پرسش های کودکانه – کی به سن بلوغ می رسم؟

جاستین که 10 سال دارد، همیشه رفتارهای برادر بزرگترش را به دقت زیر نظر دارد. مادرش جنی، می گوید: جاستین اغلب سؤال هایی دربارۀ اعضای بدنش از من می پرسد و می خواهد بداند که چه زمانی اندامش تغییر می کند.
او دربارۀ موهای بدنش هم خیلی کنجکاو است و همیشه می پرسد که چه موقع موهای بدنش رشد می کند؟ نمی دانم که آیا او واقعاً دوست دارد چنین موهایی داشته باشد یا اینکه از داشتنش عصبی می شود؟
دوران بلوغ برای بیشتر بچه ها با ترس و دلهره و تا حدی هیجان همراه است. بیشتر مواقع بچه ها از گفته های پدر و مادر اطلاعاتی دربارۀ این دوران به دست می آورند. بسیار مهم است که سؤال های فرزندتان را به گونه ای پاسخ دهید که او نسبت به تغییرات دوران بلوغ، احساس بدی پیدا نکند.
•    پی بردن به مفهوم سؤال
معمولاً بچه ها با دیدن تغییرات جسمی همسالان یا خواهر و برادرهایشان و یا گفتگوهایی که با دوستانشان دارند، نسبت به دانستن هرچه بیشتر دربارۀ دوران بلوغ، کنجکاو می شوند و به همین دلیل، سؤال هایی در این رابطه از شما می پرسند.
بعضی اوقات هم بچه ها با خواندن مطالبی دربارۀ دوران بلوغ، چنین سؤال هایی می پرسند، مثلاً ممکن است فرزندتان کتابی را که دربارۀ بلوغ به خواهر یا برادر بزرگترش داده اید، به طور اتفاقی پیدا کرده و به مطالعه آن بپردازد و یا ممکن است که بچه ها به دلیل تغییرات جسمی، چنین سؤال هایی را از والدین بپرسند.
بعضی بچه ها زودتر از دوران بلوغ، به دانستن در این زمینه کنجکاو می شوند؛ اما برخی دیگر حتی تا زمانی که بزرگتر می شوند، هم تمایلی از خود نشان نمی دهند. تغییرات جسمی بچه ها نیز همین طور است. بعضی بچه ها زودتر و برخی دیرتر به سن بلوغ می رسند.
تغییرات دوران بلوغ در دخترها، معمولاً بین 8 تا 13 سالگی ایجاد می شود. اولین نشانۀ بلوغ در دخترها رشد سینه ها است. بیشتر دخترها از بزرگ شدن سینه هایشان، ناراحت می شوند.
بعد از آن موهای زیر بغل و دیگر اندامشان رشد می کند. آخرین تغییری که در دخترها رخ می دهد، عادت ماهانه است که معمولاً یک سال پس از مشاهدۀ اولین نشانه های بلوغ، ایجاد می شود.
دوران بلوغ پسرها، عموماً از سن 11 یا 12 سالگی شروع می شود. اولین نشانۀ آن رشد بیضه ها و اندام های جنسی و همچنین رویش مو در نواحی مختلف بدن است.
رشد پسرها در این دوران خیلی سریع است، صدای آنها نیز تغییر می کند و تا رسیدن به سن جوانی صدای دو رگه ای خواهند داشت.

بحران بلوغ

علاوه بر این پسرها و دخترها در دوران بلوغ، ممکن است صورتی پر از جوش و آکنه و یا پوست چرب داشته باشند. شاید برخی از آنها هم دچار افزایش وزن ناگهانی شوند و اندام نامتناسبی پیدا کنند. درست است که این تغییرات طبیعی می باشد، اما برای خود بچه ها بسیار نگران کننده است.
بسیار مهم است که با فرزندتان دربارۀ دوران بلوغ صحبت کنید. اگر شما به او آرامش دهید و نگرانی هایش را برطرف کنید، او هم راحت تر می تواند با تغییرات جدید کنار بیاید.
این مسئولیت را به هیچ وجه به گردن مدرسۀ فرزندتان نیندازید. درست است که در مدرسه نیز آموزش هایی در رابطه با دوران بلوغ به آنها می دهند، اما شاید افرادی که چنین آموزش هایی را می دهند، خودشان مهارت لازم برای انتقال ویژگی های مثبت این دوران را نداشته باشند، در نتیجه به جای اینکه سؤال های فرزندتان را پاسخ دهند، سؤال های بیشتری در ذهن او ایجاد و او را آشفته تر می کنند.
•    بهترین پاسخ
پدر و مادرها باید به سؤال های فرزندشان دربارۀ دوران بلوغ، پاسخ روشن و شفافی بدهند و از تغییراتی که در این دوران رخ می دهد، او را آگاه سازند.
درک بچه ها نسبت به این تغییرات، نگرانی و اضطراب آنها را کاهش می دهد. بهتر است قبل از آغاز دوران بلوغ، یا بلافاصله پس از مشاهدۀ اولین علائم با فرزندتان در این باره صحبت کنید و برایش توضیح دهید که سن بلوغ در همۀ بچه ها یکسان نیست و نباید نگران بلوغ زودهنگام یا دیرهنگام خود باشد.
برای اینکه مطمئن شوید توضیحاتی را که به فرزندتان می دهید، برایش قابل فهم است، می توانید در حین توضیح از او بپرسید که آیا حرف های شما را متوجه می شود یا نه؟
مثلاً می توانید این گونه پاسخ دهید: "یکی از نشانه های بلوغ، رشد مو در اندام های مختلف بدن است. آیا می دانی دوران بلوغ به چه معناست؟ دوران بلوغ، زمانی است که بچه ها به تدریج دوران کودکی را پشت سر می گذارند و بزرگتر می شوند، بنابراین در اندام های بدن نیز تغییراتی به وجود می آید.
این تغییرات ممکن است از سن 11 سالگی یا بیشتر آغاز شود، ولی جالب است بدانی که زمان رسیدن به بلوغ در همۀ بچه ها یکسان نیست. ممکن است بعضی بچه ها در سن 11 سالگی و بعضی دیگر در سن 13 سالگی به بلوغ برسند، این موضوع کاملاً طبیعی است. آیا متوجه منظور من شدی؟"
اگر رایتان سخت است که صراحتاً دربارۀ مسائل دوران بلوغ با فرزندتان صحبت کنید، می توانید کتابی در این باره به او بدهید.
توصیه می کنیم به جای اینکه فقط کتاب را به او بدهید و از او بخواهید که آن را مطالعه کند، خودتان هم او را راهنمایی کنید؛ زیرا بسیار مهم است که شما و فرزندتان بدون هیچ خجالتی دربارۀ این موضوع با یکدیگر گفتگو کنید.
می توانید از کتاب به عنوان وسیله ای برای آغاز گفتگو استفاده کنید، ولی باید بدانید که کتاب به هیچ وجه نمی تواند مفاهیم اصلی را به او انتقال دهد و از نگرانی هایش بکاهد.