به جای اینکه سر بچه‌ها داد بزنید، این کار‌ها را بکنید!

دلایل اینکه سر بچه‌ها داد می‌زنیم زیادند. از لباس پوشیدن‌ آنها گرفته تا خط خطی کردن دیوارها با مداد شمعی. در زندگی پدر و مادرها همه جور عاملی وجود دارد که سبب شود صدای خود را بالا ببرند. درست است که داد و فریاد زدن به طور موقت مشکل را حل می‌کند اما بعدا ماجرا تغییر خواهد کرد. گاهی انگار واقعا کنترل خود را از دست می‌دهیم و خودمان را فرسنگ‌ها از آرامش و تحمل دور می‌بینیم.

داد زدن فایده‌ای ندارد، مخصوصا اگر مکررا این کار را بکنید! داد زدن‌های مداوم شما صرفا صدای پس زمینه‌ای می‌شود و کودک‌تان یاد خواهد گرفت که به آن بی‌تفاوت شود. منظور ما این است که شرایطی وجود دارد که لازم است داد بزنید و این حق را دارید. مثلا زمانی که کودک‌تان بی‌محابا به خیابان می‌دود. داد زدن فقط در این شرایط است که این پیام را می‌رساند که خطری وجود دارد و نگران هستید، نه اینکه عصبانی و کلافه‌اید.

ضمنا داد زدن باعث می‌شود استرس و تنشی که در حال حاضر وجود دارد بیشتر شود. وقتی شما سر کودکی داد می‌زنید او در شرایط «ترس» یا «جنگ و گریز» قرار می‌گیرد. یعنی نمی‌تواند پردازش کند که شما چه می‌گویید و ممکن است با داد زدن جواب شما را بدهد.

یادتان باشد که بچه‌ها موقعیت را آنطوری نمی‌بینند که شما به عنوان بزرگتر می‌بینید. طبیعی است که وقتی کودک‌تان با کفش‌های گِلی وارد خانه شد عصبانی شوید اما مطمئن باشید این موضوع برای کودک شما آنقدر اهمیت ندارد! پس سعی کنید نگاه و احساس او را نیز درک کنید.

از کلام‌تان استفاده کنید

این توصیه‌ای است که معمولا به بچه‌ها می‌کنیم اما برای بزرگسالان نیز کاربرد دارد: «لحن و صدای مقتدرانه، جاذبه و تاثیر بیشتری دارد»، مخصوصا زمانی که می‌خواهید توضیح دهید رفتار خاصی قابل قبول نیست و چه تبعاتی دارد. این کار کمک‌تان می‌کند به فرزندتان یاد بدهید وقتی خودش هم چیزی را می‌خواهد، آرام و متین باشد و درخواست خود را با همدلی مطرح کند.

وقفه (تایم اوت) ایجاد کنید

این هم استراتژی است که معمولا برای بچه‌ها استفاده می‌کنیم اما برای بزرگسالان هم به خوبی کاربرد دارد! اول اطمینان حاصل کنید که خطری کودک‌تان را تهدید نمی‌کند و سپس به یک فضای آرام و خلوت بروید تا خونسردی خود را به دست بیاورید و کنترل خود را دوباره کسب کنید.

سازش کنید

چه کسی گفته است که شما حتما باید «برنده» شوید تا پدر یا مادر موثری باشید؟ شروط و حدود لازمند اما باید بتوانید در محدوده‌ی همین قوانین انعطاف داشته باشید. مثلا می‌خواهید تلویزیون خاموش باشد اما کودک‌تان دوست دارد 10 دقیقه بیشتر تلویزیون تماشا کند. اگر روی این توافق کنید که او 5 دقیقه تلویزیون تماشا کند به کودک‌تان کمک می‌کنید احساس کند تا حدودی تسلط دارد و حرف شنوتر خواهد شد.

احساسات خودتان را بشناسید و بررسی کنید

اگر دیدید نسبت به چیزی عصبانی شده‌اید و کنترل ندارید که قبلا باعث عصبانیت شما نمی‌شده است پس حتما بابت چیز دیگری اضطراب دارید یا ناراحتید. وقت بگذارید و وضعیت روحی و احساسی خودتان را بررسی کنید تا بفهمید چه تاثیری روی نقش شما به عنوان پدر یا مادر گذاشته است. احساسات خود را بشناسید و سعی کنید آنها را از واکنشی که به رفتارهای بد کودک‌تان نشان می‌دهید جدا کنید. البته شاید در حرف ساده باشد اما شدنی است!

همدلی کنید

این کار می‌تواند سخت باشد چون نشان دادن همدلی و همراهی نسبت به خواسته‌های یک آدم کوچولو و سرکوب منطق‌های بزرگسالانه کار بسیار دشواریست! اما سعی کنید رفتار کودک خود را درک کنید تا بهتر بفهمید چرا به حرف‌تان گوش نمی‌دهد یا واکنشی که شما می‌خواهید را نشان نمی‌دهد. ضمنا وقتی بعدا با چنین شرایطی روبرو شوید احتمال اینکه داد و بیداد کنید بسیار کمتر خواهد بود. ما اغلب اهمیت آگاهی نسبت به احساسات کودک را نادیده می‌گیریم در حالیکه در واقعیت هرگز با دوست یا همکارمان اینگونه رفتار نمی‌کنیم!

برای کودک‌تان توضیح دهید چرا از او می‌خواهید کاری را انجام دهد یا چرا نباید کاری را انجام دهد. توقعات خود را شفاف بگویید و بگذارید بداند چه زمانی باید کاری را انجام دهد و فقط یک بار دیگر یادآوری کنید.

یادتان باشد که بچه‌ها به والدین بدون نقص نیازی ندارند بلکه فقط پدر و مادری می‌خواهند که به اندازه کافی خوب باشند. بیشتر پدر و مادرها داد می‌زنند و نباید از این بابت خودتان را سرزنش کنید. همین که میان بحث‌هایی که دارید به کودک‌تان نشان بدهید در صورت عصبانیت چطور خشمش را کنترل کند و آرام شود بسیار خوب است.

گاهی حتی متوجه نمی‌شویم که داریم داد می‌زنیم! صدای‌مان بالاتر و بالاتر می‌رود و دیگر نمی‌توانیم متوقفش کنیم. با خودتان قرار بگذارید که داد نزنید؛ هر وقت دیدید صدای‌تان در حال بلند شدن است، حرف زدن را متوقف کنید و به خودتان زمان بدهید تا در مورد واکنش‌تان فکر کنید و آرا‌م‌تر جواب بدهید. شما با این کار برنامه‌ی مغز خود را تغییر می‌دهید و به کودک‌تان نیز نشان می‌دهید که می‌توانید هیجانات خود را کنترل کنید. با این روش کمکش می‌کنید او نیز همین کار را بکند.