته باشد و علاوه بر اينها نمک نيز زياد مصرف کند، به پرفشاري خون مبتلا خواهد شد.
نکته مهم ديگر، تاثير سديم بر افزايش فشارخون است. بيشترين تاثير را در افزايش فشارخون نمک طعام (سديم+کلر) دارد. پيش از اين گفته ميشد هر فرد در روز ميتواند تا 6 گرم نمک مصرف کند اما در حال حاضر متخصصان تغذيه اعتقاد دارند روزانه بيش از 3 تا 4 گرم نمک طعام يعني (يک قاشق چايخوري سرخالي) نبايد مصرف کرد. البته در بسياري از غذاها هم سديم وجود دارد؛ انواع شيريني، کيک، بيسکويت و نان به دليل وجود بکينگپودر حاوي سديم هستند و انواع غذاهاي فرآوريشده مانند سوسيس و کالباس، کنسروها، هم نمکطعام و هم نمکهاي ديگر سديم را دارند، بنابراين بيماران (مثلا فشارخونيها) بايد از خوردن غذاهاي آماده و فرآوريشده و شيريني خودداري کنند.
والدين بايد بدانند ذائقه افراد از دوران کودکي شکل ميگيرد و پرزهاي چشايي بسيار زود به نمک عادت ميکند ولي اين ذائقه قابل تغيير است بنابراين مادران به جاي آنکه ميزان نمک غذاي کودک را با ذائقه خودشان بسنجند، بايد سعي کنند ذائقه کودکشان را به مصرف غذاهاي کمنمک عادت دهند.
نکته مهم ديگر در مورد نحوه نگهداري نمک است. همانطور که ميدانيد يد يک عنصر فرار است به همين دليل بايد نمک را در ظروف دربسته تيره قرار داد تا يد آن به مرور زمان از بين نرود. همچنين نمک را بايد در مراحل پاياني طبخ به غذا اضافه کرد تا يد آن کاهش نيابد.