شش گام برای ارتباط موفق با فرزندان

•    گوش دادن فعال
زمان مؤثرتر برای استفاده از گوش دادن فعال هنگامی است که کودک شما مشکلی نشان می‌دهد، معمولاً شما قادر خواهید بود این مسئله را به‌وسیلۀ راهی که کودک احساساتش را نشان میدهد، کشف کنید. بعضی اوقات کمی تمرین برای تشخیص پیام‌های هشداردهنده لازم است.
گوش دادن فعال زمانی مناسب‌تر است که آنچه را که مشکل از آنِ خود دانستن مینامیم، دریابد. این امر به‌کودک کمک می‌کند تا راه‌حل مشکل خود را بیابد. وقتی کودک مشکل را از آنِ خود بداند رفتار او سبب مشکلاتی فقط برای خود او می‌شود نه والدینش.
وقتی رفتار کودک سبب مشکل برای والدین می‌شود، گوش دادن فعال مفید نیست. انواع مشکلاتی که‌از آنِ خود کودک هستند عبارتند از:
- آنی احساس اندوه می‌کند چون در بازی مدرسه رهبری را به‌دست نیاورده است.
- تامی احساس طرد شدن به‌وسیله بهترین دوستش را دارد.
- کتی مشکلاتی در انجام تکالیفش دارد.
- ماری احساس شرم می‌کند چون نسبت به‌سنش بلند است.
تلاش برای به‌خاطر داشتن اینکه عدم سازگاری، ناامیدی، اندوه، درد و عصبانیت کودک متعلق به‌خود اوست و نه شما بسیار مهم است. اگر بتوانید از این برخورد که مشکلات او به‌شما تعلق ندارد فرا روید در خواهید یافت که در کمک به‌فرزند هنگام مشکلات بسیار مؤثر خواهید بود.
بیشتر والدین مشکلات کودک را مشکلات خود می‌بینند. در انجام چنین کاری آنها خود را با یک اندوه بزرگ مواجه می‌بینند ودر نتیجه در مقام مشاور برای فرزندان چندان مؤثر نخواهند بود.
درواقع وقتی می‌پذیرید مشکل کودک به‌خودش تعلق دارد، به‌این معنی نیست که شما مراقب نباشید یا نخواهید به‌او کمک کنید. در اجازه دادن به‌کودک برای پذیرش مسئولیت حل مشکل خودش، (با کمک شما به‌وسیلۀ گوش دادن فعال) او فرصت بهتری برای حفظ عزت نفس پیدا می‌کند.

گوش دادن فعال از کمکی که اغلب والدین به‌فرزندان می‌دهند متفاوت است. اینکه استفاده از گوش دادن فعال سبب تاثیر و نفوذ بیشتر والدین بر فرزندان می‌شود امری متناقض و مبهم است. زیرا این نفوذ از نفوذ معمول که والدین سعی می‌کنند بر فرزندان خود داشته باشند، چون والدین خودشان به‌همین طریق عمل کرده‌اند کاملاً متفاوت است.
بیشتر کودکان می‌خواهند بدانند همیشه کسی وجود دارد که می‌توانند احساسات خود را بیان کنند و احساسات آنها پذیرفته خواهد شد.
وقتی کودک به‌خود صدمه می‌زند پاسخ والدین آرام کردن کودک است. مثل گفتن اینکه بهتر خواهی شد. یا اینکه نباید این اندازه به‌خود آسیب برسانی. خیلی از والدین به‌این صورت پاسخ می‌دهند بچه نباش، یک مرد باش و دیگر گریه نکن.
وقتی کودک به‌خود صدمه می‌زند ضروری است به‌او گفته شود احساسات او معتبر و قابل توجه هستند و این با گوش دادن فعال به‌آسانی انجام می‌شود.
اگر معلمین و والدین بتوانند به‌جای پاسخ با روشهای سنتی نصیحت کردن، بحث کردن و سرزنش، به‌آنها گوش فرا دهند کودکان برای ابراز بیان احساسات خود احساس امنیت می‌کنند و واقعاً با والدین به‌گونه‌ای صحبت خواهند کرد که از عوامل بروز ارتباط نادرست جلوگیری شود.
اولین دام یا دست اندازی که برخی از والدین در استفاده از گوش دادن فعال در آن می‌افتند، بازگذاشتن درهای ارتباط اما بستن آنهاست پیش از آنکه کودک ارتباط خود را به‌پایان برساند.
بعضی وقتها والدین به‌کودک می‌گویند همه چیز را به‌من بگو و سپس در را می‌بندند زیرا چیزی را می‌شنوند که خواستار آن نیستند. والدین به‌اندازۀ کافی به‌صورت فعال گوش نمی‌دهند تا کودک آنچه را نیاز دارد بگوید.
مشکل یا دام دیگری که در شروع استفاده‌از گوش دادن فعال به‌وجود می‌آید این است که به‌جای تفسیر سخن فرزند، مطالب او را طوطی‌وار تکرار کنیم. کودک ظاهراً به‌شما نگاه می‌کند و اظهار میدارد پدر چرا هر چیزی را که من می‌گویم تکرار می‌کند.
به‌خاطر داشته باشید کلماتی که کودک استفاده می‌کند نشان دهنده توضیح احساسات اوست. به‌عنوان والدین باید به‌کلمات کودک با دقت توجه کنید، تمرین خوب برای والدین خواندن پیام‌های بازخورد کودکان است که پیام پنهانی نام دارد نه پیام طوطی‌وار.
بعضی وقتها والدین بدون همدردی، به‌صورت فعال گوش می‌دهند اما این نیز مشکل یا دامی است که داخل آن می‌شوند. وقتی سعی می‌کنند مستقیماً از یک کتاب بدون تمرین کردن با شریک یا دوستشان به‌گوش دادن فعال بپردازند، از یک فن کلیشه‌ای کتابی برای کودکان استفاده می‌کنند که سبب می‌شود کودک بداند والدین احساسات او را درک نمی‌کنند.
اساساً استفاده از گوش دادن فعال، پیامدش باز شدن دریچه‌ای برای ارتباط و بازخورد درست به‌احساسات کودکان در موقعیت درگیری است.