مرجان فتحی در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان فارس، درباره شناخت انواع شخصیت کودکان از طریق بازیها، اظهار داشت: بازی فعالیت جسمی و ذهنی است که هدفدار بوده و به صورت فردی و گروهی انجام شود. یکی از این اهداف بازی به رشد شخصیت جنسیت کودکان مربوط می شود که در بازیهای کودکان سنین 3 تا 6 سالگی صورت میگیرد.
وی افزود: کودکان در این سنین نقشهای جنسی را درونی میکنند. مثلاً دختران با ایفای نقش مادر و رفتارهای زنانه مانند پوشیدن لباس و کیف مادر رفتار او را تقلید میکنند.
وی ادامه داد: برخی کودکان خالهبازی را ترجیح میدهند که در پذیرفتن نقشهای اجتماعی آینده کودکان بسیار مهم است. بعضی بچهها بازیهای اجتماعی را دوست دارند و برخی دیگر از ماجراجویی و طرح بازیهای جدید استقبال میکنند.
این متخصص بهداشت و روان اظهار داشت: کودکان دختر و پسر بودن خود را از طریق بازیها میآموزند و میپذیرند.کسب لذت و برآورده شدن نیازهای کودک نیز جزو اهداف مهم بازی است.
وی ادامه داد: انواع بازیها به تقلیدی، اسباببازی، سازنده با قاعده و بیقاعده تقسیم میشوند.
فتحی اظهار داشت: همچنین بازیها میتوانند ارزش جسمی، اجتماعی و اخلاقی در کودکان داشته باشند.
وی تصریح کرد: در خصوص رشد شخصیت جنسی کودک باید به این نکته توجه کرد که اگر بازی بچهها مغایر با جنسیت آنها باشد، حالت طبیعی این است که کودک یا نقش جنسی خود را نپذیرد یا اساساً با این آن مشکل پیدا کند، در غیر این صورت باید آنها را نزد متخصص بهداشت و روان برد.
فتحی گفت: بچهها هیجانطلب، خواهان بازیهای فعالانه و خلاقانه هستند. برخی دیگر که اجتماعی هستند،شکار و ماهیگیری را که بیرون از منزل است ترجیح میدهند. آنهایی که خلق آرامتری دارند، نقشهای معمول آدمها را میپذیرند. مثلاً دختربچه در خانه چای دم میکند و سفره میاندازد، پسرها نیز سر کار میروند و پول در میآورند.
وی افزود: بچههایی که دنبال ساختن و خلق چیزهایی هستند، معمولاً با ابزار کار میکنند و سراغ وسایل خانه رفته و با آچار و پیچگوشتی آنها را تعمیر میکند.
این متخصص بهداشت و روان تصریح کرد: معمولاً بچهها بر یک بازی نمیمانند، اما ترجیحات آنها با شخصیتشان ارتباط دارد.
وی افزود: نمیتوان نقش الگوی والدین را به خصوص در بازیهای تقلیدی نادیده گرفت. بر این اساس والدین میتوانند رفتارهای خود را از طریق بازیهای بچههایشان مشاهده کنند. مثلاً ممکن است والدین خود را مهربان توصیف کنند، اما در بازی بچهها متوجه شویم که آنها به عروسک خود امر و نهی میکنند و از جملات آمرانه استفاده میکنند.
وی ادامه داد: البته بچهها در انعکاس رفتار چیزهایی به آن اضافه میکنند و منفعل صرف نیستند.
وی افزود: اگر کمی دقت کنیم، متوجه میشویم که بازی برای بزرگسالان از حرف زدن با بچهها مهمتر است. همچنین بازی ها میتوانند اختلالات هیجانی کودکان پیش دبستانی را درمان کنند.
وی گفت: بازیها نقش درمانی نیز برای بچههای کوچک دارند و تغییراتی را در آنها ایجاد میکند که متخصصان بهداشت روان قادر به انجام آن هستند.
فتحی گفت: قانون و قاعده بازی مربوط به سن خاصی است و پدر و مادر نباید سعی کنند تا اختیار بازی فرزندانشان را بر عهده بگیرند. بهتر است در بازی خودمان را به بچهها بسپاریم و روش بازی آنها را یاد بگیریم.
وی افزود: معمولاً دیده میشود که برخی دختربچهها گرایش به بازی با وسایل آرایشی دارند یا در رفتارهای زنانه مانند پوشیدن کفش پاشنهدار اغراق می کنند. متأسفانه بخشی از این رفتار متأثر از غرب است که از بچهها به عنوان مدل آرایشی استفاده میکنند.
فتحی گفت: در حال حاضر در غرب نیز از تأثیر بد این رفتار در آینده کودک یاد میشود. این کودکان در نوجوانی رفتارهایی افراطی دارند، بنابراین به والدین توصیه میشود که ابزارهای متناسب با سن بچهها را در اختیارشان قرار دهند و آنها را به رفتاری بیش از حد تشویق نکنند.
وی ادامه داد: والدین میتوانند از طریق بازیها مهارتهای زندگی را به فرزندانشان بیاموزند، مثلاً پدر میتواند نحوه استفاده از ابزارها را به فرزندش آموزش دهد.
فتحی گفت: بازیهای نمایشی بسیار مهم هستند، زیرا فرصتی است تا کودکان هیجانات درونیشان را بروز دهند و کنجکاوی و خشم خود را ابراز کنند.
وی افزود: دکتربازی مربوط به رشد جنسی کودک است،.معمولاً این بازی در والدین حس خوبی ایجاد نمیکند. نگاه بچهها با ما متفاوت است. باید این بازیها را هدایت کنیم تا درست هدایت شوند. در این صورت به رابطه خاصی نمیانجامد و تنها کنجکاوی کودک را از بین میبرد. البته باید مراقب باشیم که بزرگسال در دکتر بازی کودکان نباشد.
وی افزود: اگر کودک موقع دکتربازی رفتار نامناسبی داشت، از او بخواهید تا لباسش را بپوشد و او را بیرون از منزل ببرید و با او بازی کنید تا حال و هوایش عوض شود.
وی خاطرنشان کرد: گاهی پدر و مادر با رفتارهای نادرست و ممانعت از بازی کودک،او را در معرض خطر قرار میدهد. این رفتار میتواند در کودک کنجکاوی و مقاومت ایجاد کند.
شهروندان ایرانی از سراسر کشور می توانند سؤالات خود را درباره مسائل بهداشتی و درمانی با شماره تلفن 02188911667 یا ایمیل moshaversalamat@farsna.net با خبرنگاران گروه بهداشت و درمان خبرگزاری فارس در میان بگذارند.