شاور زنان و زايمان/ دکتر عليرضا مرندي/فوقتخصص نوزادان رييس فرهنگستان علوم پزشکي دليل و درمان کوليک شيرخواران
مادري نگران با «سلامت» تماس گرفتند و چنين گفتند: «احساس بيکفايتي ميکنم چون نميتوانم کاري براي نوزادم انجام دهم. بهترين پزشکان هم نتوانستهاند دلدرد شديد نوزادم را درمان کنند...
هر روز عصر اين کابوس را دارم که کي گريههايش شروع ميشود. ميگويند کوليک دارد که نه علتش را ميدانيم و نه درمانش را...»
اين مشکل نسبتا شايع در نوزادان که به قولنج يا کوليک شيرخواران معروف است (همه بچهها قولنج نميکنند و نوزادان به درجات مختلف دچار کوليک ميشوند)، مادران تازه زايمانکرده را بهشدت عذاب ميدهد. از طرفي بسياري از اطرافيان با توصيههاي غيرعلمي سعي ميکنند او و کيفيت شيرش را زير سوال ببرند. اينکه بعضيها ميگويند علت کوليک، آلرژي، ريفلاکس، غذايي که مادر ميخورد و در شيرش ترشح ميشود است، ثابتشده نيست. علل اين بيماري مشخص نيست و دقيقا به همين دليل هيچ دارو و درماني هم براي آن وجود ندارد. تقريبا چه داروهايي که پزشک تجويز ميکند و چه نسخههاي خانگي در درمان قولنج بياثر و حتي گاهي مضر هستند. نوزاد کوليکي دچار دلدردهاي شديد ميشود. اين دردهاي منظم که اغلب از سر شب شروع ميشوند و تا 3-2 صبح يا نيمهشب ادامه دارند، با جيغ و گريههاي نوزاد و اينکه زانوهايش را به سمت شکم جمع ميکند، توصيف ميشود. کوليک از هفتههاي اول زندگي شروع ميشود و تا هفتهها و ماهها ادامه دارد. در بعضي شيرخواران، در 4-3 ماهگي کوليک محدود و خوب ميشود اما در برخي تا 5 يا 6 ماهگي هم ادامه دارد.
تنها کاري که والدين بايد انجام دهند، اين است که خود يا کودک را شماتت نکنند. اين موضوع گذراست و هيچکس در بروز آن مقصر نيست پس مبادا حس سردرگمي و اضطرابتان باعث شود بچه را به شدت تکان دهيد و سرش فرياد بکشيد و... او اگر آرامش و حس همدردي شما را حس کند، بهتر ميشود. نگوييد «خستهام کردي، چه کارت کنم و...» او درد دارد و غر زدن شما حالش را بدتر ميکند. مادر و پدر بهتر است نوزاد را دمر روي دست بيندازند و با کف دست شکمش را نوازش کنند تا عضلاتش گرم و رها شوند. استفاده از کيسه آب گرم و دمر کردن کودک روي آن هم با رعايت ايمني، مفيد است. مادران مضطرب بهتر است بچه را به پدر يا مراقب ديگري که آرامش بيشتري دارد، بسپارند تا بچه را نوازش دهد و درد قولنج تمام شود.