در روزگاری كه آینه وجود نداشت، یك
آقایی به اسم نارسیسوس، تصویر خودش را در آب دید و عاشق آن شد؛ از آن وقت
«نارسیسیسم» واژه مصطلحی برای تعبیر «خودشیفتگی» شد.
در روزگاری كه آینه وجود نداشت، یك آقایی به
اسم نارسیسوس، تصویر خودش را در آب دید و عاشق آن شد؛ از آن وقت «نارسیسیسم» واژه
مصطلحی برای تعبیر «خودشیفتگی» شد. اما خودشیفتگی پدیده ایست كه بسیاری از ما به
عنوان والدین، این ویژگی اخلاقی را ناخواسته در كودك خود ایجاد و تقویت می كنیم.
شناخت منشأ تربیتی خودشیفتگی باعث می شود كه از پر و بال دادن به آن در فرزندمان
جلوگیری كنیم.
نشانه های خودشیفتگی كودك چیست؟
كودكی كه توجه كمی به خواسته های
دیگران دارد، خود را بالاتر از سایر كودكان می داند و توقع دارد همیشه و همه جا به
طور ویژه ای با اوبرخورد شود، درجاتی از خودشیفتگی را تجربه می كند. كودك خودشیفته
به تحقیر سایر كودكان می پردازد، نیاز شدیدی به تحسین و توجه دارد، برای كنترل و
دستوردهی به دیگران و بهره كشی از آنها تلاش زیادی می كند و تكبر و حسادت در رفتار
او مشهود است. كودك خودشیفته دائما موفقیت های خودش را به رخ دیگران می كشد، عموما
برخوردی سرد دارد و در برقراری ارتباط با سایر كودكان دارای مشكل است. البته كودك
خودشیفته در عین حال گاهی دچار ضعف اعتماد به نفس درونی است و مسئله عزت نفس در او
نوسان دارد.
راه های پیشگری
دوستی های كودك تان را تقویت كنید و
فرصت هایی را برای برقراری رابطه مثبت با بقیه همسالان آنها تدارك ببینید. می
توانید با دوستان یا اقوامی كه كودك هم سن و سال كودك شما دارند رفت وآمد بیشتری
داشته باشید. فرصت را برای بازی هایی فراهم كنید كه كودكان به شكل هم سطح موقعیت
های مختلف رهبری جمع دیگران یا اطاعت از آنها را تجربه كنند.
همدردی و نوع دوستی را به او
بیاموزید. یك مشكل اساسی كودكان خودشیفته عدم دلسوزی برای دیگران است. پس دست به
كار شوید و با رفتارتان در همراهی با كودك در كارهای خیر شریك شوید. بگذارید كودك
تان ببیند كه شما ممكن است از حق خودتان به خاطر دوست داشتن دیگران بگذرید. به
كودك در كمك كردن به اطرافیان مسئولیت بدهید و او را تشویق كنید. البته او را
مجبور به كاری نكنید و بگذارید این میل به صورت داوطلبانه و با تشویق شما در او
درونی شود.
تفاوت های فردی افراد را به عنوان
یك پدیده طبیعی برای كودك تان توضیح دهید. والدین تیزهوش بهره دقیقی از موقعیت ها
می برند؛ در موقعیت مقتضی كه موفقیتی را در دوست یا همبازی كودك تان دیدید، در
مورد تفاوت استعدادها و ارزش های اصیل همه انسان ها با كودك هم صحبت شوید و فكر او
را در این زمینه به چالش بكشید. مواظب باشید كه از زبان سن كودك فاصله نگیرید.
بیش از حد او را تحسین نكنید. كودك
تان را به اندازه كار خاصی كه انجام داده است تحسین كنید، نه كمتر و نه بیشتر.
گوشزد كردن ویژگی های خوب كودك بسیار لازم و پسندیده است اما غلو در ستایش رفتار
یا خصوصیات ظاهری و یا زیستی اش، به او القا می كند كه موجودی خاص و متفاوت با
دیگران است و باید به شكل متفاوتی با او برخورد شود. در این حالت كودك هنگام
مواجهه با شكست بسیار شكننده می شود و توانایی شنیدن انتقاد سازنده را هم را از
دست می دهد.
او را دوست داشته باشید: به كودك
تان بفهمانید كه او را غیرمشروط (به خاطر خودش، نه استعدادهای خاصش) دوست دارید.
كودكی كه فكر می كند به خاطر هوش خاصش یا كارهای خارق العاده اش محبوب پدر خود
است، برای جلب محبت بیشتر، دائما بر آن ویژگی خود تأكید می كند.
الگوی خوبی برای كودك تان باشید.
فرصت های مناسب برای آموزش تواضع به كودك تدارك ببینید. كودك شما به رفتارتان در برخورد
با دیگران بسیار دقت می كند. اینكه شما با نگهبان ساختمان خوش و بش می كنید، هنگام
رانندگی به دیگران راه می دهید، با خانواده های مختلف از سطح های اجتماعی اقتصادی
مختلف برخورد یكسان دارید و... توجه كودك شما را جلب می كند.
خدا را برای او بزرگ كنید: بزرگی خداوند
و اینكه او دهنده همه خوبی ها و بخشنده نعمت هاست و سپاسگزاری از او را را برای
كودك تان شرح دهید. كودكی كه این موضوع را در موقعیت های خوب و با روش های بازی و
سرگرمی درك كرده باشد، همیشه خودش و نعمت های وجودیش را در عین تحسین، هدیه خداوند
می داند و به آنها مغرور نمی شود.
چه پدر و مادرهایی كودكان خودشیفته
تربیت می كنند؟
والدینی كه بیش از ظرفیت كودك از او
توقع دارند و استعدادهای واقعی او را نمی شناسند.
مادر و پدری كه بیش از اندازه فرزند
خود را تحسین می كنند و فراتر از رفتار وی، او را ستایش می كنند یا اینكه دائما او
را شخصی خاص و متفاوت با دیگران خطاب می كنند.
آن دسته از والدینی كه نسبت به كودك
بی توجه و بی مهرند و كودك ناچار است برای جبران كاستی توجه، خودش را بیش از حد
تحسین كند.
همچنین والدینی كه بسیار آسان گیر
یا بسیار مستبد هستند.