روش انتقال ارزشها به کودکان

ارزش‌ها، همان چیزهایی هستند که با آنها زندگی می‌کنیم و شادی و موفقیت ما را تضمین می‌کنند. در واقع، بهترین زمان پایه‌ریزی این ارزش‌ها، دوران کودکی است. تعداد این ارزش‌ها بسیار زیاد است و زمان کمی هم برای یاددادنشان وجود دارد. اما کدام‌یک را به فرزندانمان آموزش دهیم و چگونه و با چه روشی؟ با این حال، والدین نباید نگران باشند؛ زیرا ارزش‌ها با یکدیگر ارتباط دارند؛ برای مثال، هنگامی که به کودکتان بخشندگی را یاد می‌دهید، او همدردی را هم یاد می‌گیرد. هنگامی که او ارزش خوشبینی را درک می‌کند، حس استقامت و پشتکار را نیز درمی‌یابد. در ادامه به 5 ارزش مهم اشاره می‌کنیم که یاددادنشان به کودکان سبب می‌شود تا آنها با ارزش‌های دیگر نیز آشنا شوند.

صداقت

صداقت، مهم‌ترین و ضروری‌ترین ارزشی است که باید به کودک آموزش داده شود. جالب اینجاست که این همان ارزشی است که کودکان بیشتر در معرض از دست دادنش قرار دارند. کودکان در هنگام تولد، هیچ درکی از معنای فریب ندارند. با این وجود، همگام با رشد، همراهی پاداش با انجام دادن کارهای خوب که معمولا برای القای ارزش‌ها به کودکان مورد استفاده قرار‌می‌گیرد، به‌خودی‌خود موجب کاشتن بذر غریزه دروغگویی در دل کودکان می‌شود. برای تأیید این مطلب، می‌توان به برخی از برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی اشاره کرد که به‌طور قطع در آنها هیچ آموزشی از علم اخلاق وجود ندارد و گویا با اخلاق بیگانه‌اند. اما چرا صداقت این قدر مهم است؟ زیرا تنها ارزشی است که کودک شما را از سرگردان‌بودن در مسیر اشتباه نجات می‌دهد. هنگامی که کودک شما صادق است، نه تنها اشتباه خود را قبول می‌کند، بلکه به نصیحت شما برای آنکه دوباره مرتکب همان اشتباه نشود، گوش خواهد داد.

شجاعت

اگر کودک با شجاعت، مسئولیت تمام کارهایش را بر‌عهده بگیرد، به ندرت به دروغ گفتن متوسل خواهد شد. هنگامی که او به اشتباه خود اذعان کند، برای پدر و مادر آسان‌تر خواهد بود تا با او صحبت کرده و برای جبران و اصلاح اشتباهش به او کمک کنند. در اغلب موارد دیده شده است که کودکی که با شجاعت بر اعتقاداتش پافشاری می‌کند، در آینده به‌عنوان یک بزرگسال، تغییرات مورد نظر خود را برای جامعه به ارمغان می‌آورد. به هرحال، اجازه دهید که در حال حاضر به خیال‌پردازی در مورد چنین آرمان‌های بلندی در رابطه با فرزندانمان نپردازیم. تنها چیزی که برای ما به‌عنوان پدر و مادر باید در اولویت قرار داشته باشد، این است که اطمینان حاصل کنیم که کودکان اشتباهات خود را پذیرفته و زمانی که مرتکب اشتباهی می‌شوند، سعی در پنهان‌کردنش نداشته باشند.

به کودکتان یاد دهید تا وسایل و خوراکی‌هایش را با کودکان دیگر تقسیم کند. احتیاجی نیست که این شریکی استفاده‌کردن، حتما با کودکان باشد. اگر کودکی نبود، از او بخواهید که شکلاتش را با بزرگسالان خانواده تقسیم کند. شاید تکه شکلات داده شده خیلی کوچک باشد اما این کار به کودک شما می‌فهماند که تعارف کردن خوراکی‌ها یا دادن اسباب‌بازی‌ها نه تنها کار خوبی است، بلکه کار ارزشمندی نیز هست

بخشش

کودکانی که بخشیدن را یاد نمی‌گیرند، در بزرگسالی به افرادی عبوس و تندمزاج تبدیل می‌شوند. از طریق بخشیدن، کودکان ارزش همدردی را نیز درون خود رشد می‌دهند. اما آیا این جمله بدان معناست که باید به کودک دستور داد، عمل دوست خود را که موجب آزار و رنجش خاطر او شده است ببخشد و بدون توجه از کنارش عبور کند؟ بهتر آن است که به سخنان فرزند خود در این رابطه گوش دهید و برایش توضیح دهید که کینه به دل گرفتن، او و دوستش را بیشتر آزار خواهد داد. این ارزش، ارزش دیگری را هم به کودکان یاد می‌دهد که مهربانی نام دارد.

خوش‌بینی

زندگی‌ پر از شکست‌ها و ناامیدی‌هاست. تنها چیزی که انسان را به ادامه این مسیر سخت و ناهموار امیدوار نگه می‌دارد، خوشبینی است. این ارزش مهمی برای کودکان است؛ زیرا همواره اعتقاد آنها را به میزان توانایی‌هایشان به چالش می‌کشد. از آنجا که برای نخستین بار است که با بسیاری از این تجارب روبه‌رو می‌شوند، ناامیدی جزئی لاینفک از زندگی‌شان خواهد بود. اگر اعتماد به نفس آنها در طول دوران کودکی دست‌کم گرفته شود و آسیب ببینند، شانس‌های آنها برای کسب موفقیت در ادامه زندگی نیز کاهش می‌یابد.

تقسیم کردن (شریکی استفاده کردن)

به کودکتان یاد دهید تا وسایل و خوراکی‌هایش را با کودکان دیگر تقسیم کند. احتیاجی نیست که این شریکی استفاده‌کردن، حتما با کودکان باشد. اگر کودکی نبود، از او بخواهید که شکلاتش را با بزرگسالان خانواده تقسیم کند. شاید تکه شکلات داده شده خیلی کوچک باشد و شما بخواهید که کودک همه شکلات را خودش بخورد، اما دادن گاه به گاه این تکه‌های کوچک، به کودک شما می‌فهماند که تعارف کردن خوراکی‌ها یا دادن اسباب‌بازی‌ها نه تنها کار خوبی است، بلکه کار ارزشمندی نیز هست. اگر کودک این ارزش را در اوایل دوران کودکی‌اش یاد بگیرد، در آینده لذت دادن و گرفتن را تجربه خواهد کرد. او فرد نوع‌دوست و فداکارتری خواهد بود و به‌عنوان یک بزرگسال، کارهای خوب بیشتری انجام خواهد داد، نه آنکه به انجام دادن کارهای کوچک و پیش پا افتاده در زندگی بسنده کند.

چگونه این ارزش‌های مهم را به کودکان یاد دهیم؟

کودکان این ارزش‌ها را از طریق کارهایی که شما انجام می‌دهید، یاد می‌گیرند. از این رو، فرد بزرگسال باید مراقب واکنش کودک به کاری که او انجام می‌دهد، باشد. اگر شما پدر یا مادر هستید، کودک بیشتر تحت‌تأثیر رفتار شما خواهد بود؛ زیرا شما الگوی او هستید. بنابراین، هنگامی که کودکی در اطرافتان هست، احساسات خود را تحت کنترل داشته باشید.

نکته دوم، صبر است. فرزند شما ممکن است مرتکب اشتباهاتی شود که خشم شما را به‌دنبال داشته باشد. با این حال، به یاد داشته باشید که کودکان فاقد این توانایی هستند که به مانند ما بزرگسالان، کارهایشان را به‌طور منطقی توجیه کنند و همچنین آنها عمدا و از روی قصد مرتکب اشتباه نمی‌شوند بلکه بالعکس، یک پدر یا مادر عصبانی درست در لحظه‌ای که کودک می‌خواهد بیاید و به اشتباهش اعتراف کند، تنها باعث می‌شود کودک از او دور شود. به جای اینکه عصبانی شوید، آرام و پذیرنده اشتباه او باشید.

اشتباه کودک را برایش توضیح دهید و به او در جبران اشتباهش کمک کنید. با این عمل، شما به کودکتان ارزش دیگری را هم یاد می‌دهید؛ آن ارزش بخشش است

یک شروع مناسب، می‌تواند مسیر موفقیت را برای کودکتان هموار کند. تنها چیزی که از والدین در هنگام یاد دادن ارزش‌های مهم انتظار می‌رود، داشتن کمی صبر و دادن کمی وقت است.