در مبحث مناسبسازي خانه ـ چه بزرگ و چه كوچك ـ بايد توجه داشت كه خانه فقط و فقط يك سرپناه نيست، بلكه لازم است نيازهاي رفتاري، رواني و اجتماعي ساكنان خود را نيز پاسخگو باشد. به اين ترتيب فضاهاي اختصاصي هر يك از افراد خانواده بايد متناسب با سن و سال، چگونگي فعاليتها و روحيه افراد آراسته شود تا علاوه بر كارآمد بودن، نياز فطري شخص به آرامش و زيبايي را نيز برآورده سازد.
اتاق كودكان برخلاف اتاق پدر و مادر فقط اتاق خواب و استراحت نيست بلكه محل بازي، انجام تكاليف درسي و به طور خلاصه اتاق زندگي است. اين اتاق معمولا مساحت كمتري نسبت به اتاق پدر و مادر يا ساير بزرگترهاي خانواده دارد. كوچك بودن اتاق همراه با خردهريزهاي فراوان كودكان و نيز تمايل فطري بچهها به شادي، تمهيدات ويژهاي را براي ساماندهي فضاي اتاق آنها ميطلبد. بنابراين براي مناسبسازي اتاق كودكان بايد علايق و نكات مورد توجه آنها را شناخت و به آن احترام گذاشت و از نظرات آنها استفاده كرد.
صرف نظر از سليقههاي شخصي، برخي از ويژگيها ميان كودكان مشترك است كه از آنها نيز ميتوان بهره برد:
از ميان شكل، جنس و رنگ اشيا، كودكان بيش از همه به رنگ توجه دارند و فضاهاي رنگي براي آنها جذاب است.
در طرحهاي رنگارنگ، طرحهايي با لكههاي بزرگ رنگي يا زمينههاي رنگي قوي بيش از طرحهاي ريز نقش و نامفهوم، نظر كودكان را جلب ميكند.
رنگهاي شاد با شدت بالا مشتمل بر 3 رنگ اصلي (زرد، قرمز و آبي) و رنگهاي مكمل آنها (سبز، نارنجي و بنفش) بيش از رنگهاي تركيبي مورد توجه كودكان است.
پس از رنگ، اشكالي كه از تركيب 3 شكل خالص هندسي (مربع، مثلث و دايره) ايجاد شده باشند، بيشتر از شكل واقعي اشيا جذابيت دارند. فانتزي كردن اشكال با استفاده از تقسيم آنها به 3 شكل ذكر شده موجب شادي كودكان ميشود. براي استفاده هر چه بهتر از فضاي اتاق و نيز جلب رضايت كودكان با توجه به موارد فوق ميتوان از اين توصيهها بهره گرفت:
از آنجا كه به طور معمول ارتفاع لباس كودكان كمتر است مي توان با توجه به سن و جنس فرزندان تقسيمات بيشتري را در ارتفاع كمدهاي ديواري انجام داد و از آنها يا به صورت طبقه و قفسه يا كشو براي قرار دادن خرده ريزهاي آنان استفاده كرد. هرچه اتاق خواب كوچكتر باشد، نياز به كمد با طبقهبندي متنوع بيشتر است.
هنگام انتخاب تخت، بهتر است تختهايي انتخاب شوند كه داراي كشوهاي تحتاني باشند. در صورتي كه تخت كنوني فرزندتان چنين نيست ميتوان جعبههايي با ارتفاع كوتاهتر از پايه تخت ساخت (با رنگ آميزيهاي متنوع) و از آنها براي خردهريزهاي بچهها استفاده كرد.
براي كودكان بالاي 3 سال، ميتوان از تختهايي با پايههاي بلند استفاده كرد؛ اين تختخوابها بويژه در اتاقهاي كوچكتر صرفهجويي مناسبي در فضا ميكنند و كودكان از زير اين تختها استفادههاي گوناگون ميكنند.
در صورتي كه يك اتاق به طور مشترك متعلق به 2 فرزند است، بهتر است فضاي اتاق به نحوي تقسيم شود كه هر يك از فرزندان بخشي را متعلق به خود بداند. اين كار با استفاده از يك پارتيشن مشبك چوبي به ارتفاع حداكثر يك و نيم متر، قفسههاي قابل انعطاف اسباببازيها يا كتابخانه دوسويه امكانپذير است.
اگر هر يك از ديوارهاي اتاق به يك رنگ درآيد، فضايي شاد و جذاب، بدون نياز به تزئينات بسيار فراهم ميآيد. رنگهاي زرد و سبز در كنار رنگ سفيد ديوارها علاوه بر آنكه باعث جلوه هرچه بيشتر وسايل اتاق ميشود، با روحيه بالندگي و سرزندگي كودكان نيز متناسب است.
از يك نوع پارچه طرحدار براي پرده ، روتختي و... استفاده كنيد. همان طرح پارچه براي آباژور اتاق كودكان و قاب عكس هم مي تواند استفاده شود. اگر هنگام تعويض روتختي، پرده اتاق نيازي به تعويض ندارد، از پارچه جديد به عنوان والان پرده استفاده كنيد يا آن را به صورت نواري پايين پرده بدوزيد يا طرحهاي آن را روي پرده تكهدوزي كنيد.
پارچههاي ساده رنگي در كنار يكديگر نسبت به پارچههاي طرحدار جذابتر به نظر ميرسند.
در صورتي كه نقش و تصوير خاصي در وسايل اتاق كودك وجود دارد، آن نقش يا تصوير فانتزي را در ساير قسمتهاي اتاق نظير كمد و روبالشي نيز استفاده كنيد.
رنگآميزي مجدد قاب، دستگيره كمدها و قفسههاي قديمي با چند رنگ شاد، راه كم هزينهاي براي ايجاد تنوع در فضاي مختص كودكان است.
بعد از خريد وسايل اتاق كودك با استفاده از هارمونيهاي تيره ـ روشن، رنگهاي وسايل در پرده، روتختي و از اين قبيل را تركيب و تنوع مجموعه را با استفاده از ذوق خودتان غني كنيد. اگر وسايل خريداري شده رنگهاي زنده و شاد ندارند، خودتان رنگهاي زرد، قرمز و سبز يا ساير رنگهاي شاد و غير زننده را مبناي رنگآميزي ساير اجزاي اتاق قرار دهيد.
از يك كلاه حصيري به صورت وارونه ميتوان لوستر فانتزي و جالبي براي اتاق بچهها درست كرد.
به جاي پرده ميتوانيد از حصيرهاي ريزبافت آفتابگير استفاده كنيد و سطح آن را نيز هماهنگ با ساير قسمتهاي اتاق نقاشي كنيد.
رنگ كردن كارتنهاي مقوايي در ابعاد مختلف يا روكش كردن آنها با كاغذ كادو و نايلونهاي فانتزي، محلهاي مناسبي را براي خردهريزهاي كودكان فراهم مي كند.
استفاده از رنگهاي شاد در ديوارهاي اتاق، هميشه مطلوب بچههاست؛ شدت رنگ را با نظر كودكان تأمين كنيد.
به جاي قفسههاي چوبي ميتوانيد از قفسههاي فلزي پيشساخته رنگي استفاده كنيد كه قابل تغيير نيز هستند يا چند مكعب چوبي را جداگانه بسازيد و با رنگهاي متنوع روي هم قرار دهيد و هرچه ميخواهيد بسازيد. اين مكعبها بهتر است از دو طرف خالي باشند.