چند وقت پيش سري به خانه يکي از اقوام در يکي از دهات کشور زديم. وقتي رسيديم پسرم سر از پا نميشناخت. انگار از زندان آزاد شده بود. دور باغچه ميدويد و به مرغها غذا ميداد...
داشتم خدا را شکر ميکردم که اين آب و هوا و فضاي باز، تقاضاي موبايل و تبلت خواستن فرزندم را از يادش برده که ناگهان پسر 2 ساله يکي از اقوام تلفنهمراه به دست و در حال بازي وارد اتاق شد و پشت سرش بچههاي ديگر هم آمدند و نشستند و سر همگي روي تلفنهمراهها خم شد. تازه فهميدم در اين کنج دور افتاده هم تکنولوژي دست بردار نيست.
اين موضوع بهانهاي شد تا در مورد درست يا نادرستبودن تبلت خريدن براي بچهها و بهطور کلي پرداختن به بازيهاي رايانهاي با دکتر نسرين اميري، فوقتخصص روانپزشکي کودکان، در «فرزندپروري» اين هفته گفتوگو کنيم.
سلامت: در عصري زندگي ميكنيم که تكنولوژي مدام پيشرفت ميکند. اول رايانههاي قديمي به بازار آمد، بعد لپتاپ و تبلتها. خريدن اين وسايل را براي بچهها مناسب ميدانيد؟
ببينيد،تمام اين وسايل فضاهاي مجازي ايجاد ميكنند و باعث ميشوند كودكان از بازيهاي فيزيكي در فضاي واقعي وارد بازي در فضاهاي مجازي شوند. مسلما اگر دورشدن از فضاهاي واقعي مديريتشده نباشد، ميتواند مسالهساز شود اما غير از مشكلات مربوط به بازيهاي رايانهاي مشكل اصلي در مورد تبلتها ارزشگذاري کاذب است؛ يعني بچهها به خاطر داشتن اين تکنولوژي به هم پز ميدهند و احساس برتري ميكنند.
سلامت: اين مساله وجود دارد اما چه کنيم؟
بايد به ساختار ارزشياي که خودمان در جامعه ايجاد ميکنيم توجه کنيم. بهترين كار اين است که اولا بازيهاي كودكان را مديريت كنيم و بعد به آنها گوشزد كنيم تبلت نياز نيست و ارزش محسوب نميشود. تبلت داشتن نشانه باسوادتر بودن، باشعورتر بودن يا مدرنتر و خوشحالتر بودن نيست. پس نبايد به خاطر داشتن آن احساس غرور کنند و به ديگر بچهها پز بدهند!
سلامت: بهتر نيست اصلا تبلت نخريم؟
نه، دنياي بچههاي ما تغيير كرده. بايد مساله را از اين زاويه ببينيم اين امور نابهنجار نيستند.
سلامت: منظورتان چيست؟
يعني اكثر افراد جامعه از آن بهرهمند هستند. مثالي ميزنم؛ شايد داشتن اتومبيل براي هر خانواده نياز نباشد اما نرم جامعه است. در مورد بازيهاي رايانهاي براي كودكان هم اين موضوع صدق ميكند.
سلامت: اگر توانايي خريد تبلت يا تکنولوژيهاي جديد را نداشته باشيم چه؟
در مورد تكنولوژي بايد تلاش كنيم هم كودكمان احساس نياز كاذب نكند هم به او در رسيدن به ارزشهاي واقعي کمک کنيم تا از بچههاي ديگر كم نياورد. بايد با کودکمان صحبت کنيم و به او بفهمانيم تبلت نياز کاذب است. ما بدون آب ميميريم اما بدون تبلت نه. ممکن است بگويد بدون تبلت احساس غمگيني ميکنم. جواب اين است که اشکالي ندارد. بايد با احساسات منفي کنار آمد. قرار نيست هميشه احساس شادي کنيم. در عوض بايد کمکش کنيم به روشهاي ديگر در درس، ورزش و... پيشرفت کند.
سلامت: اگر فرزندمان تبلت داشته باشد، براي او چه بازيهايي انتخاب کنيم که آسيبرسان نباشد؟
بازيهايي مناسب هستند كه كودك را دچار خشونتهاي بازيهاي رايانهاي نکنند. وسايلي مانند تبلت و لپتاپ ميتوانند جنبههاي آموزشي نيز داشتهباشند و ميتوان از بازيهاي آموزشي هم كمك گرفت. نکته مهم اين است که براي استفاده از تبلت براي كودكان قوانيني تعيين كنيم. مشكل جامعه ما اين است كه قبل از آنكه فرهنگ استفاده از وسيلهاي را داشته باشيم آن وسيله در جامعه ما زياد ميشود. كودك در فضاي مجازي نبايد بيش از يك ساعت بازي كند حتي اگر بازي آموزشي داريم.