کودکان هر ۴ ساعت به میان وعده نیاز دارند/ غذاهای کم ارزش در دست دانش آموزان

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: کودکان برای جلوگیری از افت قند خون باید هر ۴ ساعت یک میان وعده غذایی مصرف کنند. خانواده‌ها نیز بهتر است غذاهای کم ارزش و بی ارزش مثل چیپس و مواد شور را برای کودکان حذف و خشکبار بی نمک را جایگزین کنند.

زهرا عبدالهی در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان در مورد اهمیت میان وعده سالم برای دانش آموزان گفت: در حال حاضر مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ شده، انواع فست‌فودها و نیز مصرف زیاد نمک از جمله مشکلاتی است که در الگوی غذایی دانش‌آموزان وجود دارد.

وی ادامه داد: مصرف زیاد نمک زمینه را برای فشار خون بالا در بزرگسالی فراهم می‌کند. مصرف زیاد روغن و چربی علاوه بر بالا بردن چربی خون و بیماری‌های قلبی و عروقی، به دلیل دریافت کالری زیاد سبب اضافه وزن و چاقی نیز می‌شود.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان اینکه کودکان در سنین مدرسه علاوه بر سه وعده غذایی اصلی به میان‌وعده نیز نیاز دارند افزود: در این سنین، کودکان باید هر 4 تا 6 ساعت برای نگه داشتن غلظت قند خون در حد طبیعی، غذا بخورند تا فعالیت سیستم عصبی و عملکرد مغز در حد مطلوب باقی بماند.

وی یادآور شد: در کودکان این سنین، کبد که مسئول ذخیره گلوکز به صورت گلیکوژن و آزادسازی آن در خون در صورت نیاز است، تنها برای حدود 4 ساعت گلیکوژن ذخیره می‌کند بنابراین دانش‌آموزان در این سنین به خوردن غذا در وعده‌های بیشتر نیاز دارند و باید بین صبح تا ظهر و نیز بین ظهر تا شب میان وعده مصرف کنند.

عبدالهی خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی و اضافه وزن و چاقی در بزرگسالی، میان وعده دانش‌آموزان باید شامل مواد غذایی که علاوه بر تأمین نیازهای تغذیه‌ای، کم‌نمک و کم‌روغن و کم‌شیرین نیز باشند.

به گفته وی، به این دلیل موادی چون چیپس، چوپ شور، فرآورده‌های غلات حجیم شده و سایر تنقلات چرب و شور و شیرین میان وعده‌‌های مناسبی نیستند. میان وعده‌ها باید علاوه بر دارا بودن ارزش غذایی، از یک یا چند گروه اصلی غذایی تهیه شده باشند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت تأکید کرد: استفاده از انجیر خشک، توت خشک، نخودچی، کشمش، انواع مغزهای بونداده و بدون نمک، برگه زردآلو و انواع میوه‌ها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، زردآلو، لیموشیرین و... سبزیجاتی نظیر هویج، کاهو، خیار و ساندویچ‌هایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع کوکو و کتلت، نان و حلواشکری، نان و پنیر کم نمک و خرما می‌تواند به عنوان میان وعده در برنامه غذایی دانش‌آموزان قرار گیرد.

وعده‌ها و میان‌وعده‌های نامنظم

وی به حذف میان وعده‌ها از برنامه غذایی اشاره کرد و گفت: حذف وعده‌های غذایی رفتاری رایج در نوجوانان است. حذف وعده صبحانه در دانش‌آموزان بسیار شایع است و با عواقب نامطلوبی از قبیل اضافه وزن و چاقی، کاهش تمرکز و عملکرد درسی ضعیف و دریافت ناکافی مواد مغذی به خصوص کلسیم همراه است.

عبدالهی ادامه داد: دانش‌آموزانی که یک وعده غذایی خود را حذف می‌کنند، در پاسخ به گرسنگی اغلب از میان وعده‌‌هایی استفاده می‌کنند که از لحاظ ویتامین، مواد معدنی و فیبر پایین هستند و سرشار از چربی، شکر و نمک هستند.

مصرف بی‌رویه تنقلات غذایی کم ارزش

وی افزود: متأسفانه برخی از تنقلات تجاری مثل انواع فرآورده‌های غلات حجیم شده به طور بی‌رویه توسط کودکان و دانش‌آموزان مصرف می‌شوند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: مصرف چیپس و این فرآورده‌ها، به خصوص قبل از وعده‌های غذایی، به دلیل ایجاد سیری کاذب دانش‌آموزان را از خوردن غذاهای اصلی که باید مواد مغذی مورد نیاز رشد را تأمین کنند، باز می‌دارد.

وی افزود: از سوی دیگر، نمک موجود در آن‌ها ذائقه را به خوردن غذاهای شور عادت می‌دهد. مطالعات انجام شده رابطه بین مصرف نمک و افزایش فشار خون در دوران بزرگسالی را به اثبات رسانده است. والدین باید دانش‌آموزان را به مصرف تنقلات سنتی مثل نخودچی کم نمک یا بدون نمک، کشمش، گردو، بادام، پسته (از انواع بو نداده و بدون نمک)، گندم برشته، برنجک، عدس برشته شده، توت خشک، انجیره خشک و برگه‌ها تشویق کنند و سر سفره نمکدان را حذف کرده و به جای نوشابه‌‌های گازدار برای افراد خانواده از دوغ کم نمک و بدون گاز استفاده کنند.

عبدالهی در مورد نکات ضروری در تغذیه دانش‌آموزان به نکاتی مانند محدودسازی مصرف فست فودها، مصرف انواع سبزی یا سالاد همراه فست فودها، استفاده از گوجه‌فرنگی، خیار، کاهو و سایر سبزیجات بجای خیار شور، استفاده از دوغ کم نمک و بدون گاز به جای نوشابه‌های گازدار و استفاده از سیب زمینی تنوری بجای سیب زمینی سرخ کرده اشاره کرد.