یادگیری تمرکز کردن و تشخیص دادن آن چه اهمیت دارد. توانایی توجه کردن با فرآیند ثبت، تصفیه و پردازش اطلاعات حسی شروع میشود. ثبت اطلاعات حسی بهفرآیندی اشاره دارد که طی آن اطلاعات حسی برای پردازش و یادگیری بهگیرندههای حسی وارد میشوند. بسیاری از کودکان مبتلا بهاختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی در ثبت اطلاعات حسی مشکل دارند. معمولاً این مشکل بهبرانگیختگی مفرط سیستم عصبی مربوط میشود. کودکانی که بیشبرانگیخته هستند اغلب در زمینۀ تمرکز کردن، مشکل دارند چرا که سیستم عصبی آنها با محرکهای زیادی که در محیط وجود دارد بهشدت تحریک شده است. این شرایط باعث میشود که تعیین اطلاعات مهمی که باید بهآنها توجه کرد و اطلاعات نامربوط که باید نادیده گرفته شوند، دشوار شود. هر صدا، تصویر، لمس شدن و حرکتی در محیط، توجه کودک را بهخود جلب مینماید. برخی از کودکان مشکلی برعکس این مشکل را دارند. سیستم عصبی آنها برانگیخته است و هیچ چیز توجه آنها را به2خود جلب نمیکند. لازم است که هر چیزی را بارها و بارها بهاین نوع کودکان نشان دهید و جزئیات مهم آن را برایشان تکرار کنید. تحریکات حسی حتماً باید شدید باشد که توجه این کودکان را بهخود جلب کند. اغلب کودکی که کم برانگیخته است بهدستورهایی که حتی برای بار چهارم بهاو داده میشود، توجه نمیکند تا اینکه بالاخره وقتی صدای مادر بلند میشود و بر سرش فریاد میزند، او گوش میکند. در اینجا نشانههای مربوط بهآسیب ثبت حسی در کودکان و همینطور نکاتی در مورد نحوۀ کمک بهکودکان برای تمرکز کردن بر اطلاعات مهم، ارائه شده است. 1- بهراحتی در محیطهای شلوغ دچار بیشبرانگیختگی حسی میشود (مکانهایی مثل کلاس، بازار و زمین بازی) نکته: محیطی خلوت و ساده فراهم کنید. فقط تعداد کمی اسباب بازی در اتاق خواب کودک قرار دهید و در مدرسه نیز یک میز و صندلی که در نزدیکی معلم قرار دارد، برای او درنظر بگیرید. 2- حساسیت مفرط نسبت بهصداهای خاص، بهویژه نسبت به: صداهای زیر، مانند صدای صوت و خندۀ بچههای دیگر؛ صداهای زمینهای با فرکانس کم، مانند صدای دستگاههای گرمایشی یا دستگاههای دیگر؛ صداهای بلند مانند صدای جاروبرقی، سیفون توالت یا صدای زنگ خانه و تلفن. نکته: گاهی کودکان مبتلا بهنقص توجه برای کار کردن بهمکان آرام و بیسروصدا احتیاج دارند. با این حال کودکان دیگر صداهای زمینهای آرام و مداوم مانند صدای موسیقی یا تلویزیون را آرام بخش میدانند و میتوانند با وجود این صداها بهراحتی کار کنند. 3- محرکهای دیداری زیاد باعث آشفتگی کودک میشود نکته: برای کمک بهجهتیابی کودک سعی کنید سرنخهای فضایی واضح و آشکاری در محیط کودک قرار دهید. مثلاً در اطراف نوشتههای روی تخته سیاه یا دور تکالیف مدرسۀ او خطکشی و جدولبندی کنید تا توجه او بهنکات و جزئیات مهم جلب شود. 4- حساسیت مفرط نسبت بهلمس شدن وقتی کودک در یک جای تنگ با کودکان دیگر قرار دارد و بچههای دیگر تصادفاً بهاو میخورند آنها را هل میدهد یا میزند. از برچسبهای داخل لباس شکایت میکند؛ فقط انواع خاصی از لباسها را میپوشد، شستن مو یا صورتش را دوست ندارد و از اینکه افراد غریبه او را بغل یا نوازش کنند، خوشش نمیآید. نکته: این کودکان بهفضا احتیاج دارند. در کلاس درس آنها بهمیز و صندلی احتیاج دارند و برایشان سخت است روی زمین بنشینند. ممکناست دوست نداشته باشند دیگران بهآنها دست بزنند و ترجیح میدهند خودشان لمس کردن را شروع کنند. 5- نیاز شدید بهتحریک مفاصل (از طریق وزن، فشار و حرکات کششی) دوست دارند اشیاء سنگین را جلو عقب کنند یا چیزها را بههم بکوبند. دوستدارند از میلههای باشگاه یا بارفیکس آویزان شوند. دوست دارندبا سر بهچیزها ضربه بزنند. فعالیتهای خشن مانند جنگیدن یا بالش یا کشتی گرفتن را ترجیح میدهند. از ماساژ محکم کمرشان لذت زیادی میبرند. نکته: کودکان اغلب بهدنبال چیزهایی هستند که برای آنها تنظیم کننده است. اگر کودک شما فشار عمیق سنگین و لمس شدن محکم را دوست دارد، سعی کنید بهمقدار کافی محرکهایی از این دست برای او فراهم کنید. این کار بهاو کمک میکند بهتر بتواند توجه کند. 6- نیاز شدید بهفعالیتهای حرکتی ممکن استدوست داشته باشد بهمدت طولانی تاب بازی کند. دوستدارد در اطراف بچرخد، بدود یا فرصتی پیدا کند که با اسباب بازیها بازی کند. اغلب در مدرسه از سر میزش بلند میشود. نکته: زمانی که کودک بهدنبال تحریک حرکتی است، او را نگاه کنید. آیا او از این حرکات و فعالیتها سود میبرد یا اینکه بعد از انجام این کارها بیشفعالتر میشود؟ اگر او بعد از این فعالیتها بیش فعالتر میگردد، مدت زمان پریدن یا تاب خوردن او را محدودتر کنید. مطمئن شوید که حرکات او هدفی را دنبال کند. هدفدار بودن فعالیتها باعث میشود که میزان بیشفعالی کودک، کاهش یابد.