والدین معمولاً در هنگام بیماری فرزندشان، به سلامت آنها بیش از تربیت شان می اندیشند و اهمیت می دهند. تردیدی نیست که کودکان در این دوران به محبت بیشتری نیاز دارند. ولی همین که بهبود پیدا کردند، نگرانی جدیدی به وجود می آید. والدین از خود می پرسند که آیا فرزندشان را لوس نکرده اند؟ آیا می توانند بدون دردسر به مقررات عادی دوران پیش از بیماری بازگردند؟
کودکانی که بیمار و بداخلاق هستند، همانند کودکان لوس رفتار می کنند. دکتر بارتون اشمیت در مقاله ی خود می نویسد:
کودکان لوس تا سنین دو- سه سالگی رفتارهایی از این قبیل را از خود نشان می دهند:
* رعایت نکردن مقررات و توصیه های والدین؛
* نپذیرفتن مخالفت والدین؛
* اعتراض به همه چیز؛
* درک نکردن تفاوت بین آنچه نیاز دارند و آنچه می خواهند؛
* خودمحوری؛
* درخواست های نادرست و افراطی از دیگران؛
* بی احترامی به حقوق دیگران؛
* سعی در کنترل دیگران بر اساس تمایلات خود؛
* کم طاقتی؛
* بدخلقی و ناله کردن برای هر چیزی.
بداخلاقی ناشی از بیماری، چندان بادوام نخواهد بود. هنگامی که کودکان مریض می شوند، والدین می توانند مقررات خانوادگی را کنار بگذارند و تمام فکر خود را بر تقویت روحیه ی فرزندشان متمرکز سازند. اگر فرزندتان حس کند که به خاطر او برخی قوانین را کنار نهاده اید، احساس بهتری خواهد داشت. هر کسی وقتی بیمار است، توقع بیشتری دارد که به او توجه شود.
اگر فرزندتان بیش از سه سال سن دارد؛ همین که بیماری او بهبود یافت، قوانین کنار نهاده را بار دیگر به کار گیرید و برای او توضیح دهید که بیماری او یک وضعیت اضطراری بوده است؛ ولی اگر سن فرزندتان کمتر از سه سال باشد، توضیحات شما برای او قابل درک نخواهد بود، لذا برقراری مجدد قوانین را کم کم و با حوصله از سر بگیرید.
کاری نکنید که فرزندتان فکر کند فقط در مواقع بیماری به او توجه می کنید. گاهی اوقات، والدین برای پرستاری از فرزندشان مرخصی می گیرند و در خانه می مانند. والدین و فرزندان از این استراحت و با هم بودن لذت می برند و احساس می کنند که همدیگر را بازیافته اند
مشکلات تربیتی که پس از بهبود کودکان پدید می آید، ناشی از دو عامل است:
1. فرزند شما علاقه دارد که مورد توجه ویژه قرار گیرد.
2. شما هنوز مضطرب هستید و برای برقراری مجدد قوانین، قاطعیت لازم را ندارید.
اگر فرزند شما به رعایت مجدد قوانین تمایل ندارد و خواستار همان توجه ویژه ای است که در دوران بیماری به او می شد، رفتار خود را بار دیگر ارزیابی کنید و پیام او را هم بشنوید. اگر در دوران بیماری توجه بیشتری به او کرده اید، در شرایط عادی نیز به او توجه کنید تا از بهبود خود و رعایت مجدد مقررات خانوادگی احساس رضایت کند.
مشکل اساسی این است که پس از بهبود فرزندتان از یک بیماری خطرناک، بتوانید بر اضطراب خود غلبه کنید. ممکن است شما با وجود نظرات افراد متخصص در مورد بهبود فرزندتان، هنوز در مورد سلامت او نگران باشید. این احساس نگرانی و اضطراب شما به کودک نیز منتقل می شود و او را آسیب پذیرتر می سازد. او نیز احساس می کند که هنوز به طور کامل بهبود نیافته است و کم ترین دردی او را نگران می کند.
وقتی کودکان در مورد سلامت خود نگران باشند، ارتباط و کنترل خود را از دست می دهند. البته والدین هم نمی توانند نگرانی خود را از بین ببرند ولی می توانند به گونه ای وانمود کنند که نگران نیستند تا موجب آرامش و اطمینان خاطر فرزندشان شوند. کودکان قادر نیستند فکر شما را بخوانند، بنابراین وقتی به آنها لبخند می زنید و آنها را به فعالیت تشویق می کنید، اعتماد به نفس آنها تقویت می شود و به آنها کمک می کنید تا باور کنند که سلامت از دست رفته را بازیافته اند.
اکنون به نکاتی کلیدی اشاره می کنیم که می تواند در برخورد با کودکان در دوران بیماری و روزهای پس از آن، ارزشمند باشد.
1. در دوران بیماری فرزندتان، از خود انعطاف نشان دهید و از او انتظار نداشته باشید که مثل یک کودک سالم رفتار کند.
2. همین که بیماری فرزندتان بهبود یافت، به او بگویید که می تواند فعالیت های عادی- مثل بیرون رفتن از خانه، دعوت دوستانش به خانه و بازگشت به مدرسه- را دوباره از سر گیرد.
3. اگر در موقعیت ویژه ای قرار گرفته اید، از دیگران کمک بخواهید. با افراد متخصص کودکان و یا والدینی که مشکلاتی مشابه دارند مشورت کنید. پدر و مادری با خانواده ای که یک پسر فلج نخاعی داشتند دوست شدند و چون دارای مشکلاتی یکسان بودند، توانستند به شیوه های مناسب تری برای برخورد، دست یابند.
4. گاهی اوقات که کودکی بداخلاق بیمار می شود، تا مدت ها رفتار او را ناشی از بیماری تلقی می کنید، اما باید از خود بپرسید که آیا رفتار کنونی فرزندتان با رفتاری که در شرایط عادی داشته است تفاوت دارد؟
5. کاری نکنید که فرزندتان فکر کند فقط در مواقع بیماری به او توجه می کنید. گاهی اوقات، والدین برای پرستاری از فرزندشان مرخصی می گیرند و در خانه می مانند. والدین و فرزندان از این استراحت و با هم بودن لذت می برند و احساس می کنند که همدیگر را بازیافته اند. با فرزند خود صحبت کنید و به او بگویید از بودن در کنارش شادمان هستید و قول می دهید که از این پس اوقاتی را به او اختصاص دهید. به قول خود عمل کنید و تعطیلات آخر هفته را در کنار هم باشید.