خيلي از ما با شنيدن بيماري آبله‌مرغان به ياد دوران کودکي خود مي‌افتيم و اينکه چه بيماري ناراحت‌كننده‌اي بوده است. اما در واقع اين بيماري مختص دوران کودکي نيست و حتي بسياري از بزرگسالان و حتي خانم‌هاي باردار از ابتلاي به آن ايمن نيستند...
شايد براي شما که باردار هستيد اين سوال پيش آمده باشد که اگر به مکاني رفتيد که کودک مبتلا به آبله‌مرغان در آنجا وجود دارد آيا احتمال دارد شما هم به اين بيماري مبتلا شويد و چه خطراتي شما و نوزادتان را تهديد خواهد کرد؟ براي دانستن جواب اين سوالات با ما همراه شويد تا از زبان دکتر شيرين نيرومنش، استاد بيماري‌هاي زنان و زايمان در دانشگاه علوم پزشکي تهران، پاسخ آنها را بيابيد.
سلامت: خانم دکتر! ابتدا کمي در مورد اين بيماري و نحوه انتقال آن برايمان توضيح دهيد؟
آبله‌مرغان، يک بيماري خوش‌خيم و خود محدودشونده ويروسي است که توسط ويروس واريسلازوستر ايجاد مي‌شود. از علائم آن مي‌توان به تب، درد شکمي يا احساس‌ناخوشي عمومي‌که يکي، دو روز طول مي‌‌کشد، بثورات پوستي از جمله روي پوست سر، داخل دهان، بيني، گلو يا مهبل اشاره کرد. تاول‌‌هاي اين بيماري ممکن است در نواحي بسيار وسيعي از پوست گسترده شده باشند اما در دست و پا کمتر ظاهر مي‌شوند. اين تاول‌ها در عرض ?? ساعت مي‌‌ترکند و در محل آنها دلمه تشکيل مي‌شود. بايد توجه داشت که در بزرگسالان برخي علائم شبيه آنفلوآنزا وجود دارد.
سلامت: اگر مادري در مواجهه با فرد بيمار آبله‌مرغان قرار بگيرد آيا احتمال بيمار شدن مادر وجود دارد؟
بله. اگر مادري قبلا به اين بيماري مبتلا شده باشد براي بار دوم به اين بيماري مبتلا نمي‌شود چه باردار باشد يا نباشد. اما آبله مرغاني که در بارداري ايجاد شده باشد، مي‌تواند سبب افزايش خطر عوارض در مادر و جنين شود. البته اين که زمان عفونت کي باشد، يعني در اوايل بارداري يا نزديک زايمان، تعيين‌کننده خطر براي مادر و جنين است.
سلامت: وضعيت مادر باردار در مواجهه با آبله‌مرغان چگونه است؟
در بدن زنان بارداري که تاريخچه آبله‌مرغان دارند آنتي‌بادي‌هايي عليه اين بيماري وجود دارد. اين آنتي‌بادي‌ها از طريق جفت طي بارداري به جنين منتقل مي‌شود. بنابراين زنان بارداري که اين‌گونه ايمن شده‌اند و با فردي که مبتلا به آبله‌مرغان است مواجه مي‌شوند، نبايد نگران عوارض بيماري براي خود يا جنين‌شان باشند.
سلامت: عوارض مادري آبله‌مرغان در بارداري چه مي‌تواند باشد؟
عفونت آبله‌مرغان در تعداد اندکي از زنان باردار رخ مي‌دهد. اما زناني که در دوران بارداري به اين بيماري مبتلا مي‌شوند، مخصوصا اگر در 3 ماهه سوم باشند در معرض خطر بيشتري از نظر ابتلا به پنوموني واريسلا هستند که يک عفونت تهديدکننده حيات است.
سلامت: اگر مادري مبتلا به آبله‌مرغان بشود آيا بچه?اش هم مبتلا مي‌شود؟ اگر اينطور است عوارض آن چه مي‌تواند باشد؟
در بسياري از موارد جنين مبتلا نمي‌شود. با اين حال سن بارداري هم در اين ميان نقش دارد. اگر مادر در نيمه اول بارداري خود باشد، احتمال مبتلا شدن بچه كمي بيشتر است. عفونت آبله‌مرغان در 3 ماه اول بارداري به‌خصوص در هفته‌هاي 8 تا 12 خطر نشانگان مادرزادي واريسلا را افزايش مي‌دهد. نشانگان
نقص جنيني در نوزاد شايع‌ترين تظاهرات نشانگان واريسلاي مادرزادي است و علائمي شبيه به جوشگاه‌هاي پوستي و ساير ناهنجاري‌ها شامل سر کوچک‌تر از حد طبيعي، اندام‌هاي کوچک و بدشکل گرفته و عقب‌افتادگي ذهني دارد. مشکلات بينايي و شنوايي، مشکلات دستگاه مغز و اعصاب نيز در جنين ظاهر مي‌شود. اين جنين‌ها ممکن است دچار مشکلات رشد و وزن کم در شکم مادري هم بشوند. به طور خلاصه:
اگر شما مبتلا به آبله‌مرغان شده‌ايد بهتر هست که در هفته 18 تا 20 يک بار سونوگرافي کنيد. براي اينکه مشخص شود آيا ناهنجاري به‌خصوصي وجود دارد يا نه؟ بهتر است چند هفته بعد هم سونوي مجددي انجام شود. در عين حال بهتر است با متخصص عفوني هم در اين زمينه مشورت شود. اگر شما در
نيمه دوم بارداري مبتلا شديد احتمال بيمار شدن کودک کمتر است.
اگر در فاصله 21 تا 25 روز قبل از موعد زايمان دچار آبله‌مرغان بشويد احتمال اينکه بچه مبتلا به آبله‌مرغان شود وجود دارد. اما چون بچه آنتي‌بادي لازم را از مادر گرفته، اگر نوزاد بيمار هم شود، مشکل او چندان جدي نيست.
حال اگر يک مادر باردار 5 روز قبل و
2 روز بعد از زايمان دچار عفونت آبله‌مرغان شود، فرزندش در معرض خطر عفونت واريسلاست. انتشار عفونت واريسلا وقتي رخ مي‌دهد که ويروس نوزاد را قبل از انتقال آنتي‌بادي‌هاي محافظ مادري آلوده کند.
سلامت: چگونه بايد مادر باردار مبتلا
به آبله‌مرغان را درمان کرد؟
زناني که در دوران بارداري به آبله‌مرغان آلوده مي‌شوند بايد با داروهاي ضد ويروسي آسيکلووير که به نظر مي‌رسد در بارداري ايمن باشد درمان شوند. زنان باردار با پنوموني واريسلا بايد با آسيکلووير تزريقي درمان شوند و در بيمارستان بستري شوند. به علاوه زناني که قبلا مبتلا نشده باشند بايد ايمونوگلوبولين واريسلا زوستر يعني ماده‌اي که پاسخ ايمني را عليه ويروس واريسلا تشديد مي‌کند، دريافت کنند.
سلامت: درمان نوزاد مبتلا به آبله‌مرغان چيست؟
نوزادي که مادرش 5 روز قبل از زايمان يا 2 روز بعد از زايمان به واريسلا مبتلا شده بايد واکسن را بعد از تولد دريافت کند. نوزاداني که در اولين 2 هفته زندگي مبتلا شده‌اند بايد با آسيکلووير وريدي درمان شوند.
سلامت: سخن آخر؟
اگر شما در بارداري با فردي مواجه شديد که مبتلا به آبله‌مرغان است حتما به پزشک خود اطلاع دهيد تا از نظر ايمني بررسي شويد. اگر واکسينه نشده‌ايد و در 4 روز آخر با اين فرد مواجه شده‌ايد حتما واجد شرايط دريافت تزريق ايمونوگلوبولين زوستر هستيد.