شنیدن اولین کلمه از زبان کودک لحظه شیرین و به یادماندنی است اما پدر
و مادرهای حالا سطح انتظارات بیشتری از بچه‌های عصر رایانه ودوران اوج تکنولوژی
مدرن دارند. داخل کتابفروشی یا اسباب فروشی‌ها که شوید انواع و اقسام کتاب‌ها و
وسایل کمک آموزشی را مشاهده می‌کنید که گاه رده سنی آن از بدو تولد است. اما تا به
حال از خودتان پرسیده‌اید که سن آموزش به کودکان دقیقا از چه زمانی باید باشد؟
آموزش خواندن به روش مایکروویو
این سال‌ها آموزش الفبا و خواندن کتاب دیگر رده سنی ندارد. سن آموزش
خواندن و نوشتن به کودکان پایین آمده است. مادر و پدرها داخل یک بازی رقابتی
پرچالش شده‌اند که بچه‌ها تنها شرکت‌کنندگان آن هستند. کودک 3 ساله‌ای که می‌تواند
100 کلمه را فقط بخواند و یا حتی دست به قلم شود و چند جمله ای هم بنویسد دیگر
چیز عجیب و غریبی نیست. این بچه‌ها در مقایسه با آن دسته از کودکانی که سیستم عامل
اندروید را به خوبی می‌شناسند و تبلت و گوشی لمسی مامان و بابا جای اسباب بازی
هایشان را گرفته، کودکان چندان نابغه‌ای نیستند. در این بازی بچه‌ها مانند همان
غذای خامی هستند که ظرف یک دقیقه داخل مایکروویو گرم می‌شوند و در ظاهر هیچکس از
مضرات و آسیب‌های احتمالی آن اطلاعی ندارد.
هرچند مهارت خواندن و نوشتن در اوایل کودکی به رشد کودک کمک می‌کند
اما انجام غیرکارشناسی و بدون در نظر گرفتن ضررهای احتمالی این نوع آموزش تاثیر
جدی بر روح و روان کودکان بر جای می‌گذارد.
کودکان با یکدیگر متفاوت هستند
برنامه‌های آموزشی خاصی وجود دارد که به طور اختصاصی برای نوزادان طراحی
شده است. در این برنامه‌ها والدین حتی نوزادان را به اجبار وارد یک روند آموزشی می‌کنند.
در سن 4 و یا 5 سالگی این طبیعی است که خانواده‌ها یک سری آموزش‌هایی را قبل از
اینکه فرزند آنها وارد پیش دبستانی یا دبستان شوند انجام دهند برای مثال مهارت‌هایی
که قبل از یادگیری کامل خواندن به کمکشان می‌آید و یک‌جورایی روند یادگیری را آسان‌تر
می‌کند. نکته اینجاست که این آمادگی قبل از شروع دوره پیش دبستانی یا دبستان برای
یک دسته از کودکان عملی چالش برانگیز و سخت به نظر می‌آید و برای عده‌ای دیگر
بسیار ساده و گاه حتی شیرین. بنابراین سن آموزش به کودکان با توجه به شناختی که از
استعداد و یا توانایی و یا به عبارتی ساده‌تر صبر و حوصله فرزندتان دارید با دیگر
کودکان متفاوت است.
یادگیری طبیعی
حال بیایید سن مناسب آموزش کودکان و مفهوم یادگیری طبیعی را با یکدیگر
تشریح کنیم. شما به عنوان مادر و پدر به دنبال این هستید که قبل از شروع رسمی
آموزش فرزندتان در محیط خانه آموزش‌هایی را در زمینه خواندن و نوشتن به فرزندتان
دهید. کتاب‌ها و سی‌دی های آموزشی و بازار تبلیغات داغی که در این زمینه وجود دارد
دیگر قدرت تصمیم گیری درست را از والدین گرفته است. هرکسی به دنبال این است که
نکند خدای ناکرده فرزند دلبندش از بچه‌های فامیل و دوست و آشنا کم نیاورد.
اما بگذارید به صورت اصولی و درست آموزش خواندن به کودک را شروع کنید.
سن آموزش خواندن و نوشتن در کودکان می‌تواند به صورت طبیعی و بدون اجبار هم صورت
بگیرد. یعنی از همان دوران نوزادی می‌توانید کودک را به صورت طبیعی و کاملا غیر
مستقیم در معرض خواندن قرار دهید تا بعد ها با بالا رفتن سن او با اشتیاق و انگیزه
وارد روند خواندن شود و اگر هم دلتان خواست از ابزارهای کمک آموزشی برای کامل‌تر
شدن این روند استفاده کنید.
در سن 4 و 5 سالگی کودک ابتدا باید مفهوم خواندن و یا نوشتن را درک
کند
روش‌های آموزش خواندن به صورت طبیعی
- کتاب خواندن والدین در مقابل کودکان
- بازدید از کتابخانه به اتفاق فرزندتان هرچند هم کوچک باشد
- قصه گویی شبانه برای بچه‌ها
- با یکدیگر کتاب خواندن
- خاموش کردن تلویزیون و پیشنهاد خواندن کتاب
با این راهکارهایی که برایتان نام برده‌ایم به جای اجبار کودکان به
خواندن و نوشتن، فقط آنها را در معرض خواندن قرار داده‌اید و این باعث ایجاد
انگیزه طبیعی کودکان به خواندن میشود. یادتان باشد پایه و اساس خواندن و نوشتن در
کودکان باید قبل از دوران پیش دبستانی و یا دبستان شروع شود و والدین لازم است به
صورت کاملا عملی و محسوس به بچه‌ها نشان دهند که خواندن و نوشتن در زندگی چقدر
بااهمیت و عین حال لذت بخش و دوست داشتنی است.
خواندن و نوشتن اجباری چیست؟
در سن 4 و 5 سالگی کودک ابتدا باید مفهوم خواندن و یا نوشتن را درک
کند در غیر اینصورت بدون آمادگی ذهنی و با استفاده از وسایل کمک آموزشی ذهن او
خسته و دلزده از خواندن و نوشتن خواهد شد.
متاسفانه بعضی از والدین در سنین پایین ساعت خاصی را برای آموزش
خواندن و نوشتن فرزندشان در نظر میگیرند. در این ساعات کودک همانند سیستم مدرسه
مجبور است در یک جای ثابتی بنشیند و تحت آموزشهای سخت والدینش قراربگیرد. یادتان
باشد کودک در این سن بیش از هر زمان دیگری به تفریح و بازی در کنار شما نیاز دارد.
سن آموزش خواندن و نوشتن در کودکان خصوصا آموزش الفبا در تمام دنیا در 6 سالگی
است. با دانستن این موضوع هرگز به دنبال آموزش سریع فرزندتان نباشید.
فواید آموزش خواندن و نوشتن در سنین پایین
اگر آموزش خواندن و نوشتن به کودکان به صورت طبیعی و با راهکارهایی که
برایتان گفته‌ایم انجام گیرد میشود در کنار آن به صورت محدود و حساب شده از وسایل
کمک آموزشی نیز استفاده کرد. اما با اینحال مهارت کودک در خواندن و نوشتن قبل از
شروع دوران دبستان فوایدی هم دارد که نمی‌توان از آن به سادگی گذشت. این دسته از
کودکان اعتماد به نفس بیشتری نسبت به دیگر کودکان دارند و سختی ها و مشکلاتی که در
آغاز دوره دبستان در ارتباط با خواندن و نوشتن وجود دارد را تجربه نمی‌کنند. علاوه
بر این تمرکز این دسته از کودکان بالاست و حافظه قویتری نیز نسبت به دیگر کودکان
دارند.
اگر به دنبال این هستید که قبل از شروع دوران دبستان مهارت خواندن و
یا نوشتن را به فرزندتان آموزش دهید حتما نکاتی که در این مورد برایتان برشمرده‌ایم
را در نظر بگیرید تا به صورت طبیعی و با اراده و میل فرزندتان او را برای خواندن و
نوشتن آماده کنید.