استفاده درست از کامپیوتر برای کودکان

نباید کودک را از تماشای تلویزیون و انجام بازی های ویدئویی محروم کرد اما می توان به کودک توضیح داد که بدون تماشای تلویزیون و انجام بازی های ویدئویی می تواند در تحصیل موفق شود. اما در کامپیوتر وضعیت فرق می کند.
واقعیت این است که کودک در مدرسه و گاهی حتی در کودکستان با کامپیوتر سر و کار دارد. دانش آموزان برای تحقیق، نوشتن مقاله و حتی دسترسی به کتابخانه از کامپیوتر استفاده می کنند. کودک باید یاد بگیرد با صفحه کلید تایپ کند، ماوس را حرکت دهد و کارهای سادۀ کامپیوتری را انجام دهد.
استفادۀ زودهنگام از کامپیوتر هوشبهر را افزایش می دهد.
برای یادگیری مهارت های کامپیوتری چه سنی مناسب است؟ پژوهش ها نشان می دهند کودکانی که هنگام ورود به کودکستان می توانند از کامپیوتر استفاده کنند نسبت به کودکانی که با کامپیوتر آشنایی ندارند یا آشنایی کمی دارند در مدرسه پیشرفت کمی می کنند.
پژوهشگران دریافتند کودکانی که هر هفته سه یا چهار بار از کامپیوتر استفاده می کردند در مقایسه با کودکانی که به کامپیوتر دسترسی نداشتند به طور متوسط 7 تا 10 نمرۀ هوشی بیشتر به دست آوردند و در آزمون های آمادگی برای ورود به مدرسه نمرات بهتری گرفتند.
منظور ما از برنامه های کامپیوتری، اسباب بازی های آموزشی الکترونیکی یا اسباب بازی های هوشمند نیست زیرا این اسباب بازی ها مهارت های کامپیوتری را به کودکان آموزش نمی دهند.
در بازی های ویدئویی، کودکان یاد می گیرند تا دستۀ بازی را به طور مناسب حرکت دهند اما در مورد کامپیوتر وضع فرق می کند. بنابراین منظور ما همان کامپیوتر سنتی است که شامل نمایشگر، صفحۀ کلید و ماوس است.
در حدود سه سالگی، دامنۀ توجه و مهارت دستی کودکان به حدی رشد می یابد که می توانند با صفحه کلید و ماوس کار کنند. منظور این نیست که آنها مثل بزرگسالان می توانند با صفحه کلید و ماوس کار کنند، بلکه منظور این است که آنها می توانند به تدریج حرکات مقدماتی یاد بگیرند.

3 سالگی زمان خوبی برای آشنا کردن کودک با کامپیوتر است تا بتواند به تدریج از این فناوری استفاده کند. توصیه نمی کنیم که کودکان زیر سه سال را وادار کنید کامپیوتر را یاد بگیرند. اگر مشغول کامپیوتر بودید و کودک 1.5 ساله شما به سراغتان آمد، او را روی پایتان بنشانید و بگذارید کار کردن شما با کامپیوتر را تماشا کند.
آموزش کامپیوتر، کودک را برای ورود به مدرسه آماده می کند اما ممکن است او را منزوی کند. بنابراین پیشنهاد می کنیم کودک به همراه بزرگسالان از کامپیوتر استفاده کند تا در هنگام کار با کامپیوتر تعامل بین آنها برقرار شود و کودک بهتر یاد بگیرد.
در زیر توصیه هایی برای یادگیری بهتر کامپیوتر آمده است:
•    از نرم افزارهای متناسب با سن کودک استفاده کنید.
نرم افزار باید با سن کودک متناسب باشد. برنامه هایی بخرید که برای کودکان 3 ساله و بالاتر تهیه شده اند. هدف برنامه هایی که برای کودکان 3 تا 5 ساله تهیه می شوند این است که مهارت های مقدماتی کامپیوتر را آموزش دهند، مثل پیروی از راهنمایی های کامپیوتر، چگونگی کار با منوی کامپیوتر و چگونکی استفاده از صفحۀ کلید و ماوس.
راهنمایی ها باید ساده باشند.. حتی اگر کودک، تیزهوش باشد ممکن است نتواند از برنامه ای که برای کودکان بزرگ تر تهیه شده است استفاده کند. برنامه های دشوار ممکن است کودک را ناکام کنند و او را از تجربه های مفید محروم کنند. بهتر است کودک در کار کردن با کامپیوتر اعتماد به نفس پیدا کند نه اینکه مدام احساس سردرگمی کند.
•    از نرم افزارهای درسی استفاده نکنید.
خردسالان نباید از نرم افزارهای درسی که الفبا یا شمردن را آموزش می دهند استفاده کنند. این نرم افزارها برای کودکان دبستانی ساخته شده اند. این نرم افزارها کسل کننده، تکراری و خشک هستند. مهم این است که کودکان با استفاده از این برنامه ها با کامپیوتر و کارکرد آن آشنا شوند نه اینکه مطالب درسی را یاد بگیرند.
عجیب این است که بسیاری از روانشناسان کودک معتقدند استفادۀ زیاد از نرم افزارهای درسی ممکن است به خلاقیت کودک صدمه بزند. برنامۀ خوب مهارت های شنیدن را افزایش می دهد، به کودک یاد می دهد که چگونه از راهنمایی ها پیروی کند، آمادگی کودک برای یادگیری خواندن و ریاضی را افزایش می دهد بدون اینکه این کودک را اسیر تمرین های بی فایده کند.
•    مدت زمان استفاده از کامپیوتر را محدود کنید.
کودکان زیر سه سال نباید از کامپیوتر استفاده کنند. می توان به کودکان 3 تا 5 ساله اجازه داد تا هر روز حدود 30 دقیقه از کامپیوتر استفاده کنند. کامپیوتر در زندگی ما اهمیت زیادی دارد اما کودکان باید بیشتر وقت خود را صرف سایر فعالیت ها کنند، مثل خواندن یا بازی در محیط های باز.
•    به رفتارهای کودک توجه کنید.
برخی کودکان دامنۀ توجه محدودی دارند و از پشت میز نشستن زود خسته می شوند. اگر کودک دوست دارد حرکت یا بازی کند اشکالی ندارد. کودک فرصت زیادی دارد تا کامپیوتر را یاد بگیرد. اگر کودک به کامپیوتر علاقه ندارد، احتمالاً به دلیل برنامه های گیج کننده ای است که باعث شده اند کودک علاقه اش را به کامپیوتر از دست بدهد.
برخی برنامه ها بسیار سریع پیش می روند و خردسالان را گیج می کنند. یعنی رویدادهای زیادی نمایش داده می شوند و کودک نمی تواند همۀ آنها را بفهمد. اگر تصور می کنید که برنامه برای کودک مناسب نیست از برنامه ای استفاده کنید که آهسته تر پیش می رود.
•    با هم از اینترنت استفاده کنید.
اگر کودک دوست دارد به سایت های ویژۀ کودکان برود، با هم به این سایت ها سر بزنید. هیچ کودکی نباید به تنهایی از اینترنت استفاده کند.
•    کامپیوتر نمی تواند جای کتاب را بگیرد.
کامپیوتر بهترین ابزار کمکی برای یادگیری است اما نمی تواند جای کتاب را بگیرد. خواندن مطالب چاپی هنوز رایج است. ما در دنیای الکترونیکی زندگی می کنیم اما کودکان باید یاد بگیرند که هر کتاب منحصر به فرد است و محتوای کتاب در طول زمان ثابت می ماند در حالی که تفسیر و درک افراد از کتاب تغییر می کند.