يكي از سخت‌ترين كارهاي والدين، واكسن‌زدن به بچه‌هاي كوچكشان است. بيشتر كودكان با ديدن سرنگ به شدت مي‌ترسند، گريه مي‌كنند و مي‌خواهند از دست پزشك فرار كنند...
کودک از پزشك مي‌ترسد و لباس سفيد پزشك او را بيشتر نگران مي‌كند. گاهي كودكان در مورد درمان‌هاي پزشكي تصورهاي اشتباهي دارند. محققان توصيه مي‌كنند والدين در مورد اينكه چرا بايد پزشك را ملاقات كنند، به كودك توضيح دهند و بگويند كه چه اتفاقاتي ممكن است در مطب بيفتد. بيشتر ترس كودكان به اين دليل است كه نمي‌دانند چه چيزي در مطب در انتظارشان است. نوع و ميزان ترس کودک از پديده‌هاي مختلف به عواملي مثل سن، جنس، تجارب گذشته، ميزان رشد ذهني، ارزش‌هاي اجتماعي و فرهنگي (که کودک از والدين و همسالان خود آموخته) و بالاخره به احساس امنيت کودک، بستگي دارد.
چند توصيه کاربردي زير براي کاهش ترس کودکان از پزشک مي‌تواند مؤثر باشد:
براي مبارزه با ترس كودك، به او توضيح دهيد قرار است كجا برويد. در مورد وسايل پزشك هم به او توضيح دهيد؛ مثلا گوشي براي گوش كردن صداي قلب است يا با يك چوب كوچك پزشك مي‌تواند ته گلو و زبان را معاينه كند. هنگام معاينه كمك كنيد و آرام باشيد. وقتي كودك والدين خود را عصباني و دستپاچه ببيند، بيشتر مي‌ترسد زيرا فكر مي‌كند قرار است حادثه بدي اتفاق بيفتد.
يك كيف لوازم پزشكي براي كودك بخريد تا با وسايل پزشكي آن نقش پزشك را براي حيوانات و عروسك‌ها و شما بازي كند.
واكسن درد دارد بنابراين به دروغ نگوييد درد ندارد. به كودك بگوييد واكسن براي سلامت او مفيد است.
بچه كوچك‌تر را همراه خواهر و برادرش نزد پزشك ببريد تا بداند كه او هم بايد مانند خواهر و برادرش به طور منظم به پزشك مراجعه کند.
اجازه دهيد عروسكش را هم با خود بياورد. پزشك مي‌تواند حيوان يا عروسك كودك را قبل از معاينه او معاينه كند تا كودك مطمئن شود دليلي براي ترس و نگراني وجود ندارد.
به كودك اعتماد به نفس بدهيد. به او بگوييد مي‌دانم اصلا از پزشك نمي‌ترسي و به حرف‌هاي پزشك خوب گوش مي‌دهي.
ترس را به کودک القا نکنيد. والديني كه هنگام واكسن‌زدن به فرزندشان خود دچار استرس‌هاي شديد مي‌شوند و دست و پاي خود راگم مي‌كنند، معمولا باعث ناراحتي بيشتر كودك مي‌شوند و هيچ اقدامي براي بهتر شدن وضع كودك خود نمي‌كنند آنها از درد كشيدن فرزندشان هنگام واكسن زدن ناراحت مي‌شوند و گاهي همراه او گريه مي‌كنند و وضع را بيش از پيش بدتر مي‌كنند. بهتر است به آرامي به كودكتان بگوييد كه اين كار براي سلامتي‌اش مفيد است و بايد تحت هر شرايطي انجام شود. مطمئن باشيد كودكان آنقدر باهوش هستند كه متوجه ماجرا شوند.
دلايل ترس کودکان هنگام معاينات پزشکي
جدايي از والدين: بيشتر کودکان از اينکه در اتاق ديگري و دور از پدر و مادرشان تحت معاينه قرار بگيرند، مي‌ترسند. ترس جدايي از والدين هنگام معاينه‌هاي پزشکي، اغلب در بين کودکان زير 7 سال شايع است بنابراين بهتر است پزشک اجازه دهد والدين، مخصوصا مادر، هنگام معاينه همراه کودک باشند.
درد: عامل ديگري که ممکن است کودک را از معاينه پزشک بترساند، «احساس درد» ناشي از معاينه است. برخي از کودکان مي‌ترسند معاينه پزشک آسيبي به آنها برساند. به خصوص اگر نياز به تزريق واکسن يا آمپول باشد. ترس ناشي از درد معاينه در بين کودکان 12-6 سال بسيار رواج دارد، هرچند ممکن است تا سال‌هاي بعد نيز اين ذهنيت در آنها بماند.
رفتار پزشک: متاسفانه يکي از عوامل موثر بر ترس کودک، شيوه رفتار و روش ارتباط برقرار کردن او با کودک است. برخي پزشکان کودک را سريع معاينه مي‌کنند. ممکن است کودک از اين همه عجله و سرعت پزشک به وحشت افتد و برداشت غلط و نادرستي از معاينه در ذهن خود بپروراند که نتيجه نهايي آن نيز بيزاري و ترس او از فرآيند معالجه و درمان است. در حالي که اگر پزشک، با صبر و حوصله و کمي بازي و گفت‌وگويي ساده و محبت‌آميز درباره مسائل مورد علاقه، با او ارتباط برقرار کند و درصدد کسب اعتمادش بربيايد، بسياري از ترس‌ها و نگراني‌هاي کودک کاهش مي‌يابد.
خوب است پدر و مادر نيز بعد از معاينه، پاداشي مناسب براي کودک در نظر بگيرند تا باعث تکرار رفتار شجاعانه او در معاينه‌هاي بعدي شود.
گاهي نگراني کودک از معاينات پزشکي، ناشي از اطلاعات غلطي است که احتمالاً از پدر و مادر يا نزديکان خود مي‌گيرد. در مواردي ممکن است والدين با بد‌بيني تصور کنند كودك حتماً بايد در بيمارستان بستري شود و مورد عمل جراحي قرار گيرد يا حتي تصور کنند با کمترين اهمال‌کاري، کودک تلف مي‌شود. اين برداشت‌هاي غلط مي‌تواند باعث خيال‌پردازي‌هاي موهوم کودک شود و او را به شدت از محيط‌هاي مرتبط با پزشکي و درمان بترساند.