آنچه مادران باید درباره فقر آهن کودکان بدانند

یک کارشناس کودک گفت: در کشور ما کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن در کودکان زیر دو سال کشور شایع است و کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن با عوارض متعددی و گاه غیرقابل جبرانی همراه است.

به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)- منطقه خوزستان- شهین مرادی اظهار کرد: مطالعات نشان داده است که آثار نامطلوب فقر آهن در دوران جنینی و دو سال اول زندگی کودک بر رشد و تکامل مغزی، غیرقابل جبران است. اگر چه کمبود آهن می‌تواند در تمام مراحل زندگی سبب کاهش یادگیری شود، ولی آثار نامطلوب کم‌خونی در دوران شیرخوارگی و اوایل کودکی غیرقابل جبران است.

وی افزود: تکامل و هماهنگ شدن حرکات کودکان کم‌خون به تاخیر می‌افتد و این کودکان در مدرسه نیز یادگیری کمتری دارند. ضریب هوشی این کودکان ۵ تا ۱۰ امتیاز کمتر از حد طبیعی برآورد شده است.

کارشناس کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: در کودکان مبتلا به کم‌خونی فقر آهن، میزان ابتلا به بیماری‌های عفونی بیشتر است زیرا سیستم ایمنی آنها قادر به مبارزه موثر با عوامل بیماری‌زا نیست.

مرادی ادامه داد: شیرخوارانی که با شیشه شیر تغذیه می شوند و مقادیر فراوان شیر گاو دریافت می‌کنند، در معرض خطربالایی برای ابتلا به فقرآهن هستند. همچنین کودکانی که بیماری‌های التهابی مزمن دارند، حتی بدون از دست دادن مزمن خون، در معرض کم‌خونی فقر آهن هستند.

وی گفت: شیوع کم‌خونی فقرآهن که شایع‌ترین علت کم‌خونی در جهان است، در نوپایان حدود 9 درصد، در دختران نوجوان بین 9 تا 11درصد و درپسران نوجوان کمتر از یک درصد است. احتمال فقرآهن در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، کمتر از شیرخوارانی است که با بطری تغذیه می‌شوند، زیرا اگرچه آهن شیر مادر کمتر است، اما به طور موثرتری جذب می‌شود.

نحوه مصرف و زمان شروع تجویز قطره آهن

کارشناس کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز توضیح داد: برای کلیه شیرخواران سالم که با وزن طبیعی(بیش از 2500گرم) متولد می‌شوند، اعم از کودکانی که با شیر مادر و یا شیر مصنوعی تغذیه می‌شوند، دادن قطره آهن از پایان شش ماهگی ‌یا همزمان با شروع تغذیه تکمیلی یک میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن کودک در روز و حداکثر 15 قطره روزانه توصیه می‌شود و درکودکی که به دلیل اختلال رشد، تغذیه تکمیلی بین 4 تا 6 ماهگی شروع شود،‌ قطره آهن همزمان با شروع غذای کمکی به میزان 15 قطره در روز به شیرخوار داده شود.

وی افزود: در کودکان نارس و شیرخوارانی که با وزن کمتر از 2500 گرم متولد می‌شوند نیز اعم از کودکانی که با شیر مادر و یا شیرمصنوعی تغذیه می‌شوند، از زمانی که وزن کودک به دو برابر وزن هنگام تولدش رسید(حدود دو ماهگی)، قطره آهن را در روز معادل دو قطره به ازای هر کیلو وزن کودک‌(حداکثر 15 قطره) شروع می‌کنیم و تا پایان دو سالگی ادامه می‌دهیم.

مرادی گفت: در شیرخوارانی که وزن هنگام تولد بسیار کم(کمتر از 1500 گرم) داشته‌اند، از زمانی که وزن کودک دو برابر وزن هنگام تولد شود(حدود دو ماهگی)، در روز معادل 15 قطره آهن شروع شده و تا دو سالگی داده شود.

این کارشناس کودک به مادران توصیه کرد: برای جلوگیری ازتغییر رنگ دندان‌ها، قطره آهن را بین دو وعده شیردهی و در عقب دهان کودک بچکانید و پس از دادن قطره به شیرخوارانی که از 6 ماهگی قطره آهن را شروع کرده‌اند، آب سالم و بهداشتی بدهید.

وی عنوان کرد: در مورد کودکان نارس که وزنشان دو برابر هنگام تولد می‌شود(حدود دو ماهگی)، پس از دادن قطره آهن، دادن شیر مادر منعی ندارد ولی اگرشیر مصنوعی داده می‌شود، قطره آهن نباید همزمان با شیر مصنوعی داده شود، بلکه بین دو وعده شیردهی، قطره آهن به شیرخوار داده شود.

مرادی گفت: همچنین به مادر یادآوری شود که قطره آهن به طور طبیعی موجب تیره شدن رنگ مدفوع کودک می‌شود که جای نگرانی ندارد.

کارشناس کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: موادغذایی حاوی ویتامین C مانند میوه‌ها وآب میوه‌های تازه و خانگی به ویژه مرکبات موجب افزایش جذب آهن می‌شوند و می‌توان قطره آهن را همراه با آنها که متناسب با سن کودک باشد، توصیه نمود. در تغذیه تکمیلی نیز از مواد غذایی حاوی آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، زرده تخم مرغ، حبوبات مانند عدس و لوبیا و سبزی‌هایی مانند جعفری و گشنیز در سوپ کودک استفاده شود.