چرا کودکم این‌قدر لاغر است

برای همه پزشکان این جمله بسیار آشناست: دکتر، کودک من غذا خوب نمی‌خورد و لاغر است. برای من که به‌عنوان فوق تخصص غدد مشغول خدمت هستم، در مورد این سوال باید نظر تخصصی بدهم و چه‌بسا جوابی که مادر یا پدر از پزشکان قبلی نگرفته‌اند، بازگو کنم.

در سنین کودکی و نوجوانی بسیاری از بچه‌ها ترجیح می‌دهند به جای خوردن غذا بازی و تفریح کنند و غذاهایی که این جنبه را به همراه داشته باشد، ترجیح می‌دهند. به‌عنوان مثال بیشتر کودکان، ساندویچ را به پلو و خورشت ترجیح می‌دهند یا پیتزا را دوست دارند.

والدین می‌توانند با در نظر داشتن سلامت مواد غذایی و صرف وقت کافی این‌گونه غذاها را به نحو سالم و مقوی به کودکان بدهند. مثلا در منزل از گوشت و سویا همبرگر بسازند و در هفته چند وعده برای کودکان از این غذا استفاده کنند.

مهم این است که مواد مغذی مثل لبنیات، گوشت‌، سبزیجات، میوه‌ها، غلات و حبوبات را به اندازه کافی در غذای کودکشان بگذارند و صرفا به حجم زیاد نان یا برنج توجه نکنند. موضوع تغذیه کودکان را با همین چند جمله به پایان می‌برم و به مطلب جالب‌تری که برای این هفته در نظر گرفته‌ام می‌پردازم:

چند روز پیش کودکی را برای معاینه آوردند. کودک از بستگان یکی از پزشکان دوست و همکارم بود و از طرف او معرفی شده بود. مادر از این‌که او در بین همسن و سالانش از بقیه لاغرتر است، شکایت داشت و از من می‌خواست که بررسی و درمان لازم را انجام دهم. وقتی وزن و قد کودک را اندازه‌گیری و با منحنی‌های طبیعی کودکان سالم مقایسه کردم به موضوع عجیبی برخورد کردم.

کودک دقیقا روی صدک 50 منحنی بود. به عبارت ساده این کودک در وسط منحنی سلامت قرار داشت و از نظر قد و وزن در بهترین شرایط ممکن بود. از مادر سوال کردم که آیا مطمئن است که کودک لاغرتر از همکلاسی‌هایش است. او که فردی با درایت بود به من اطمینان داد کودکش جزو کم وزن‌ترین در بین همکلاسی‌هایش است.

بله، واقعیت همین است. وزن بیشتر کودکان شهرنشین بالاتر از منحنی‌های استاندارد است و در واقع این کودکان چاق هستند. اشتباهی که بسیار اتفاق می‌افتد این است که بخواهیم وزن و قد کودک را مثل بزرگسالان با فرمول ساده ارزیابی کنیم و بگوییم که یک دختر پانزده ساله با قد 158 سانتی‌متر باید 58 کیلوگرم باشد.

این کاملا اشتباه است. براساس منحنی‌های کودکان و نوجوانان سالم، برای چنین دختر خانمی وزن 49 کیلوگرم مناسب است و اگر او 58 کیلوگرم باشد، 9 کیلو اضافه وزن دارد. متاسفانه بیشتر والدین تصور می‌کنند وزن زیاد نشانه سلامتی است، در حالی که در بیشتر موارد، عکس این مطلب صادق است.

به این نکته توجه کنیم که چاقی دوران کودکی و نوجوانی یکی از اصلی‌ترین عوامل چاقی دوران بزرگسالی است و متاسفانه باید گفت دادن غذای اضافی به کودک در واقع هل دادن او به سوی مرگ زودرس است.