بسياري از کودکان با وجود اين که به سني رسيدهاند که قادر به کنترل ادرار خود هستند، همچنان دچار شب ادراري ميشوند؛ مشکلي که بسياري از والدين با آن مواجه هستند. متخصصين معتقدند که اين امر دلايل جسمي دارد و قابل درمان است.
اصطلاح "شب ادراري" (Enuresis) به دفع غير ارادي ادرار در هنگام خواب اطلاق ميشود. کودکان معمولا در سنين ۳ تا ۴ سال توان کنترل ادرار خود را به دست ميآورند. اما اگر کودکي در سن ۵ سالگي هنوز دچار شب ادراري شود، متخصصين توصيه ميکنند که والدين او به پزشک مراجعه کنند.
دلايل ژنتيکي
شب ادراري دلايل مختلفي دارد. به گفته پزشکان يکي از اين دلايل ميتواند ارثي باشد، به طوري که اگر پدر يا مادري شب ادراري را در دوران کودکي خود تجربه کرده باشد، احتمال بيشتري وجود دارد که فرزند او نيز دچار اين مشکل شود.
به گزارش دويچهوله، متخصصين بر اين عقيدهاند که بر خلاف تصور عمومي، شب ادراري به ندرت به وضعيت روحي کودک بستگي دارد. تا کنون تحقيقي وجود نداشته که نشان دهد مشکلات روحي باعث شب ادراري ميشود. تنها در کودکاني که پس از چند ماه خشک بودن دوباره دچار شب ادراري ميشوند، ميتوانند دلايل عصبي مقصر باشند. براي مثال جدايي پدر و مادر، اسباب کشي يا شروع مدرسه ميتواند براي کودک استرسزا باشد.
به گفته متخصصين بيشتر مشکلات مثانهاي در اين مسئله مهم هستند. فعل و انفعالات مربوط به مثانه جزء پيچيدهترين فرايندهاي بدن به حساب ميآيند. ماهيچهها و اعصاب بسياري در ارتباط با هم پروسه ادرار را هماهنگ ميکنند. اما در کودکاني که مدام دچار شب ادراري ميشوند، رشد اين سيستم هماهنگ هنوز تکميل نشده است. علت ديگر ميتواند اين باشد که حجم مثانه آنان هنوز به اندازه کافي بزرگ نيست و با ميزان کمي از ادرار پر ميشود.
کنترل زمان نوشيدن
در کنار مسائل جسمي، عادتهاي نوشيدن و رفتن به توالت نيز ميتوانند در شب ادراري موثر باشند. براي مثال کودکان به طور غير منظم ميآشامند. مثال ديگر آن است که زماني که به توالت ميروند عجله ميکنند، به طوري که مثانه آنها کاملا تخليه نميشود. به همين خاطر پزشکان به والدين اين کودکان توصيه ميکنند که درباره زمان نوشيدن و دفعات استفاده از توالت کودکانشان پروتکل بنويسند تا اين که عادتهاي نادرست راحتتر مشخص شوند.
استفاده از "شب زنگ"
روش ديگر جلوگيري از خيس کردن کودکان، استفاده از شب زنگي است که هنگام خيس شدن لباس زير کودک زنگ ميزند و او را بيدار ميکند. به گفته متخصصين اين زنگ ميتواند موثر باشد زيرا پس از گذشت مدت زماني باعث ميشود که مغز کودک ياد بگيرد زماني که مثانه فشار ميآورد، فرمان بيدار شدن را بدهد.
کمبود هورمون کنترل کننده ادرار (ADH)
تحقيقات ديگر نشان ميدهند که کودکاني که مدام جاي خود را خيس ميکنند، دچار کمبود هورمون کنترل کننده ادرار هستند. اين هورمون که شبها ترشح ميشود، مانع توليد ادرار ميشود. براي اين کمبود نيز دارويي با ماده موثر دسموپرسين (Desmopressin) وجود دارد.
اما توصيه مهم و ديگري که پزشکان و متخصصين به والدين چنين کودکاني دارند، اين است که کودک خود را تنبيه نکنند و او را تحت فشار نگذارند بلکه در راه آموزش کنترل ادرار او را ياري کنند.