قشقرق کودکان

کودکان در سنین مختلف ممکن است برای رسیدن به اهدافشان کج خلقی داشته باشند .در این مقاله علل و راهکارهای مقابله با این رفتار کودک بررسی شده است

روش های برخورد با قشقرق کودکان

کودک نوپای شما به روش های مختلف خشم و قهر خود را نشان می دهد. اگر فرزند شما بیش از یک بار در روز بهانه گیری کرد و قشقرق به پا کرد، نشان می دهد که توقفی در کار نیست. او ممکن است روی زمین پا بکوبد، دستش را روی گوشش بگیرد،فریادبزند با صدای خیلی  بلند و دندان هایش را به هم بفشارد. در این مواقع شاید بهتر است فرار کنید البته اگر فرار کردن یک  گزینه ی واقعی باشد که نیست. می دانم که آن لحظه چه قدر شرایط سخت است!

در طول مدتی که فرزندتان پا می کوبد و فریاد می زند، واقعا این کار او می تواند خسته کننده و آزار دهنده باشد ولی به جای این که به چشم حادثه ای ناگوار به آن نگاه کنید. کار او را فرصت مناسبی برای آموزش دادن ببینید.

چرا کودکان این گونه خشم خود را نشان می دهند؟

قشقرق یا خشم های تکانشی ( بدون فکر ) کودکان یک طیف دارد که می تواند از ناله و غر زدن شروع شود و تا فریاد زدن، لگد زدن و کتک زدن ادامه یابد. این کاملا بین دختران و پسران طبیعی است ولی معمولا بین یک تا سه سالگی اتفاق می افتد.

اغلب بچه ها قشقرق راه می اندازند. سایر بچه ها هم به ندرت تجربه می کنند.قشقرق و بد قلقی جزء روند طبیعی رشد است. ولی در مورد جوانان وقتی پیش می آید که ناکامی را تجربه می کنند.

بد قلقی کودکان وقتی اتفاق می افتد که خسته یا گرسنه اند یا جایشان راحت نیست. یا کسی یا چیزی را که می خواهند به دست نمی آورند. بدانید که مهارت کودکان در این است که به علت ناکامی شان با شما معامله به مثل کنند و از این روش می خواهند سود ببرند.به طور مثال: پا کوبیدن کنار یک مغازه برای خریدن چیزی.

قشقرق  در سال دوم زندگی معمول تراست. در دو سالگی مهارت های سخن گفتن در حال رشد هست ولی هنوز کودک نمی تواند منظور خودش را کاملا منتقل کند. بزرگسالان وقتی احساسی دارند به راحتی می گویند ولی کودک نمی تواند به راحتی بگوید که گرسنه است یا تشنه است یا ... همین احساس ناکامی باعث می شود که خشمش را با بهانه گیری و قشقرق راه انداختن بروز دهد.

هر چه مهارت سخن گفتن رشد کند از قشقرق  کودک کاسته می شود.

کودک نوپای شما نیاز به استقلال دارد و می خواهد بر محیط خود اشراف داشته باشد. آن ها با لمس اشیا همه چیز را بررسی می کنند و این می تواند جدال بر سر قدرت را به میان بکشد. مثلا کودک با خود بگوید که " من می توانم خودم این کار را انجام دهم "، " من می خواهم، پس آن را می گیرم " زمانی که کودک کشف می کند و در می یابد که این طور نیست که هر کاری که بخواهد بکند و هر چیزی را نمی تواند به دست بیاورد، قشقرق راه می اندازد.

جلوگیری از قشقرق کودکان

هر زمانی می توانید از قشقرق راه انداختن و بروز خشم کودکتان ممانعت کنید. چند ایده وجود دارد برای این کار:

به کودک خود توجه مثبت زیادی نشان دهید. عادت های فرزند خود را بشناسید. به عبارتی زمان هایی که او حالش خوب و خوشحال است را روی هوا بزنید و او را تحسین کنید و توجه مثبت زیادی به حال و رفتار خوب او نشان دهید.

سعی کنید به فرزندتان کنترل برخی چیزهای کوچک را بدهید. بگذارید او حس کند می تواند بر برخی چیزها کنترل داشته باشد و بر آن ها غلبه کند. به او انتخاب های کوچک بدهید. مهم نیست انتخاب مهمی باشد. مهم این است که او حس کند انتخاب می کند.

مثلا " آب پرتقال می خوری یا آب سیب؟ " " دوست داری دندان هایت را قبل از حمام رفتن بشوری یا بعد از آن "

نباید سوال کنید " می خواهی دندانت را بشوری؟ " سوالی که به احتمال زیاد پاسخش " نه " است.

وسایل ممنوع  را از دسترس و دید فرزندتان دور کنید. این باعث می شود بحث و جدل کمتر شود و احتمال بحث را کمتر می کند. بدیهی است این کار همیشه ممکن نیست زیرا محیط بیرون مانند خانه تحت کنترل نیست.

حواس فرزندتان را پرت کنید. اگر فرزندتان نمی تواند چیزی را داشته باشد حواس او را با کار دیگری پرت کنید. مثلا وقتی کودک شما می گوید "من می خواهم به پارک بروم " و شما نمی توانید این کار را انجام دهید به او بگویید " من یک بستنی خوشمزه دارم. می خواهی با هم بخوریم؟ " با یک کار خلاقانه باعث شده اید ناکامی را تجربه نکند یا احساس نکند چیزی ممنوع است و او کنترلی بر آن ندارد.

مهارت های جدید به او بیاموزید. به آنان کارهای جدید بیاموزید و وقتی انجام می دهند آن ها را تحسین کنید.از آموزش کارهای ساده شروع کنید و تکالیف را دشوارتر کنید. هدف این است که کودک موفقیت را تجربه کند.

وقتی کودک شما درخواستی می کند با دقت به خواسته اش فکر کنید تا پاسخ مناسبی بدهید. آیا این باعث تعجب شماست  که به خواسته اش دقت کنید؟ اگر فکر می کنید لازم نیست خب می توانید راه دیگری را انتخاب کنید و با او بحث و جدل کنید ولی بهتر است به خواسته هایش دقت کنید و سازگار و منعطف باشید.

محدودیت های فرزندتان را بدانید. وقتی کودک نوپای شما خسته است زمانی مناسب برای رفتن به خرید نیست. یا انجام کارهایی که ممکن است به او فشار بیاورد. مثلا فرزند شما خسته است و شما خرید می کنید. خب طبیعی است او در زمان خرید شما قشقرق راه بیندازد.

در مورد مسائل بی خطر اگر کودک شما به کارهای اشتباهش در صورت تذکر ادامه داد، از روش اتاق خالی استفاده کنید. در مقاله های قبل توضیح دادیم. منظور از روش اتاق خالی این است که کودک را در اتاقی که اسباب بازی هایش در دسترسش نیست چند دقیقه ای تنها بگذارید. این نوعی روش تنبیهی است البته بهتر است بگویم روش تربیتی است اگر تذکرات شما را نادیده گرفت.بر روش خود استوار باشید. یادتان باشد تحکم در تربیت لازم است ولی اقتدار و تحکم به معنای زورگویی و بی احترامی به فرزندتان نیست. لطفا مراقب باشید. یادتان باشد این روش در مورد مسائل بی خطر است. مثلا در مورد مسئله ی خطرناکی مثل بازی با کبریت یا مواد شیمیایی باید تذکر شما جدی باشد و این وسایل را از دسترس او دور کنید. در این مورد این طور نیست که در صورت تکرار از روش حذف امتیاز استفاده شود.

روش های مناسب برخورد با قشقرق کودکان

ار نکات مهم و کلیدی این است که در هنگام برخورد با قشقرق کودک باید خونسردی خودتان را حفظ کنید. دشوارهست ولی در غیر این صورت پاسخ لازم را نمی گیرید.باعصبانیت وسرخوردگی خودتان مسئله را پیچیده تر و دشوارتر می کنید. یادتان باشد که پرورش فرزند کار سختی است ولی روش های مناسب به آرامش شما هم کمک می کند. یادتان باشد که کار شما این است که به فرزندتان بیاموزید که آرامش خودش را حفظ کند بنابراین شما باید در حین تذکر دادن آرامش خود را حفظ کنید.

روش شما الگویی برای رفتار فرزند شماست. کتک زدن و داد زدن هیچ فایده ای ندارد. و این کار به فرزند شما می آموزد که کتک زدن و آسیب زدن مجاز است. در طولانی مدت تاثیر منفی این روش بیشتر خواهد شد. به جای آن خویشتن داری شما برای آرامش هر دوی شما لازم است.

مدیریت و رفع کردن بد قلقی کودک شما بستگی به این دارد که چرا او آشفته است؟ باید علت بی قراری او را بیابید. گاهی لازم هست که به او دلداری و آرامش دهید. گاهی لازم است حواس او را پرت کنید و خلاقیت به کار ببرید برای سرگرم کردن او.

اگر فرزند شما خسته و گرسنه است بنابراین به استراحت یا خوردن خوراکی نیاز دارد. مسئلا به او بگویید " الان با هم اسنک درست می کنیم "

اگر فرزندتان پیشنهادات شما را رد کرد، ساکت بمانید و لطفا در مورد این که چرا کلافه است و چرا نمی تواند چیزی را داشته باشد صحبت نکنید. بهتر و راحت تر بگویم، زمان سخنرانی نیست. او نیاز دارد که شما سکوت کنید. سپس فکر کنید چه کاری می تواند خوشحالش کند.

بله. فرزند پروری و مخصوصا برخورد با کودکان دشوار و بد قلق آسان نیست.

کودکانی که ممکن است به خودشان و دیگران آسیب بزنند باید به آرامش دعوت شوند و مثلا به جای آرامی برده شوند تا خشمشان فروکش کند. این روش در جاهای عمومی کاربردی است.

بچه های پیش دبستانی و بچه های بزرگتر احتمالا بیشتر از روش قشقرق و به عبارتی قلدری کردن استفاده می کنند و روش خود را در پیش می گیرند زیرا آموخته اند گاهی قشقرق راه انداختن اهدافشان را پیش می برد. وقتی این اتفاق می افتد و کودک شما تازه مدرسه رفتن را آغاز کرده است خوب است که او را به اتاقش بفرستید و از او بخواهید  وقتی آرام شد به جمع شما باز گردد. محیط مدرسه و روابط بچه ها در مدرسه ممکن است یک سری روش های غلط را بین آنان ترویج دهد ولی شما با رفتار مناسب در خانه در واقع این پیام را می دهید که این جا جای قلدری کردن و قشقرق راه انداختن نیست.

لازم نیست مثلا بگویید تو باید ده دقیقه در اتاقت بمانی. بهتر است بگویید که هر زمانی که آرام شدی، بازگرد. این روش نکته ی مثبتی دارد. آن هم این است که فرزند شما یاد می گیرد که وقتی توانست آرام شود، باید به جمع شما باز گردد. در واقع رفتار خود را تحت کنترل خود در آورده و این باعث می شود حس کند خودش را کنترل کرده. ولی در مورد کتک زدن و آسیب زدن وقتی از روش اتاق خالی استفاده می کنید خودتان زمانش را تعیین کنید.

پس از طوفان

با تسلیم شدن در برابر بدرفتاری کودک تان به او امتیاز ندهید. این کار ما به او نشان می دهد که رفتارهای اشتباه او موثرهستند. به جای این کار، کنترل رفتار اشتباه را در او تقویت کنید به وسیله ی تحسین کردن او وقتی بر خود تسلط می یابد.

پس از اینکه بد رفتاری کودک شما تمام شد، باید کودک شما بداند که مسئول رفتارش است. این گونه متوجه می شود که در مواقعی که اشتباه می کند به اندازه ی مواقعی که رفتاربهتری دارد قابل ستایش نیست. لطفا نگویید که " شیطان بود " " یک پسره هست که شلوغی می کند " و یا اشکالی ندارد. قرار نیست او را مورد محاکمه قرار دهید ولی لطفا بگذارید از همین سن بیاموزند مسئول رفتارهایشان هستند. وقتی قشقرق او به پایان رسید و آرام شد او را در آغوش بکشید تا بداند که عاشق او هستید. مطمئن باشد که همیشه عاشق او هستید. بداند عشق شما بدون قید و شرط است ولی او مسئول اشتباهش هست. مثلا نگویید که " بعد از این رفتارت، تو را دوست ندارم تا دختر خوبی شوی "

مطمئن شوید که خواب او کافی است. وقتی خوابشان کم باشد حساس، بی قرار و عصبی می شوند. بهتر است بررسی کنید که کودک شما به چه میزانی از خواب نیاز دارد. مقدار خواب به سن آنان بستگی دارد. علاوه بر سن فرد به فرد نیاز به خواب متفاوت است.

چه زمانی شما به متخصص نیاز دارید؟

شما اغلب عصبانی هستید و نمی توانید واکنش خود را به قشقرق فرزندتان کنترل کنید.

تسلیم او می شوید.

کج خلقی او باعث شده رابطه ی شما و فرزندتان تخریب شود.

می خواهید بدانید چه کار کنید و با فرزندتان چگونه رفتار کنید.

قشقرق کودک شما تکرار شونده، شدید و با دوام باشد.

کودک شما به خودش و دیگران آسیب بزند.

فرزندتان ناسازگار و پر توقع باشد و با شما همکاری نکند.

دکتر بررسی می کند که چه مشکلات دیگری باعث شدت بد رفتاری و قشقرق فرزند شما شده است. گاهی مشکلات دیگری از قبیل تاخیر در زبان آموزی، مشکلات بینایی و شنوایی، بیماری های مزمن و ناتوانی در آموختن باعث کج خلقی و بد قلقی کودک می شود.

به خاطر داشته باشید عصبانیت و کج خلقی کودکان به تدریج با بالغ تر شدنشان بر طرف می شود. آنان به تدریج مهارت کنترل خودشان و مقابله با سرخوردگی را می آموزند. آنان ارتباط بهتری برقرار می کنند ، سازگارتر می شوند و کنترل بیشتری بر خود پیدا می کنند و خشم های تکانشی آنان کاهش می یابد.