والدین بهطور طبیعی در روش برخورد با فرزندانشان متفاوت هستند. برخی
بسیار سختگیرند، در حالیکه بعضی دیگر بیخیال هستند. شیوۀ شخصی شما هرچه باشد،
هدفتان ارائۀ انضباط محبتآمیز بهفرزندتان است. انضباط محبتآمیز، بهجای تنبیه
یا تضعیف عزت نفس او شخصیت فرزند شما را رشدمیدهد.
در این شیوه شما باید راهنما، الگو و معلم کودکانتان باشید نه دوستشان. بهاین معنی که وقتی سعادت فرزندتان مورد
تهدید قرار میگیرد، شما بهاندازۀ کافی آمادۀ نه گفتن بهگونهای آرام، با
مهربانی، محترمانه و محبتآمیز بهآنها هستید.
انضباط محبتآمیز هرگز بهمعنی تسلط داشتن، کنترل کردن، فریاد زدن،
تهدید کردن، انتقاد کردن یا خشن بودن نیست. تا حدی، حد و مرزهایی را طبق سن بلوغ و
شخصیت فرزندتان تعیین کنید. توجه داشته باشید وقتی فرزندتان کاری را درست انجام
میدهد، او را مورد تحسین و تشویق فراوان قرار دهید.
به عقب برگشتن و پرسش از خویشتن در مورد شیوۀ انضباطی خود اهمیت دارد.
نوع رفتار شما بر نوع رفتار کودکتان تاثیر میگذارد.
شیوه انضباطی شما ممکناست بر مبنای چگونه بزرگ شدن خودتان باشد یا
واکنشی باشد در برابر چگونه بزرگ شدن شما. پرداختن بهشیوه انضباطی خود ممکناست
حافظۀ شما را در مورد گذشتهتان بهکار بیندازد. همچنین میتوانید شرح دهید که در
رابطۀ شما با فرزندانتان در حال حاضر چه میگذرد.
• کنترل کردن
اگر شما والدینی کنترل کننده هستید، احتمالاً اطاعتِ بدون قید و شرط
را انتظار دارید و اگر اینگونه نباشد احساس آسودگی نمیکنید. ممکناست در شیوۀ
خود خشن باشید و اغلب کارها را بدتر میکنید که منجر بهجنگِ قدرت میشود؛ بهویژه
هنگامی که فرزندانتان بزرگتر و مستقلتر میشوند.
والدین کنترل کننده لازم است تا خود را از کارهایی که فرزندان انجام
میدهند، دور نگه دارند. همین که درخواست میکنند آنها را عصبانی میکنند. این
فشار بهروابط طولانی مدت آسیب میرساند.
• بی خیالی
والدینی که احساس میکنند اغلب فرزندان بهزیاد کنترل کردن واکنش نشان
میدهند هیچ حد و مرزی برای آنها تعیین نمیکنند که این خود میتواند مشکل ساز باشد.
گاهی این شیوۀ انضباطی فقط والدین را غافلگیر میکند. شما ممکناست
احساس کنید که کنترل فرزندتان را از دست دادهاید یا ممکناست با خود فکر کنید
موضوع چیست؟ آنها بههر حال هر کاری دلشان میخواهد انجام میدهند! یا ممکن استآنقدر
مشغله داشته باشید که متوجه نباشید خود شما این شیوه را برگزیدهاید.
فرزندانی که با انضباطِ آزادی عمل بار میآیند (یعنی آزادی نامحدود)
اغلب در حین راحتی، احساس بیماری یا ناامنی میکنند، بهگونهای که انگار هیچ
انگیزهای ندارند که پیش بروند و احساس رها شدگی و محرومیت از محبت میکنند. این
فرزندان بهدردسر میافتند یا کارهایی انجام میدهند که فقط جلب توجه کنند.
اگر شما حد و حدودی نگذارید، شخص دیگری این کار را میکند، شما که نمیخواهید
آن شخص، پلیس یا مددکار اجتماعی باشد.
• معقول، منصفانه و انعطاف پذیر
این شیوه بهصریح بودن توقعات مربوط است و همیشه رفتار یکسان بهروشی
یکسان را بهکار میگیرد. این روش مورد پسند ما است و سعی میکنیم آن را در رفتار
با کودکانمان بهکار ببریم. اینشیوه ساختار واضحی را با توقعات مشخص اما در عین
حال انعطافپذیر در بر دارد؛ زیرا زندگی یک علم دقیق نیست. ما این شیوه را میپسندیم
زیرا:
- اجازه میدهد کودکانمان در مورد آنچه میتوانند و نمیتوانند انجام
دهند چیزی برای گفتن داشته باشند.
- بهکودکانم کمک میکند تا احساس کنند در پذیرفتن مسئولیت رفتار خودشان
دخالت دارند.
- اجازه میدهد کودک فرصت رشد
یابد و مرتکب اشتباه شود، اما هرکس قوانین و محدودیتهایی کلی برای انتظاراتی واقعبینانه
و انعطاف پذیر از فرزندانش دارد.
این قوانین ممکن استجدی، منصفانه و انعطافپذیر باشند، اما بیش از
همۀ اینها باثبات هستند. ثبات برای تمام خانواده امنیت و
درک واضحی از قوانین فراهم میکند.
• انتخاب شیوه انضباطی خود
نکتۀ مهمی که باید هنگام تصمیمگیری در مورد شیوۀ انضباطی خود بهخاطر
داشته باشید، احترام است. انتخابهای انضباطیِ خود را بر پایه احترام و شناخت
نیازهای سایر اعضای خانواده قرار دهید.
هیچ راه صحیح منحصربهفردی وجود ندارد تا فرزندانتان را منضبط بار
آورید، اما اگر در انچه از فرزندانتان توقع دارید، مقتدر و صریح باشید، احتمال
بیشتری وجود دارد که در تشویق بهرفتاری که میخواهید، موفق شوید.
قوانین و مقررات را تعیین کنید، اما توضیح دهید چرا لازم هستند و وقتی
قوانین را تعیین میکنید نظر فرزندتان را جویا شوید و بهحساب آورید. برقراری
ارتباط موفق با فرزندان و تشویق آنها بهاستقلال – این رفتار واقعاً احترام بهکودکان
را نشان میدهد.
یک بخش مهم تصمیمگیری در مورد رابطه والدین و فرزندان بهبرنامهریزی
در مورد اولویتهای شما و تفکر در مورد نوع رابطهای که میخواهید با فرزندتان
داشته باشید، مربوط است. سؤالات زیر را از خود بپرسید:
- فرزندانم مرا چگونه میبینند – بهعنوان یک دوست، شخصی مقتدر، برقرار
کنندۀ نظم، معلم، مراقبت کننده، همسر یا همانند آن؟
- آیا از برداشت آنها از خودم راضیام؟
- آیا من متفاوت از والدینم هستم یا شبیه آنها؟
چه چیزی در مورد شیوه انضباطی خود و برداشت کودکانتان در مورد خودتان
دریافتید؟ اگر از آنچه پی بردهاید خشنود هستید، عالی است، بههمین رفتار ادامه
دهید. اگر از آنچه در مورد خود دریافتهاید خوشحال نیستید، بهتغییر اندکی که میتوانید
در این هفته برای عوض کردن چیزها انجام دهید، فکر کنید. کنترل شیوه تربیتی خود را
در دست داشته باشید و توجه کنید که این روش میتواند تفاوت مثبتی ایجاد کند.