واکنش والدین به اشتباهات کودک

مهارتهای تربیتی مثبت از سیاست مجازات کردن برای بالا بردن انگیزه همکاری استفاده نمی‌‌کند. اما ممکن‌است پدر و مادر مجبور شوند که اقدامات تعدیلی انجام دهند و در آزادی که به کودک یا نوجوان خود داده‌اند اصلاحاتی به عمل آورند.
اگر پسر هشت ساله شما مرتب روی کاناپه اتاق نشیمن پرش می‌کند، می‌توانید بازی کردن او را در اتاق نشیمن محدود کنید. قبل از انجام دادن این اقدام تعدیلی، باید از 5 مهارت تربیتی مثبت استفاده کرده باشید.
در کار تعدیل کردن، به او بگویید که می‌تواند آزادی عملش را برای بازی در اتاق نشیمن مجدداً به دست آورد. می‌توانید به او بگویید: اگر روی کاناپه اتاق نشیمن پرش نکنی، تجدیدنظر میکنم و به تو اجازه میدهم که وقتی من در اتاق نیستم بازی کنی. در این مثالِ خاص، پدر و مادر اقدام به مجازات نمی‌کنند به‌جای آن اقدام تعدیلی صورت میدهند.
اگر به فرزند 16 ساله خود اجازه دادید که شب تعطیل آخر هفته به مهمانی یکی از دوستانش برود و او دیر به منزل برگشت و این عمل را چند بار تکرار کرد، اقدام تعدیلی شما احتمالاً ضرورت پیدا می‌کند. می توانید زمان بازگشت او را به جلو بیندازید.
هدف مجازات نیست، بلکه به این طریق به نوجوان خود اطلاع می‌دهید هنوز آنقدر بزرگ نشده است که در مورد بازگشت به موقع از منزل قبول مسئولیت کند. اگر نمی‌تواند به‌موقع به منزل برگردد، در اینصورت آمادگی شرکت در مهمانی را ندارد.
مدتها قبل از اینکه اقدام تعدیلی انجام دهید باید نوجوان خود را مشمول گذشت خود قرار دهید. با این حال از او بخواهید به خاطر مشکلی که ایجاد کرده اقدام جبرانی انجام دهد. بعد از استفاده از هر یک از مهارتهای پنجگانه تربیت مثبت، اگر نوجوانتان همچنان دیر به منزل آمد باید به او بگویید از اینکه به او اجازه داده‌اید تا دیروقت در منزل دوستش بماند اشتباه کرده‌اید و باید زمان مراجعت او را به خانه جلو بیندازید.
پدر و مادر می‌توانند به نوجوانشان بگویند: میدانم که ممکن‌است زمان بازگشت به منزل را فراموش کنی. تا به حال چندین بار در این مورد صحبت کرده‌ایم. میدانم که همه تلاشت را می‌کنی. فکر می‌کنم آزادی عمل بیش از اندازه داری، به همین دلیل بازگشت تو را به منزل یک ساعت به جلو می‌اندازم. 
اگر بتوانی سه بار متوالی در زمان تعیین شده به منزل بازگردی، مجدداً نیم ساعت، نیم ساعت زمان بازگشت تو را به عقب می‌اندازم. این هفته وقتی به مهمانی می‌روی باید راس زمان تعیین شده به منزل بازگردی.

چگونه به اشتباه بچه‌ها واکنش نشان دهیم
وقتی کودک زیر نُه سال اشتباهی مرتکب می‌شود باید طوری واکنش نشان دهیم که انگار اشتباه کردن امری طبیعی است و معمولاً اتفاق می‌افتد. نباید در این مقطع از کودک انتظار عذرخواهی داشته باشیم و تا سن ده سالگی نباید از او بخواهیم اقدامی جبرانی و اصلاحی انجام دهد. مثلاً وقتی کودک شما چیزی را می‌شکند،  در نهایت تقصیر پدر و مادر است که اقدامات احتیاطی لازم را انجام نداده‌اند. نیازی به عذرخواهی کودک نیست، نیازی هم نیست اقدام اصلاحی انجام دهد.
وقتی دو کودک با هم نزاع می‌کنند به جای اینکه آنها را مجبور به عذرخواهی از یکدیگر بکنیم بهتر این است که میانشان آشتی برقرار کنیم. می‌توانید به آنها بگویید: بسیار خوب حالا باهم آشتی کنید. بیایید باهم بازی کنیم.
بچه‌ها در صورتی می‌خواهند کودک دیگری مجازات شود که خود مجازات شده باشند. درصورتی تقاضای عذرخواهی می‌کنند که آنها را مجبور به عذرخواهی کرده باشند. وقتی پدر و مادر به‌جای سرزنش کردن فرزندانشان قبول مسئولیت می‌کنند، خواهرها و برادرها یکدیگر یکدیگر را سرزنش نمی‌کنند، نیازی به عذرخواهی هم احساس نمی‌کنند.
قبول اشتباهات از آن جهت دشوار است که اغلب والدین اشتباهات خودشان را نمی‌پذیرند. احساس نیاز می‌کنند که مجازات کنند زیرا خود در دوران کودکی مجازات شده‌اند و حالا بر این عقیده‌اند که اگر کسی اشتباهی مرتکب شد باید مجازات شود.
خوشبختانه روش تربیتی مثبت حتی وقتی پدر و مادر اشتباه می‌کنند مؤثر واقع می‌شود. اگر پدر یا مادر به خاطر اشتباه کودکشان ناراحت شوند می‌توانند از از اینکه عصبانی شده اند عذرخواهی کنند و بگویند که اشتباه کردن اشکال چندانی ندارد.
می‌توانید به فرزندتان بگویید: مامان از اینکه به‌خاطر شکسته شدن گلدان عصبانی شدم اشتباه کردم. نباید سر تو داد می‌زدم. متاسفم. مسئله آنقدرها مهمی نبود. می‌توانیم گلدان دیگری بخریم. این صرفاً یک اشتباه بود، آدم اشتباه می‌کند.
بعضی از والدین فرزندانشان را سرزنش نمی‌کنند اما به‌شدت در مقام سرزنش خود برمی‌آیند. این اشخاص با آنکه نمی‌خواهند به دیگران احساس بدی بدهند ناخواسته این کار را می‌کنند. پدر و مادر باید الگوی بخشیدن باشند و در این رهگذر بخشودن خود هم از این قاعده مستنثی نیست.
اغلب والدین نمی‌دانند وقتی فرزندانشان اشتباه می‌کنند چه واکنشی باید نشان دهند. چند دقیقه‌ای وقت صرف کنید و ببینید در موارد زیر چه واکنشی نشان میدهید:
- اگر روز بسیار خوبی را پشت سر گذاشته‌اید، اگر به خوبی استراحت کرده‌اید و حالا فرزند شما گلدان گرانقیمت شما را به زمین می‌اندازد و می‌شکند، چه واکنشی نشان میدهید؟
- فرزند شما مطابق میل و خواسته شما رفتار کرده، به سخنانتان گوش داده و حالا گلدان را به زمین می‌اندازد و آن را می‌شکند. چگونه واکنش نشان می‌دهید؟
- اگر اجازه میدادید که 5 تن از دوستان پسرتان در اتاق نشیمن فوتبال بازی کنند و در حال بازی آنها گلدان می‌شکست‌چه واکنشی‌نشان میدادید؟