تاخیر گفتار کودکان در تکامل کودک بسیار مهم بوده و هنگامی که کودک در حد همسالان خود صحبت نمی کند ، احتمال دارد نشانه ای از اشکال در کارکرد مغزی وی باشد اگر چه کودکانی هستند که به طور ارثی دیرتر از دیگران صحبت می کنند ومشکل مغزی ندارند ولیکن هر نوعی از تاخیر گفتار کودکان باید تحت بررسی قرار گیرد.
علت تاخیر گفتار کودکان چه هستند؟ عوامل روانی مانند هیجانات، احساسات، استرس، ضربههای عاطفی و عوامل جسمانی مانند آسیب و ضربه به مغز ، آسیبهای هنگام زایمان، نرسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد، بیماری صرع و بیماریهای عفونی مغز می توانند موجب تاخیر گفتار کودکان شوند. اولین مرحله در تشخیص علت تاخیر گفتار کودکان بررسی وضعیت شنوایی است. بهترین روش ارزیابی شنوایی نیز انجام نوار ABR می باشد.
در صورتیکه والدین کودک منسوب باشند و یا سابقه بیماری مشابه در خانواده باشد لازم است بیمار از نظر بیماریهای متابولیک مهمی چون فنیل کتونوری،ارگانیک اسیدمی ها و بیماریهای میتوکندریال بررسی شود
بعد از بررسی شنوایی حال لازم است بدانیم که آیا کودک در درک سخنان دیگران هم مشکل دارد یا اینکه فقط در گفتار اختلال دارد. یک راه ساده برای تشخیص اینکه ایا کودک درک مناسب دارد پرسش از والدین است. در صورتیکه ادراک مطابق سن کودک باشد ودستورات والدین را به درستی انجام دهد به نظر میرسد سیر خوش خیم تری در انتظار کودک است و بیماری جدی او را تهدید نمی کند. لیکن در صورتیکه ادراک کودک نیز با مشکل مواجه باشد یا در حد همسالان خود نباشد بررسی ومداخله جدی را می طلبد. اگر اختلال گفتار کودکان بصورت پسرفت تکلمی باشد، نشانه چیست؟ در شرح حال ادراکی کودک پرسیدن این سوال که ایا کودک کلماتی را که قبلا به کار می برده است اکنون به کار می برد یا خیر، نکته مهمی است این سوال به ما نشان میدهد که ایا کودک پسرفت تکلمی داشته است یا نه به عنوان مثال اگر کودکی در یک سالگی از واژه های بابا ومامان به طور هدفدار وصحیح استفاده می کرده است واکنون این واژه ها را استفاده نمیکند ویا واژگان دیگری را بلد است ولی واژگان رایج را فراموش کرده است این مطلب دال بر پسرفت کلامی است در این کودکان بررسی تشخیصی دقیقتری لازم است. اقدامات تشخیصی در تاخیر گفتار کودکان را می دانید؟ در مواردیکه کودک دچار فراموشی کلمات یا به عبارتی پسرفت گفتاری شده است بررسی های متابولیک والکتروانسفالوگرافیک الزامی است. در صورتیکه والدین کودک منسوب باشند و یا سابقه بیماری مشابه در خانواده باشد لازم است بیمار از نظر بیماریهای متابولیک مهمی چون فنیل کتونوری،ارگانیک اسیدمی ها و بیماریهای میتوکندریال بررسی شود در این موارد لازم است جهت کودک ازمایشات امونیاک ،لاکتات ،VBG و بررسی ارگانیک اسدهای اداری ویا بررسی اسیدهای امینه سرم انجام شود. همزمان با ان لازم است تا از کودک نوار مغز در حالت خواب گرفته شود تا سندرمهای تشنجی مهمی مانند لانداکلفنر و که با اختلال گفتاری واضح همراهند ،رد شوند. در صورتیکه تمام بررسیهای فوق طبیعی بودند کودک لازم است از نظر بیماری اوتیسم مورد بررسی قرار گیرد.