کودکان هم خوابهاي ترسناک ميبينند. روياهاي ترسناکي که باعث ميشوند کودک از خواب بپرد و احساس نگراني کند. مثل خوابهاي بزرگسالان، خواب يک کودک هم ميتواند مجموعهاي از تصاوير و اتفاقات ترسناکي باشند که يا ريشهاي در واقعيت دارند مثل مشکلاتي که ممکن است در خانه به وجود آمده باشد و يا تصاويري ذهني و خيالي هستند مثل خيالاتي درباره هيولا. حتي ممکن است کودک در تمام شب خواب ترسناکي ببيند بدون اينکه از خواب بپرد و صبح کاملا آن را به خاطر بياورد. خوابهاي ترسناک و کابوسهاي شبانه ممکن است باعث شوند که کودک شبها از خوابيدن و يا تنها خوابيدن به شدت بترسد. هر بچهاي ممکن است شبها خوابهاي ناراحت کننده ببيند و به پدريامادرش براي اينکه يک خواب راحت داشته باشد وابسته شود. کودک يا نوجوان و افراد بزرگسال هرکدام متناسب با تجربهاي که از جهان دارند دچار کابوسهاي شبانه ميشوند. خوابهاي ترسناک معمولا در نيمههاي شب به سراغ کودک ميروند. شايد ديده باشيد زماني که کودک عميقا درخواب فرو رفته است يک دفعه از خواب بيدار شود. او توقع دارد تا در اين شرايط به آرامش برسد. او ميداند که شما حضور داريد و ميتوانيد براي آرام کردنش کاري انجام بدهيد حتي اگر کار شما گفتن چند جمله تسلي بخش باشد. کابوس يا ترسهاي شبانه؟ وحشت شبانه نام نوعي از مشکلات خواب است که معمولا در نيمههاي شب کودک را ميترساند. اين نوع ترس ناشي از کابوس يا خوابهاي ترسناک نيست و کودک را از خواب بيدار نميکند اما باعث ميشود کودک در خواب نگران، مضطرب و پريشان باشد و حتي جيغ بزند يا گريه کند. اگر در اين حالت سراغ کودکتان برويد و سعي کنيد تا آرامش کنيد ممکن است کودکتان اصلا متوجه حضور شما در کنار خودش نباشد. چرا کودک کابوس ميبيند؟ همانطور که بسياري از خوابهاي شما با تجربه جهان واقعي تان پيوند دارد براي کودکتان نيز اينگونه است. کابوسهاي کودک ميتوانند به وقايع روزانه زندگيش مربوط باشند به ويژه اگر اتفاقات نگران کنندهاي اتفاق افتاده باشند مثلا اگر تازه به مدرسه رفته باشد و يا درآنجا مشکلي داشته باشد، اگر چيزي را از دست داده باشد و يا در خانواده اش اتفاقاتي مثل جدايي، دعوا و درگيري، بيماري يا مرگ رخ داده باشد کودک ميتواند تحت تاثير آنها خوابهاي ترسناکي ببيند. حتي اگر در تلويزيون يک فيلم يا کارتون ترسناکي ديده باشد ممکن است شب خوابي در همين ارتباط ببيند. روياها و خوابهاي ترسناک نشانهاي از نگرانيها و مشکلات زندگي واقعي هستند که براي آنها راه حلي پيدا نکرده باشيم. اگر کودک در بيداري ترسهايي داشته باشد که نتواند آنها را رفع کند ممکن است در خوابهايش نيز آنها را به همراه داشته باشد. هرچقدر کودک اعتماد به نفس بيشتري داشته باشد تا بتواند مشکلات و نگرانيهايش را رفع کند اين کابوسها و خوابهاي ترسناک کمتر ميشوند. بيماري يا تب شديد نيز ميتوانند عاملي براي کابوس ديدن باشند. بعضي داروها ميتوانند در کودک اضطراب ايجاد کنند و باعث کابوس شوند و يا گاهي قطع کردن مصرف يک دارو ممکن است شبها در کودک بي قراري ايجاد کند. کم خوابي هم يکي ديگر از علتهاي کابوسهاي شبانه هستند. کمکهاي اوليه در نيمه شب بهترين کمکي که ميتوانيد بعد از ترس کودکتان از کابوس به او بکنيد اين است که کنارش باشيد تا او دوباره احساس امنيت و آرامش کند. او ممکن است بخواهد تا در تخت خواب شما بخوابد و يا شما در کنارش بخوابيد. بسياري از کودکان وقتي از خواب ميپرند، آنچه در خواب ديدهاند را باور ميکنند زيرا خوابشان مجموعهاي از اتفاقات واقعي با آدمهايي واقعي اما ترسناکتر بوده است و يا اگر بدانند که آنچه ديدهاند فقط يک خواب بوده است به راحتي آرام نميشوند. - وقتي کودکتان به شدت از خوابي که ديده ترسيده است، در کنارش بمانيد و سعي کنيد با نوازش و به آغوش کشيدن به او آرامش بدهيد تا زمانيکه کاملا بخوابد. - در اتاق خوابش را بازبگذاريد و چراغ خوابش را روشن بگذاريد. - از او بخواهيد خوابش را تعريف کند تا کمي آرام بگيرد. البته آنقدر طولاني حرف نزنيد که خواب از سر کودک بپرد توضيحات بيشتر را بگذاريد براي صبح روز بعد. - برايش لالايي بخوانيد و يا يک قصه شاد تعريف کنيد تا با تصورات ذهني بهتري دوباره به خواب برود. - ممکن است کودکتان به راحتي خوابش نبرد و شما مجبور شويد ترفندهاي مختلفي را به کاربگيريد. اگر کودک واقعا نگرانيهايي در زندگيش داشته باشد ممکن است بارها در طول شب از ترس کابوسها از خواب بپرد. وقتي روز شد اگر کودکتان شبهاي زيادي را با ترس از کابوس بيدار ميشود، سعي کنيد ريشه مشکل کودکتان را پيدا کنيد. او را از موضوعات نگران کننده دور نگه داريد. تجربههاي شاد بيشتري براي کودکتان فراهم کنيد. مثلا اگر احساس ميکنيد اين مشکل از زماني که به مدرسه رفته است شروع شده و يا دوري از شما او را نگران کرده سعي کنيد دليل نگرانيش را واضحتر بفهميد. چرا از دوري شما ميترسد؟چرا مدرسه را دوست ندارد؟بعد از اينکه علت نگراني را شناختيد لحظات شادي را با کودکتان بگذرانيد و با راهکارهاي مختلف او را از نگراني دربياوريد. - کودک دبستاني ميتواند درباره مشکلات و نگرانيهايش با شما صحبت کند پس از او بخواهيد تا خودش دليل نگرانيش را بگويد. هر نوع آزار روحي، پريشان حالي، افسردگي ميتواند باعث کابوسها و خوابهاي پريشان باشند. اگر از کودکتان بخواهيد او به شما دلايل نگرانيش را خواهد گفت. - مواظب آنچه که کودکتان در تلويزيون تماشا ميکند باشيد. برنامههاي متنوع تلويزيوني ميتوانند پرازخشونت باشند و کودک را نگران کنند. حتي بعضي از برنامههاي مخصوص کودکان مثل نمايشهاي عروسکي يا کارتونها کودک را ميترسانند اگر بسيار مرموز باشند، حقايق تلخي را مطرح کنند و يا شخصيتهاي ترسناکي داشته باشند. پس مراقب مضمونهاي برنامههاي تلويزيوني باشيد. - با کودکتان راجع به کابوسها حرف بزنيد و به زبان کودکانه توضيح بدهيد که همه انسانها ترسها و نگرانيهايي دارند که در خوابها و روياهايشان نيز دنبالشان ميکند. - از کودک کمک بگيريد تا براي يک خواب راحت آماده شود. او ميتواند به شما بگويد که مثلااگر در اتاقش چراغ خواب داشته باشد و يا عروسکش را بغل کند راحتتر ميخوابد. وقت خواب کودکي که مدام کابوس ميبيند از رفتن به رختخواب هراس دارد و ممکن است نتواند در يک اتاق تنها بخوابد شما ميتوانيد با کمي درايت به او کمک کنيد تا از اين نگراني خارج شود. - اگر وابستگي خاصي به اسباب بازي يا عروسک، بالش و پتويش دارد به او اجازه بدهيد تا هنگام خواب آنها را درکنار خودش داشته باشد. - اجازه ندهيد تا برنامههاي آخر شب تلويزيون را ببيند، بازيهاي کامپيوتري کند و درس بخواند. او بايد با ذهني باز به رختخواب برود. تخيلات کودک اگر کودکتان تصوراتي مثل اينکه هيولاها، شياطين و اجنه وجود دارند و ميخواهند به او آسيب برسانند را باور کرده است شما بايد تا آنجايي که ميتوانيد خيالي بودن اين موارد را به او بفهمانيد. مثلا بگوييد «چه خنده دار! مگه ميشه هيولا وجود داشته باشه». تهديدهايي مثل اين که «لولو مياد ميخورتت» و يا ترساندن کودک از اشکال و اشياي خاصي به ويژه در تاريکي مخربترين کاري است که ميتوان درحق يک کودک کرد. اگر کودکتان نميتواند از خيالاتي مانند هيولاها بيرون بيايد سعي کنيد نقش مقابل آنها را تصويرسازي کنيد. مثلا از فرشتههاي محافظ و نگهباني حرف بزنيد که هميشه در کنار کودکتان هستند و يا توانايي خارق العادهاي را به خودتان نسبت بدهيد. او همانطور که هيولاها را باور کرده است اين تصويرها را نيز باور ميکند. اما در اين مرحله باقي نمانيد بعد از مدتي بايد او را با اين واقعيت که نه ديو وجود دارد و نه پري آشنا کنيد. اما بهترين راه اين است که براي کودکتان تصاوير زيبا بسازيد. او را با زيباييها و چيزهاي خوب آشنا کنيد. به او امنيت بدهيد و دنيايي از رنگ و شادي به تصوير بکشيد. براي اينکار از شعرها و ترانهها کمک بگيريد. برايش کتابهاي خوب با داستانهايي پرمحتوا بخوانيد و يک زندگي شاد فراهم کنيد. رابطه خوبي با همسرتان داشته باشيد. بيشتر بخنديد و جملات مثبت و عاشقانه به کار ببريد. درعين حال که به او ميفهمانيد دنيا هميشه خوب نيست و مشکلات در زندگي به وجود ميآيند ميتوانيد