شاید خیلی ها تصور کنند، کم شنوایی در کودکان ـ که منجر به محرومیت از حس شنوایی می شود ـ مشکل پنهانی است که در مقایسه با معلولیت های محسوسی مانند نابینایی، نداشتن دست و پا یا ناتوانی ذهنی، چندان مهم به نظر نمی آید، اما این تصور بسیار نادرست است.
توجه داشته باشید، کم شنوایی غیرقابل درمان که برای آنها به موقع اقدامات توانبخشی ارائه نشود، منجر به اختلال در برقراری ارتباط با دیگران و محیط پیرامون، همچنین اختلال در فهم و تولید گفتار می شود و از آنجا که بیش از 90 درصد کودکان دچار کاهش شنوایی دارای والدین شنوا هستند، مهم ترین رکن هر نوع برنامه مداخله توانبخشی شنوایی، حمایت عاطفی از والدین و ارائه اطلاعات مناسب و مورد نیاز خانواده برای پذیرش واقعیت کم شنوایی فرزند است، اما والدین کودک کم شنوا برای کمک به درمان موثر فرزندشان طی دوره های توانبخشی و باز شنوایی چه اقداماتی را باید انجام دهند و به چه نکاتی باید توجه کنند؟
دکتر فرنوش جاراللهی، متخصص شنوایی شناسی در پاسخ این سوالات با تاکید بر این که در صورت مداخله درمانی به موقع، کم شنوایی باعث صدمه به قوای عقلانی، مغزی و هوشی کودک نمی شود، به والدینی که کودک کم شنوا دارند توصیه می کند کودکشان را از همه موهبت های دوران کودکی بهره مند کنند و او را در همه ابعاد زندگی توانمند پرورش دهند.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت وگو با جام جم می گوید: کم شنوایی یا ناشنوایی عاملی نیست که باعث شود والدین، خانواده ها یا افراد جامعه نسبت به چنین افرادی دچار حس ترحم و دلسوزی شوند، جز این که افراد باید یاد بگیرند با چنین کودکی چطور ارتباط برقرار کنند.
ابراز عشق و محبت به فرزند کم شنوا
کودک کم شنوایتان را همان گونه که هست، بپذیرید و دوستش داشته باشید.
این متخصص شنوایی شناسی با تاکید بر این مساله خطاب به والدین کودکان کم شنوا می گوید: فرزندتان را زیاد در آغوش بگیرید، نوازش کنید و مورد محبت قرار دهید. بگذارید عشق شما را نسبت به خودش با همه وجود درک کند. درباره احساس های مختلف مثل شادی، غم، محبت، تأسف و نگرانی با او صحبت کنید. به او یاد دهید احساسش را در چهره خود نشان دهد.
آموزش روش های بیان احساسات به کودک
والدین کودک کم شنوا باید به فرزندشان کمک کنند تا شیوه ابراز احساسات را بشناسد یعنی کودک باید یاد بگیرد احساسات خود را بنویسد، راجع به آن گفت وگو کند، نقاشی بکشد و در بازی های جمعی خوشحالی و ناراحتی خود را بروز دهد.
دکتر جاراللهی با تاکید بر این که هرگز نباید این کودکان را لوس کرد، می افزاید: باید اعتماد به نفس کودک را تقویت کرد و به وضع ظاهری و لباس او نیز توجه داشت. همچنین باید از امکانات و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه اش استفاده کرد. والدین چنین کودکانی باید همواره به او بگویند که از داشتن فرزندی مانند او احساس غرور می کنند.
مقایسه و سرزنش ممنوع
یکی از مهم ترین توصیه ها به والدین کودک کم شنوا آن است که فرزندشان را در تصمیم گیری خانواده مشارکت دهند و شخصیت او را مستقل بار بیاورند.
به گفته این متخصص، نکته بسیار مهم دیگر آن است که او را مسخره، تحقیر، سرزنش یا با دیگران مقایسه نکنید بلکه موفقیت او را هر چند کوچک باشد مورد تشویق قرار دهید.
وی با تاکید بر این که والدین چنین کودکانی باید مدام با فرزندشان بازی کنند، می افزاید: باید چگونگی برخورد با غریبه ها به چنین کودکانی از سوی والدین آموزش داده شود.
پدر و مادرها باید درباره فعالیت خود به فرزندشان توضیح دهند و او را در جریان صحبت های خانوادگی قرار دهند. در مهمانی ها و جمع ها او را در گفت وگو داخل کنند و به دیگران نیز بیاموزند که چگونه با او ارتباط برقرار کنند. به جای او صحبت نکنند و به او فرصت دهند خودش منظورش را بیان کند.
تقویت روابط با همسالان شنوا
دکتر جاراللهی به والدین این کودکان توصیه می کند: فرزندتان را در جمع کودکان و همسالان شنوا و کم شنوا ببرید و بگذارید با آنها بازی کند. کمک کنید دوستان خوبی پیدا کند و با آنها رفت و آمد داشته باشد. قوانین، سنت ها، آداب و رسوم اجتماعی، ملی و مذهبی را به زبان ساده به او بیاموزید. خودتان الگوی خوبی برای او باشید. به او بیاموزید به حقوق دیگران احترام بگذارد، اما نگذارد حقش پایمال شود و پرخاشگری کند، بلکه با احترام و قاطعیت به خواسته هایش برسد.
بالاخره بگذارید فرزند کم شنوای شما از زندگی اش و از بودن با شما و دیگران لذت ببرد.