كودك برجسته
همه ي پدرومادرها آرزو دارند كه فرزنداني موفق و برجسته داشتهباشند . اما اغلب آنها شيوه ي صحيح تربيت را آنگونه كه بايد و شايد نمي دانند . درشرايطي كه راه و روش تربيت را نمي دانيم ، اگر هيچ اقدامي نكنيم به تربيت فرزندانكمك بيشتري كرده ايم . اگر بتوانيم از تربيت ناشيانه خودداري ورزيم به بهتر شدنكودكان ياري موثرتري رسانيده ايم .
به قول "هلوسيوس" « كودكان ، نادان به دنيا مي آيند نه ابله ، اما آنان به واسطهي تربيت ما بزرگسالان به بلاهت كشانده مي شوند»؛ و با بصيرتي زيبا و تكان دهنده درحديثي مي خوانيم كه : كسي كه بدون بصيرت ، اقدام به عملي نمايد ، مانند پوينده اياست كه هرقدر سريعتر حركت مي كند از هدف دورتر مي شود . (اصول كافي ، ج 1 ، ص 54)
با اين مقدمه به سراغ نكاتي مي رويم كه دانستنش بي فايده نيست .
1- نام و نام خانوادگي مناسب و با معني در تمام مراحل زندگي ، ذره ذره سببسربلندي و افتخار مي گردد و در مقابل ، نام بي مسمي و قديمي ، ذره ذره اعتماد بهنفس را كاهش مي دهد و مثل يه لكه ي ننگ ، هميشه همراه آدم است .نام نيكو اولين قدمدر راه اعطاي عزت نفس به فرزندان است . همان طور كه در احاديث اسلامي ذكر شده ،نام نيكو اولين حقي است كه والدين نسبت به فرزندان خود بايد انجام دهند .
2- آغوش گرم و صميمي ، معجزه مي كند . سعي كنيد هر روز فرزندتان را چند دقيقه درآغوش نگه داريد و آرام آرام تكان دهيد . اين كار به هردوي شما آرامش و نيرو مي بخشد .
محبت زوركي نتيجه ي عكس دارد . آغوش خود را باز كنيد تا او به سمتشما بيايد . زياده روي در ابراز احساسات ، همان ضربه اي را به كودك مي زند كه ابرازنكردن محبت و دوري جستن مي زند
3- در كنار محبت بي دريغ و همه جانبه ، مديريت احساسات را هرگز فراموش نكنيد . مثلا اگر فرزندتان آنقدر مشغول بازي است كه حوصله ي آغوش گرم شما را ندارد ، با زورو اجبار او را به طرف خود نكشيد و محكم نبوسيد .محبت زوركي نتيجه ي عكس دارد . آغوش خود را باز كنيد تا او به سمت شما بيايد . زياده روي در ابراز احساسات ، همانضربه اي را به كودك مي زند كه ابراز نكردن محبت و دوري جستن مي زند.اغلب آدم هاييكه در بزرگسالي به دنبال عشق هاي يكطرفه مي روند و عاشق فردي مي شوند كه محبتي بهاو ندارد ، همان هايي هستند كه در خردسالي به جاي بوسه ي گرم و نرم و صميمي ، او رامحكم و همراه با درد و تنش بوسيده اند .
- هرگاه بين كار و خانواده تضادي پيش آمد ، خانوادهرا بر كار مقدم داريد.
- انتظار متانت ، منطقي بودن ، از خود گذشتگي و ساير معجزه ها را از فرزند كوچكخود نداشته باشيد .
- هيچ گاه وسط صحبت فرزندتان نپريد و هيچگاه جمله هايش را كامل نكنيد .
- هر سال ، بدون استثناء ، براي فرزندتان جشن تولد بگيريد هرچند بسيار مختصر ،تنها با يك كيك كوچك خانگي در كنار اعضاي خانواده . اگر هم مي خواهيد برايش جشنتولد بگيريد ، مهماني بزرگ تر ها و دوره هاي فاميلي را با يك جشن تولد كودكانه باحضورهم سن و سالهايش قاطي نكنيد .
- انتظار نداشته باشيد كه هر درس و هشدار تربيتي شما را نخستين بار بياموزد وآويزه ي گوش نمايد.
- اگر مي خواهيد رشته ي مهر و محبت بين شما و فرزندتان محكم تر شود ، به جايآنكه تمام روز را در خانه بمانيد ، گاهي همراه با هم به بيرون از منزل رويد : پارككوچك كنار خانه ، خريد مايحتا خانه ، ديدار از كتاب فروشي و كيوسك روزنامه فروشي ،ديدن مغازه هاي فروش پرندگان خانگي، تماشاي فواره ي بزرگ وسط ميدان از نزديك ، ...
- براي اسباب بازي هاي مورد علاقه ي فرزندتان ارزش قائل شويد ، هرچند شكسته و بهنظر شما بي اهميت و بي كاربرد باشد .
- بپذيريد كه مادر يا پدر كامل نبودن ايرادي ندارد . اين امر از فشار بر شما وفرزندتان مي كاهد .
- هميشه گريه ي فرزندتان علت خاصي ندارد . گاهي فقط و فقط براي جلب توجه شماست .
- درك كنيد كه ممكن است حتي افراد خردسال ، هرازگاهي دل شكسته شوند .
- هر شب فرزندتان را تا محل خوابش مشايعت كنيد ، دست در دست هم برايش لالائي وقصه بگوئيد ، صورتش را ببوسيد ، تا آرام و راحت به خواب رود . اين خواب آرام ، يكياز نيرومند ترين عوامل رشد جسمي و ذهني اوست .
- به نوع بازي و حرف هاي تنهايي اش دقت كنيد . به نقاشي ها و رنگ هايي كهاستفاده مي كند دقت كنيد . مطمئن باشيد به عنوان يك مادر يا پدر بدون نياز به يكروان شناس ، از روحيات و نياز هاي فرزندتان آگاه مي گرديد .
- تمام رهنمودهاي تربيتي و روان شناسي كه در نشريات عانه پسند و مجلات زرد ميخوانيد را بي چون و چرا قبول نكنيد .
- هروقت يك مورچه را ديديد كه خرده ناني بسيار بزرگتر از خود را حمل مي كند وبارها به زمين مي افتد و دوباره براي بردنش تلاش مي كند ، حتما به فرزند خود نشاندهيد و اينگونه تلاش بي وقفه و نااميد نشدن در زندگي را به او بياموزيد .
- وقتي با او بازي مي كنيد ، بالاتر از او قرار نگيريد ، حتما بنشينيد تا هم سطحاو شويد . "تماس چشمي " با او را هيچگاه فراموش نكنيد .
- در مقام پدر يا مادر ، خودتان را زياد جدي نگيريد . او را مجبور به احترامنكنيد . در همه جاي دنيا و در تمام شرايط ، احترام ، متقابل است . به او احترامبگذاريد و به جاي "تو" ، به او "شما" بگوئيد ، تا او نيز شما را "شما" خطاب كند .
- اجازه دهيد گاهي فرزندتان با ظرف هاي آشپزخانه و وسايل درون كابينت بازي كند .
- ادب و انظباط را با قاطعيت اعمال كنيد نه با خشونت .
- اگر آنقدر خوش افبال بوديد كه فرزندتان يك دسته گل خودرو برايتان آورد ، درمقابلش بنشينيد و از او تشكر كنيد.
- فرزندتان را وادار به انجام دادن كارهايي نكنيد كه از آنها هراس دارد . با ترسهاي او مبارزه نكنيد تا از سرش بيفتد. مثلا اگر فرزندتان از تاريكي مي ترسد ، هميشهچراغي را در خانه روشن نگه داريد . اگر از يك عروسك ژله اي لزج بدش مي آيد ، اصرارنكنيد كه حتما آن را در دست بگيرد . عدم اصرار شما ، ترس و هراس او را از بين خواهدبرد .
اگر پسر كوچكتان عروسك بازي را دوست دارد، يا دخترتان مدام با توپ بازي مي كنديا شمشيربازي را دوست دارد ، خيلي نگران رفتار آنان نباشيد . گاهي رفتارشان تقليديو زودگذر است . در ضمن فرزندان كوچك شما مجبور نيستند طبق افكار و پيش پنداشته هايبزرگسالان رفتار كنند .
- هيچ گاه به پسرتان نگوئيد :" گريه نكن! گريه مال دخترهاست "
- اگر دختر كوچكتان از موي بلند خوشش نمي آيد او را مجبور به اين كار نكنيد .
- اگر فرزندتان مايل بود ، گاهي به او اجازه دهيد كفش پاشنه بلند يا روسري وچادر شما را بپوشد و اداي شما را درآورد .
- به رغم هشدارهاي دندانپزشكان و متخصصان تغذيه ، به خاطر داشته باشيد كه گهگاههركودكي نياز به آب نبات و شيريني دارد .
- هرگز نگوئيد : "هرگز" . شايد روزي خودتان مجبور به شكستن قواعد شويد . آنگاهديگر حرفتان خريداري ندارد .هميشه با انعطاف و در نظر گرفتن احتمالات صحبت كنيد تااينگونه كم كم فرزندتان ، مفهوم نسبي بودن امور را درك كند .
- هر چند وقت يكبار همراه با فرزندتان كيك درست كنيد و او را در جريان كار ازابتداي درست كردن مايع تا پختن در فر قرار دهيد .
سرور حاجي سعيد
بخش خانواده ايراني تبيان