نکاتی در مورد شیر دادن مادر به کودک

مادری که به فرزند شیر می دهد هورمون اصلی و اساسی لذتِ رضایت و حض و کیف (اُکسی توسین) به مقدار زیاد ترشح می کند. این همان ماده ای است که وقتی دو نفر عمیقاً یکدیگر را دوست دارند ترشح می شود.
این همان ماده ای است که وقتی فرد وارد مرحلۀ بالای رضایت و لذت می شود در او به وجود می آید و همچنین در تمام موارد خوشحالی و شادی بسیار با ارزش و در عین حال لذت بخش و رضایت آفرین است.
ترشح این ماده نه تنها سبب خوشحالی و رضایت مادر است بلکه به او کمک می کند که قسمت های مربوط به تولیدمثل حتی رحم او جمع شود و بتواند حالت طبیعی و عادی خود را هرچه زودتر پیدا کند.
این رابطه، رابطۀ دو بدن با هم، دو احساس و عاطفه با هم، و دو روان با هم است و با خوش سبب می شود امواج مغزی به مرحله ای از آرامش برسد که احساس لذتی را موجب می شود. از طرف دیگر تغییرات شیمیایی و هورمون هایی را موجب می شود که همه و همه در جهت سلامت فیزیکی و روانی کودک و مادر خواهد بود.
اگر مادری توان شیردادن را نداشته باشد و یا به گونه ای عمل کند که دوست نداشته باشد، مسائل و مشکلاتی را به وجود می آورد:
آمار نشان می دهد بیشتر مادرانی که مایل به شیردادن فرزندشان نیستند اولاً از زندگی زناشویی شان راضی نیستند. ثانیاً از مادریِ خود خوشحال نیستند یا اینکه اصلاً یا فعلاً فرزند را نمی خواستند و معمولاً افرادی بودند که در کودکی شیر نخورده اند و به دنبال بهانه ای هستند که فرزند خود را از این نعمت محروم کنند وشیردادن را زحمت می دانند نه نعمت و آن را مشقت می دانند نه شفقت و شیر دادن را به صرف وظیفه انجام می دهند نه مسئولیت.
چنین رفتاری با کودک سبب افسردگی و خشم و عصبانیت مادر می شود. این نگرانی و افسردگی سبب کم شدن شیر مادر شده، و ماده و محتوای شیر مادر به هم می خورد و نظمی که در حالت عادی، شیر مادر به وجود می آورد، بهم می ریزد.
می دانید که مادر در آغاز بیشتر به فرزند مواد معدنی، ویتامین و پروتئین می دهد و کمتر چربی می دهد. چون بدن کودک در یک و دو ماه اول به چربی نیاز ندارد و بعد از دو ماه میزان چربی زیاد می شود و می دانید که مغز کودک شدیداً به این ماده احتیاج دارد تا بتواند رشد سالم و کامل داشته باشد.
در مرحلۀ اول شیردادن، شیر مادر چربی کمی دارد و آهسته آهسته میزان غلظت چربی زیاد شده تا فرزند بتواند سیر شود. مادری که با عدم رضایت، فرزند خود را شیر می دهد حتماً ترکیب چنین حالتی را بهم می زند و با تمام کردن هر چه زودتر شیردادن سبب می شود فرزند دچار سوء هاضمه شود و گرسنه بماند و بار دیگر تمایل به شیر مادر داشته باشد.
اما شیر مادر کم کم رو به کم شدن می رود و با کمک گرفتن از شیر خشک نیاز کودک را برآورده می کند و مادر به نوعی از شیر دادن صرف نظر می کند.
بعد با کودکی روبه رو می شویم که آهسته آهسته رابطه اش با مادر کم شده و یا از میان می رود و از طرفی مادر نیز دیگر حوصلۀ بازی و یا در آغوش گرفتن فرزندش را ندارد.  

آنچه که حائز اهمیت است اولین شیر مادر است، تا جایی که توصیه می شود حتی اگر مادری مایل نیست به فرزندش شیر بدهد حداقل دو هفته یا شش هفتۀ اول را به فرزندش شیر بدهد؛ و علتش این است که شیر اول که به عنوان آغوز یا ماک و در زبان انگلیسی Colstrum است، حاوی همۀ نیازهای کودک از نظر یافتن مصونیت در مقابل بیماری هاست و حاوی و حامل همۀ توانایی های مادر از نظر مقاومت در برابر بیماری هاست.
به طوری که کودکی که این شیر را می خورد درست مانند مادر خودش در مقابل بیماری ها مقاوم می شود. چون کودک طی شش ماه اول قدرت مقاومت و توانایی در برابر بیماری ها را ندارد، اما با خوردن شیر مادر مقاوم و توانمند می شود،.
هرچند این شیر در روزهای اول، پر از مادۀ مربوط به مصونیت است، اما تقریباً 2 تا 3 هفته مقداری از مصونیت را منتقل می کند و نه تنها کودک این شیر را جذب می کند بلکه در جدارۀ روده و معدۀ خود آن را نگه می دارد و تا مدت 6 ماه توان مقابله با هر بیماری را دارد و در طی این شش ماه آهسته آهسته خود کودک توان مقابله در برابر بیماری را پیدا می کند تا از بیماری مصون بماند.
توصیه می شود مادر بهتر است بداند که کودک هر دو ساعت یا 2.30 دقیقه یک بار نیاز به شیر دارد. در نتیجه تحمیل شیر در ماه های اول اشتباه است بلکه بهتر است منتظر باشد تا علامت و نشانه ای از طرف فرزند صادر شود بعد او را شیر دهد.
محیط باید مناسب باشد، نور کم باشد، صدای اضافه اصلاً نباشد، مادر و فرزند تنها باشند. تا جایی که می شود هر دو پوشش کمی داشته باشند تا امکان ارتباط پوستی برقرار شود.
در دو سه روز اول اگر مادر بین هشت تا دوازده بار شیر دهد، چشمۀ شیر را جوشان می کند. غذای مناسب و مخصوصاً نوشیدنی و آب فراوان به این مهم کمک می کند. به خصوص شیر مادر باید حاوی نزدیک 87 درصد آب باشد، چون تنها راهی است که کودک آب را کاملاً می گیرد.
در صورتی که اگر آب و شیر به اندازه کافی نباشد، خطر و مشکل بی آبی برای کودک به وجود می آید و کودک تا مرز بی حالی و غش پیش می رود. پس باید مطمئن شد که سینۀ مادر خالی از شیر شده، حتی اگر کودک تمایلی به ادامۀ شیر خوردن نداشت، مادر باقی ماندۀ شیر خود را بدوشد تا شیر تازه تولید شود.
همانطور که گفته شد شیر مادر دارای فوائد بسیاری است یعنی: همیشه حاضر است، گرمای آن به اندازه می باشد و هزینه ای هم ندارد و راحت تر هضم و جذب می شود و اضافۀ آن دفع می شود. میزان پروتئین، مواد معدنی ها و کربوهیدرات آن به اندازه ای است که جهت رشد کودک تامین است.
اما مهم تر، تغییراتی است که مادر در میزان چربی بیشتر می دهد که برای سلامت کودک با اهمیت است. میزان آهن آن به اندازه ای است که در ماه های اول نیاز کودک برطرف می شود. 
شیر مادر از یبوست و اسهال و حساسیت های پوستی بسیار می کاهد. همچنین تا 3 ماهگی نیازی به هیچ غذای دیگری نیست. از حدود 4 ماهگی برخی ازنوزادان برخی غذاها را می پذیرند، اما از 6 ماهگی حتی علاوه بر شیر مادر باید به او غذا نیز داد، در غیر این صورت تعادل رشدی و فیزیکی او به هم می خورد.