ديابت نوع دوم در کودکان و نوجوانان به اين دليل ايجاد مي‌شود که بدن نسبت به انسولين مقاومت نشان مي‌دهد. اين ديابت با ديابت نوع اول متفاوت بوده و پانکراس به توليد انسولين ادامه مي‌دهد. ديابت نوع دوم با اضافه وزن و چاقي در دوران کودکي ارتباط دارد.
ديابت در کودکان و نوجوانان مسئله‌اي است که بيشتر جوامع با آمار رو به رشد آن مواجه هستند. ديابت مليتوس يا ديابت شيرين يک نوع بيماري است که در آن بدن نمي‌تواند انسولين توليد يا از آن استفاده کند. انسولين هورمون مهمي است که به گلوکز اجازه ورود به سلول‌ها را مي‌دهد. وقتي چنين اتفاقي مي‌افتد، گلوکز همچنان در جريان خون مي‌ماند. اين مقادير زياد از گلوکز در نهايت به بافت‌ها آسيب مي‌زنند. ضمناً سلول‌ها به انرژي نياز دارند و به همين دليل، ديابت مي‌تواند يک بيماري جدي و خطرناک باشد.
دو نوع ديابت وجود دارد:
ديابت نوع اول و ديابت نوع دوم.
طي سال‌هاي اخير، شاهد افزايش تعداد موارد ابتلا به ديابت بوده‌ايم. اين واقعيت ارتباط قابل توجهي با سبک زندگي ما و افزايش موارد چاقي دارد. در واقع، ديابت در کودکان و نوجوانان عملاً از نظر علائم شبيه ديابت در افراد بزرگسال است؛ اما از نظر چرايي و چگونگي ايجاد آن، تفاوت‌هايي وجود دارد.
علت ديابت در کودکان و نوجوانان چيست؟
همان‌طور که گفتيم، به طور کلي دو نوع ديابت وجود دارد. ديابت نوع اول ديابتي است که در آن پانکراس انسولين توليد نمي‌کند، در حالي که در ديابت نوع دوم، بافت‌هاي بدن فرد نسبت به انسولين مقاومت نشان مي‌دهند و به همين دليل انسولين نمي‌تواند به درستي عمل کند. ديابت در کودکان و نوجوانان، علت‌ها و ريسک فاکتورهاي خاص خودش را دارد. ابتدا ديابت نوع اول را کمي بيشتر توضيح مي‌دهيم.
ارتباط ميان چاقي و ديابت پيچيده است. به طور خلاصه مي‌توان گفت وقتي فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او نياز به توليد انسولين بيشتري دارد تا بتواند گلوکز را به سلول‌ها انتقال بدهد. همين باعث مي‌شود سلول‌ها حساسيت خود را نسبت به مولکول‌هاي انسولين از دست داده و مقاومت به انسولين ايجاد کنند
ديابت نوع اول
ديابت نوع اول به اين دليل به وجود مي‌آيد که سلول‌ها در سيستم ايمني به سلول‌هاي توليدکننده‌ي انسولين حمله‌ور مي‌شوند. سلول‌هاي توليدکننده‌ي انسولين در پانکراس هستند. وقتي چنين اتفاقي مي‌افتد، بدن نمي‌تواند انسولين مورد نيازش را بسازد. اين بيماري مزمن است. در واقع، يکي از شايع‌ترين بيماري‌هاي مزمن در کودکان، ديابت نوع اول مي‌باشد. ديابت نوع اول معمولاً به دلايل ژنتيکي ايجاد مي‌شود. پزشکان عقيده دارند در اين بيماري يک مؤلفه بزرگ ژنتيکي نقش دارد؛ اگر پدر يا مادر ديابت داشته باشند، احتمال اينکه فرزندشان نيز دچار اين عارضه شود بسيار بيشتر است.
ديابت نوع دوم
ديابت نوع دوم در کودکان و نوجوانان به اين دليل ايجاد مي‌شود که بدن نسبت به انسولين مقاومت نشان مي‌دهد. اين ديابت با ديابت نوع اول متفاوت بوده و پانکراس به توليد انسولين ادامه مي‌دهد. ديابت نوع دوم با اضافه وزن و چاقي در دوران کودکي ارتباط دارد.
ارتباط ميان چاقي و ديابت پيچيده است. به طور خلاصه مي‌توان گفت وقتي فرد اضافه وزن دارد، پانکراس او نياز به توليد انسولين بيشتري دارد تا بتواند گلوکز را به سلول‌ها انتقال بدهد. همين باعث مي‌شود سلول‌ها حساسيت خود را نسبت به مولکول‌هاي انسولين از دست داده و مقاومت به انسولين ايجاد کنند.
عوارض ديابت در کودکان و نوجوانان چيست؟
ديابت در کودکان و نوجوانان مي‌تواند پيچيده‌تر از ديابت در بالغين باشد. کسي که در دوران کودکي يا نوجواني دچار ديابت مي‌شود، احتمال اينکه طي زندگي خود به بيماري‌هاي ديگري نيز مبتلا شود به طور چشمگيري افزايش مي‌يابد. مثلاً ديابت نوع اول با افزايش احتمال ابتلاي فرد به بيماري‌هاي خودايمني ارتباط دارد.
ضمناً ديابت با بيماري‌هاي قلبي و عروقي، نوسانات وزني و البته عوارض حاد مرتبط است. در ميان اين عوارض، حملات هيپوگليسمي (افت قند خون) ناشي از کتواسيدوز ديابتي بسيار قابل توجه است؛ اما پيچيده‌ترين جنبه‌ي ديابت در کودکان و نوجوانان، عوارض فيزيولوژيکي آن است. ابتلا به اين بيماري‌ها باعث تغييراتي در زندگي اجتماعي و اعتمادبه‌نفس آن‌ها مي‌شود. به خصوص اينکه درمان با انسولين سبب افزايش وزن فرد نيز مي‌شود.
دانشمندان تخمين مي‌زنند تقريباً نيمي از کودکاني که ديابت آن‌ها تشخيص داده شده، دچار مشکلات اضطراب و افسردگي‌اند. زيرا اين کودکان به دليل سن کم، دچار استرس قابل توجهي مرتبط با کنترل شرايط خود مي‌شوند، چه از جهت تغذيه و چه از جهت درمان بيماري‌شان. يعني آن‌ها نمي‌توانند يک دوران کودکي نرمال و بدون دغدغه داشته باشند.
ضمناً تصوري که اين بچه‌ها از بدن خود دارند در اين سنين بسيار مهم است. به همين دليل، لازم است به اين کودکان و نوجوانان کمک شود تا اعتمادبه‌نفس خود را حفظ و تقويت کنند. آن‌ها بايد ياد بگيرند خودشان را همان‌طور که هستند بپذيرند و عوارض ناشي از بيماري خود را درک کنند.
ديابت در کودکان و نوجوانان ...
همان‌طور که گفتيم ديابت از نظر علائم و درمان، در کودکان و بزرگسالان مشابه است و بيشتر موارد ريشه ژنتيکي دارند. اما با توجه به افزايش اضافه وزن و چاقي در کودکان، تعداد موارد ابتلا به ديابت نوع دوم رو به افزايش است.
بايد بدانيد که هر چند ديابت يک بيماري جسمي است اما در سنين کودکي و نوجواني، ديابت مي‌تواند مشکلات روحي و رواني زيادي ايجاد کند، مثلاً اضطراب و اختلالات خلقي. به همين دليل، افراد دچار ديابت به حمايت روحي و رواني نيز نياز دارند.