ترس کودک از تنها خوابیدن، راهکار

　بسیاری از بچه‌ها و نوجوان‌های مضطرب با نزدیک خوابیدن به والدینشان احساس امنیت بیشتری می‌کنند. بخصوص بچه‌هایی که دچار اضطراب جدایی هستند ممکن است حتی گریه و خواهش کنند که در تختخواب شما بخوابند. این می‌تواند مشکل‌ساز شود، نه فقط برای فرزندتان بلکه برای خودتان. وقتی بچه‌های مضطرب در تختخواب والدینشان می‌خوابند، با ترس‌هایشان روبه‌رو نخواهند شد و به ترسیدن از تنها خوابیدن ادامه خواهند داد. دیگر یاد نخواهند گرفت که چطور خودشان را آرام کنند و نخواهند دید که همه چیز درست خواهد شد. خوابیدن پیش والدین باعث می‌شود والدین هم نتوانند خواب خوبی داشته باشند یا بتوانند زمانی را تنها کنار همسرشان باشند. بااینکه بیشتری والدین می‌دانند که درست نیست که فرزندشان از تنها خوابیدن بترسد، ولی نمی‌دانند چطور باید این رفتار آنها را اصلاح کنند.

قدم اول: فرزندتان را آماده کنید
قبل از شروع هر برنامه جدید در خانه، خیلی مهم است که فرزندتان درک کند چه اتفاقی قرار است بیفتد و چرا. برای بچه‌های کوچکتر ممکن است بخواهید کتاب خواندن درمورد با هم خوابیدن را امتحان کنید و برایشان توضیح دهید اینکه بخواهند در تختخواب پدر و مادرشان بخوابند باعث می‌شود اجازه دهند ترس آنها را اسیر خودش کند.
برای نوجوان‌ها توضیح دهید که تنها خوابیدن　 بخش عادی و طبیعی از بزرگ شدن است و بااینکه ترسناک به نظر می‌رسد ولی خیلی مهم است به تدریج با این ترس روبه‌رو شوید.

قدم دوم: اتاق‌خواب او را به محیطی سرگرم‌کننده تبدیل کنید
خیلی مهم است که این تغییر جدید را تا حد ممکن برای فرزندتان ساده کنید. با کمک او اتاق‌خوایش را تا می‌توانید جذاب و سرگرم‌کننده کنید. خلاق باشید و فرزندتان را تشویق کنید تا اتاقش را با چیزهای جالب و مثل عکس، پوستر، نقاشی، چراغ‌خواب، یا روتختی با رنگ دلخواهش تزیین کند. متمرکز کردن توجه او بر نقاط مثبت اضطراب او را برای تنها خوابیدن کمتر خواهید کرد.

همچنین باید تلاش کنید توجه فرزندتان را به فواید خوابیدن در اتاق‌خواب خودش جلب کنید:
برای بچه‌های کوچکتر، اینکه با تنها خوابیدن به «پسر یا دختری بزرگتر» تبدیل می‌شوند جذاب خواهد بود.
اینکه بخواهد در اتاقی بخوابد که متعلق به خودش است. اگر فرزندتان در آن اتاق با خواهر یا برادرش سهیم است، می‌توانید برای هرکدان فضایی شخصی در آن اتاق طراحی کنید که با سلیقه خودش آن را دکور کند.
بچه‌های بزرگتر و نوجوان‌ها به اینکه روزی بتوانند در خانه دوستانشان بمانند یا با دوستانشان به سفر یا اردو بروند فکر می‌کنند.

قدم سوم: یک برنامه خواب تعیین کنید
شماب عنوان والدین احتمالاً برنامه‌ای برای خواب فرزندتان دارید که ممکن است خواندن کتاب یا بوس شب‌بخیر جزیی از آن باشد. این برنامه باید در اتاق‌خواب فرزندتان انجام شود. حتی اگر فرزندتان برای تنها خوابیدن آماده نیست، اگر آماده شدن برای خواب در اتاق خودش صورت بگیرد، تنها خوابیدن در آینده برایش راحت‌تر خواهد شد.

قدم چهارم: به تدریج با ترس‌ها مواجه شوید
ممکن است غیرواقعی باشد که انتظار داشته باشید فرزندتان بتواند بلافاصله تنها در اتاق خودش بخوابد. درعوض، می‌توانید با هم یک نردبان ترس با هدف «یک شب را کامل در اتاق خودم بخوابم» طراحی کنید.
وقی می‌خواهید از فرزندتان بخواهید به تدریج با ترس‌هایش روبه‌رو شود، خیلی مهم است که با سرعت پیشرفت فرزندتان پیش روید. هر کودک یا نوجوان متفاوت است و ممکن است سرعت پیشرفت متفاوتی داشته باشد. در زیر چند توصیه برای قدم اول داریم:

از فرزندتان بخواهید در یک تخت‌سفری جداگانه در اتاق شما بخوابد.
از فرزندتان بخواهید در یک تخت‌سفری نزدیک به در اتاق شما بخوابد.
از فرزندتان بخواهید در یک تخت‌سفری بیرون از اتاق شما (در اتاق شما باز باشد) بخوابد.
از فرزندتان بخواهید در اتاق‌خواب خودش بخوابد و شما تا زمانی که خوابش ببرد روی صندلی کنار تختش بنشینید ( شما در تختش کنارش نخوابید).
از فرزندتان بخواهید با چراغ‌خواب روشن در اتاق‌خواب خود بخوابد و شما ۱۰ دقیقه در اتاقش بمانید.

نکته: برای بعضی بچه‌ها و نوجوان‌ها اینکه به تدریج عادت کنند که تنها بخوابند می‌تواند خیلی ترسناک باشد به همین دلیل باید چند قدم اضافه در نردبان ترس فرزندتان بگنجانید:
اینکه توافق کنید یک یا دو بار در طول شب به او سر بزنید.
به او یک واکی‌-تاکی بدهید تا وقتی می‌خواهد تنها بخوابد کنار خود داشته باشد تا وقتی لازم شد به شما پیغام بدهد.
هر چیزی که فرزندتان حس کند یا بتواند برای اینکه بتواند به تدریج تنها در اتاق خودش بخوابد انجام دهد، قدمی در جهت درست است!

قدم پنجم: تحسینش کنید!
ترسی که فرزندتان با آن روبه‌رو است هر چه که باشد، وضعیت سختی است. به همین دلیل خیلی مهم است که تا می‌توانید تحسینش کنید و برایش جایزه بگیرید! هربار که فرزندتان توانست از یک پله از نردبان ترسش بالاتر رود، حتماً بخاطر این موفقیت تحسین و تشویقش کنید.

نکته:
– یک کاغذدیواری با روزهای هفته درست کنید و یک ستاره طلایی برای هر شبی که فرزندتان توانست به هدفش روی نردبان ترس برسد، روی آن بزنید. این کاغذدیواری را جایی از خانه به دیوار بزنید که همه بتوانند ببینند که فرزندتان چطور پیشرفت می‌کند. دقت کنید که هیچوقت بخاطر یک رفتار بد هیچ ستاره‌ای را نباید از روی آن کاغذدیواری بردارید. هدف شما این است که این ستاره‌ها مشوق فرزندتان باشد نه وسیله‌ای برای تنبیه او.

– بعضی از بچه‌ها از کابوس دیدن شکایت می‌کنند. ممکن است نصفه شب که از کابوسی بیدار می‌شود به آرامشی که شما می‌توانید برایش فراهم کنید نیاز داشته باشد.

چطور به فرزندتان کمک کنید شب بیرون از خانه بماند
بچه‌ها و نوجوان‌های زیادی که مشکل اختلال جدایی دارند از اینکه بیرون از خانه بخوابند می‌ترسند. آنها ممکن است بترسند به اردو بروند، یک شب خانه یکی از دوستان یا حتی پدر و مادربزرگشان بخوابند. خوشبختانه می‌توانید به فرزندتان کمک کنید این ترس را هم مثل ترس خوابیدن در یک اتاق مجزا در خانه خودتان کنترل کند: با به تدریج مواجه شدن با ترس‌ها.

قدم اول: برنامه را توضیح دهید
بعضی بچه‌ها و نوجوان‌ها ممکن است بخواهند شبی را بیرون از خانه بگذرانند ولی برای آن نگرانند و اضطراب دارند. اگر این مشکل فرزند شما هم هست، برایش توضیح دهید که بهترین راه برای کنار آمدن با این ترس این است که با قدم‌های کوچک جلو بروند. برای بچه‌هایی که نمی‌حواهند شب را بیرون از خانه بگذرانند، باید توضیح دهید که اضطراب او را اسیر خودش کرده است و باید بتواند با آن بجنگد.

نکته: به فرزندتان بگویید که اضطراب داشتن برای خوابیدن در خانه آشنایان کاملاً طبیعی است. همه دفعه اول کمی می‌ترسند ولی این به آن معنا نیست که اتفاق بدی قرار است بیفتد. از فرزندتان بپرسید دفعه اولی که یک فعالیت جدید دیگر مثل دوچرخه‌سواری یا شنا کردن را امتحان کرد چه حسی داشته است. دفعه اول این کارها هم احتمالاً ترسناک بوده است ولی بعد از مدتی ساده‌تر شده است. ماندن در خانه یک نفر دیگر هم می‌تواند سرگرم‌کننده باشد. درمورد فعالیت‌ها یا بازی‌های مفرح که می‌تواند آنجا انجام دهد برایش حرف بزنید.

قدم دوم: یک نردبان ترس درست کنید
وقتی می‌خواهید برای بیرون از خانه ماندن برنامه‌ریزی کنید، خیلی مهم است که هدفی برای فرزندتان داشته باشید مثل ماندن در خانه مادربزرگ، خوابیدن در خانه یکی از دوستان یا دعوت یکی از دوستان برای شب. هدف هرچه که باشد، می‌توانید با فرزندتان همکاری کرده و یک نردبان ترس درست کنید، با پله‌هایی که به سمت رسیدن به هدف می‌رود.

بعنوان مثال، اگر هدف فرزندتان این است که شب در خانه دوستی بماند، چند مورد از پله‌های این نردبان ترس می‌تواند این باشد:
از دوستی بخواهید به خانه‌تان بیاید و روزی را در خانه‌تان بگذراند.
از دوستی بخواهید شبی را در خانه‌تان بگذراند.
از دو دوست بخواهید شب در خانه‌تان بماند.
به خانه یک دوست بروید تا با مامان در اتاقی دیگر بازی کنید.
به خانه یک دوست بروید تا یک ساعت بدون مامان آنجا بازی کنید.
به خانه یک دوست بروید تا بدون مامان آنجا بازی کنید (مامان فقط میتواند زنگ بزند).
شب را در خانه یک دوست بمانید، اگر اضطراب داشتید مادر یکبار زنگ بزند.
شب را در خانه یک دوست بمانید بدون اینکه مادر زنگ بزند.
حتماً همزمان با سرعت پیشرفت فرزندتان پیش روید و هربار برای هر تلاشش در جهت نردبان ترس به او جایزه بدهید و تحسینش کنید.

نکته: گوش کنید و مشکل را حل کنید
فرزند شما ممکن است نگرانی‌های زیادی داشته باشید، مثل «اگه وقتی خونه نیستم اتفاقی بیفته چی؟» یا «اگه حمله وحشت بهم دست بده چی؟» اول، بدون قضاوت کردن یا گفتن درست یا غلط بودن آن، به نگرانی‌های فرزندتان گوش کنید. یادتان باشد، این ترس‌ها برای فرزند شما بسیار واقعی هستند. بعد به او کمک کنید مشکل را حل کند و برنامه‌ریزی کند. مثلاً اگر فرزندتان نگران است دچار حمله وحشت شود، بپرسید، «خوب، اگه همچین اتفاقی بیفته چکار میکنی؟ میتونی به دستشویی بری و روی تنفست تمرین کنی و آرومش کنی؟ میتونی به من زنگ بزنی؟ میتونی به دوست مامانت بگی و یکم با اون حرف بزنی؟ بیا با هم برنامه بریزیم.» از فرزندتان بخواهید برنامه را بنویسد و آن را در پاکتی بگذارد و به جایی که می‌خواهد برود ببرد. این به او اطمینان بیشتری می‌دهد و بیرون از خانه خوابیدن را برایش آسان‌تر می‌کند.