دكتر علي‌اصغر حليمي درباره انواع و اقسام گريه‌هاي نامعمول كودكان توضيح مي‌دهد
وقتي كودكي گريه مي‌كند اطرافيان خيلي سريع كودك را به والدينش ارجاع مي‌دهند و مسئوليت برطرف‌كردن گريه او را به خودشان واگذار مي‌كنند. در چنين مواقعي اگر والدين هم كم تجربه باشند ممكن است كلافه شوند و نتوانند علت دقيق گريه را تشخيص دهند. بديهي است در مورد گريه‌هاي طبيعي مانند گرسنگي و ... خيلي سريع مي‌توان به نتيجه رسيد. ولي والدين بايد بدانند تمام گريه‌هاي كودكان در طول روز به معناي گرسنگي و خوردن شير نيست.
تعدادي نشانه در ميان نوزادان وجود دارد كه هركدام از اين علائم، بيانگر علت اصلي گريه كودك است. فهميدن علت گريه نوزاد ممكن است در آغاز دشوار باشد ولي والدين خيلي زود ياد خواهند گرفت كه چگونه نياز‌هاي كودك خود را پيش‌بيني كنند. گریه نوزاد احساس درونیش را برای شما بازگو می‌كند و توجه شما به گریه‌اش اصلا به معنی لوس كردن او نیست، چون نوزاد هیچ‌وقت لوس نمی‌شود. مادر ممكن است فكر كند اگر بلا‌فاصله بعد از شنیدن صدای گریه نوزاد به سمت او برود، او را بد عادت خواهد كرد ولی این نگرانی‌ها كاملا بی‌مورد است و هر چقدر مادر در روزهای اول زندگی، سریع‌تر به واكنش‌‌های نوزاد پاسخ دهد، نوزاد هم احساس امنیت بیشتری خواهد كرد و هر‌چه احساس امنیت بیشتر باشد. نوزاد برای اذیت‌كردن والدینش گریه نمی‌كند، چون در آن زمان اصلا نمی‌داند كه گریه‌اش چه حسی در آن‌ها ایجاد می‌كند. در اين مقاله شما را با گريه‌هاي خاص در كودكان آشنا مي‌كنيم؛ گريه‌هايي كه نشانه‌اي براي رسيدن به مشكلي خاص در كودك است.
گريه‌هاي طبيعي
در مورد گريه و بي‌قراري هر كودكي، اولين چيزي كه بايد به آن فكر كرد اين است كه ممكن است بچه گرسنه باشد. مادر بايد بررسي كند آيا فرزندش شير كافي دريافت مي‌كند يا خير.
وقتي مادر ياد بگيرد نشانه‌هاي گرسنه بودن كودك مثل نق‌نق كردن، سر و صدا راه انداختن و دنبال سينه مادر گشتن هنگامي كه او را در آغوش مي‌گيرد را بشناسد، مشكلات سير كردن او قبل از اين‌كه گريه كند، كمتر مي‌شود. گاهي اوقات ممكن است بيني كودك كيپ شده باشد. در اين حالت كودك كمي شير مي‌خورد اما در ادامه بيني‌اش كيپ مي‌شود و احساس خفگي به او دست مي‌دهد و سينه مادر را رها مي‌كند. در اين حالت هم بايد مادر با پزشك كودك مشورت كند. ديگر احتمال ممكن اين است كه پاي كودك سوخته باشد و همين باعث گريه او شود.
نياز به در آغوش گرفتن
بچه‌هاي بالاتر از 3 ماه كه گردن مي‌گيرند و همه چيز را تعقيب مي‌كنند، دوست دارند بغل شوند و اطراف را ببينند. بنابراين وقتي يك‌جا مي‌مانند گريه مي‌كنند ولي وقتي بغل مي‌آيند آرام مي‌شوند. بعضي از كودكان نياز به آغوش مادران دارند و بيش از حد گريه مي‌كنند تا بتوانند در آغوش مادر قرار بگيرند. به همين دليل مادر بايد اين كودك را در آغوش بگيرد، او را نوازش كند، ماساژش دهد، برايش لالايي بخواند تا آرام شود. وقتي مادر بدن فرزند را ماساژ مي‌دهد مقداري هورمون‌هاي تسكين‌دهنده آزاد مي‌شود، همچنين مقداري مواد رشد يابنده آزاد مي‌شود كه باعث مي‌شود هم از نظر عاطفي كودك به تكامل برسد و هم به دليل آزاد شدن آندورفين، آنكفالين و ... بي‌قراري كودك كاهش مي‌يابد.
خوراندن داروهاي نامناسب
گاهي اوقات گريه‌هاي نوزاد ممكن است ناشي از دادن داروهاي بي‌جا باشد. به عنوان مثال در صورت سرماخوردن كودك مصرف آنتي‌هيستامين قدغن است، اما مادر سرخود اين دارو را به كودك مي‌دهد، بنابراين كودك بي‌قراري مي‌كند، نق مي‌زند و گريه مي‌كند. حتي ممكن است اين حالت ايجاد تشنج كند. بنابراين والدين بايد از دادن داروهاي نابجا به كودك خودداري كنند و در صورت گريه‌هاي بيش از حد او را نزد پزشك ببرند.
محيط شلوغ، عامل گريه
برخي كودكان هستند كه وقتي در محيط شلوغ قرار مي‌گيرند گريه مي‌كنند و بي‌قرار مي‌شوند مثلا در مهماني مدام دست به دست شده‌اند و در سر و صداي زياد قرار داشته‌اند. در اين مواقع علاوه بر گريه زياد حتي ممكن است كودك شير هم نخورد. در اين مواقع مادر بايد او را به محيط آرام منتقل كند تا كم‌كم گريه‌هاي او كاهش يابد.
گريه‌هاي كودكان چگونه است؟
مدت زمان گريه از كودكي به كودك ديگر متفاوت است و هيچ كودكي را نمي‌توان با كودك ديگر مقايسه كرد. بنابراين بايد عادت كودكان را با يكديگر تفكيك داده و بررسي لازم را انجام داد كه آيا گريه‌هاي كودك نسبت به قبل تغيير كرده است يا نه. صداي گريه، شدت گريه و تن گريه مي‌تواند به مادر در تشخيص تغييرات گريه نوزاد و كودك كمك كننده باشد. اين‌كه صداي گريه نوزاد تبديل به ناله شود مي‌تواند يك علامت خطر براي والدين باشد. در اين حالت صداي او هيپوتن است و در جريان بيماري‌ها ديده مي‌شود. صدايي كه به صورت ناله است ديگر گريه طبيعي نيست و در جريان بيماري‌ها ديده مي‌شود. گريه‌هايي هم وجود دارد كه علت خاصي ندارد.
گريه‌هاي خطرناك
گاهي اوقات گريه كودك نشانه بيماري خطرناك است. به عنوان مثال مننژيت، استفراغ كردن، خواب آلود بودن و شير نخوردن علامت‌هاي خطر براي بيماري هستند كه در آن‌ها صداي گريه به صورت ناله و ضعيف مي‌شود يا اين‌كه كودك پشت سر هم گريه‌هاي شديد دارد.
پيچ‌خوردگي روده
يكي از علل گريه پيچ خوردن روده يا فتق است. در اين موارد بچه‌ها معمولا 15 تا 20 دقيقه آرام هستند و يكدفعه 4-3 دقيقه پشت سر هم گريه مي‌كنند، بعد آرام مي‌شوند و دوباره گريه مي‌كنند كه به اين گريه‌ها متناوب مي‌گويند. اين بچه‌ها همراه با گريه ممكن است استفراغ هم داشته باشند كه خطرناك است و بايد سريع به پزشك مراجعه شود.
5 علت شايع براي گريه
واقعيت اين است كه استخوان‌های کودکان انعطاف‌پذیرتر بوده و بهتر از استخوان‌های افراد بزرگسال می‌توانند ضربات را تحمل کنند و در نتیجه، به سادگی نمی‌شکنند اما اگر یک استخوان تحت فشار شدید قرار بگیرد، باز هم امکان شکستن آن وجود دارد. يكي از عواملي كه ممكن است باعث گريه كودك شود اين است كه بچه از دست كسي افتاده يا خودش چهار دست و پا رفته و از جايي افتاده باشد. در اين حالت امكان دارد شكستگي‌هايي ايجاد شده باشد. بنابراين مادر بايد دقت كند بچه هنگام تكان دادن دست يا پا گريه مي‌كند يا خير.
- گريه‌هايي هم هستند كه ناشي از دل دردند. بچه‌ها از حدود يك تا 4 ماهگي به مدت 3 ماه بعدازظهر و شب‌ها به مدت 2 تا 3 ساعت گريه مي‌كنند. دست و پاي‌شان را جمع مي‌كنند و مدام وول مي‌خورند و به خودشان فشار مي‌آورند. آن‌ها حدود 3بار در هفته و هر بار به مدت 3 ساعت گريه مي‌كنند. مادر فرزند را بغل مي‌كند و كمي تكان مي‌دهد و كمي لالايي مي‌خواند يا در گهواره تكان مي‌دهد يا با ماشين او را مي‌گرداند تا بچه آرام مي‌شود. گاهي اوقات اين دل دردها مربوط به برخي مواد غذايي است كه مادر مصرف مي‌كند. مصرف شير و لبنيات زياد توسط مادر ممكن است در بچه ايجاد دل درد و متعاقب آن گريه كند.
-گاهي اوقات كودك ممكن است اسپاسم ناحيه مقعد داشته باشد و نتواند دفع مناسب داشته باشد، بنابراين دل درد گرفته و شروع به گريه مي‌كند.
- يكي از گريه‌هاي شايع در كودكان اضطراب جدايي از مادر است كه معمولا روزها بين 6 تا 8 ماه است و شب‌ها بين 8 تا 14 ماه است. در 6 تا 8 ماه صداي مادر تصويرش را به ذهن بچه نمي‌آورد و بچه بايد مادر را ببيند تا آرام شود. بنابراين حتي اگر مادر در آشپزخانه كودك را صدا كند، او آرام نمي‌شود اما بعد از 8 ماه اين توانايي در كودك هست كه با صداي مادر احساس مي‌كند او همچنان در كنارش است. بنابراين چنين اضطرابي پيش نمي‌آيد اما از 8 ماه تا 14 ماه اضطراب در خواب است. در اين حالت كودك مرتب بيدار مي‌شود تا مادر را ببيند. مادر دستي به سر و صورت او مي‌كشد تا كودك بخوابد اما بعد دوباره بيدار مي‌شود.
- گاهي گريه كودك ناشي از عفونت ادرار است كه باعث گريه و بي‌قراري است و از علامت‌هاي آن در كودك اسهال و وزن نگرفتن است.
ريسه رفتن عامل نگران‌كننده در والدين
ريسه رفتن معمولا در زير 4 سال ديده مي‌شود و بعد از آن معمولا برطرف مي‌شود. كودك شروع به گريه مي‌كند اما در انتهاي گريه نفسش مي‌رود و بعد از آن ممكن است كبود شود ولي بعد بهتر مي‌شود. بهترين راه اين است كه شرايطي كه باعث مي‌شود كودك عصباني و ناراحت شود و شروع به گريه كند، برطرف شود. اين حالت نياز به پيشگيري دارد نه درمان اما اين حالت را بايد از تشنج افتراق داد، يعني بايد مطمئن شويد كه اين حالت تشنج نيست. بايد در مورد سابقه خانوادگي تشنج بررسي لازم انجام شود.ريسه رفتن بيشتر در كودكاني كه كم‌خون هستند و آهن دريافت نكرده‌اند، ديده مي‌شود. آهن را بايد از 6 ماهگي به كودك داد و در صورتي كه كودك كم وزن به دنيا آمده باشد زماني كه به 2برابر وزنش رسيد بايد به او آهن داده شود و در صورتي كه آهن را دريافت نكنند يكي از علامت‌هاي كمبود آهن ريسه‌رفتن است. بنابراين با مراقبت و پيشگيري بعد از مدتي اين حالت برطرف مي‌شود.