این روزها والدین برای فرزندانشان زیاد وقت میگذارند و به همین دلیل برخی اوقات برای انجام برخی کارها عجله به خرج میدهند. آنها میخواهند فرزندشان هرچه زودتر آموزشهایی مانند حرف زدن، دستشویی رفتن، نقاشی کشیدن و... را یاد بگیرد و در عین حال آنها را به نحو احسن انجام دهد. اما والدین باید در این مورد به رسش و پختگی کودک توجه کنند. یعنی کودک باید به توانمندی، کسب آگاهی و فهم و ادراک نسبت به موضوعی خاص در هر دوره رشدی رسیده باشد. البته این رسش در برگیرنده شرایطی مانند هنجار بودن فرایند و روند رشدی کودک، عدم وجود موقعیتهای ناهنجار و آسیبزا، میزان مراقبت و پیگیری والدین و البته امکانات و مساعدت آنها برای کودک است. حسن عسگریفر، روانشناس و مشاور درباره سن مناسب برای هر آموزشی توضیح میدهد. برای آموزش زبان دوم عجله نکنید دو زبانه بودن از بدو تولد تا 2 تا 3 سالگی گاه باعث کند شدن فرایند صحبت کردن کودک میشود. بهتر است در شروع زبان اول آموزش پایه کامل شود و ذخیره لغات کودک به شکل نسبی کامل شده و بعد زبان دوم آموزش داده شود ولی اصل، توجه به میزان هوش و توان یادگیری کودک است یعنی از کودکی به کودک دیگر اين مسئله متفاوت است. فشار روی یادگیری گاه کودک را از لحاظ یادگیری زبان دچار مشکل کرده و اختلال تکلم ایجاد ميکند. حضور کودک در مهدهای کودک و پس از اجتماعی شدن او یعنی بعد از 5/3 سالگی میتواند فرایند یادگیری را تسهیل کند. میتوان همزمان با شروع مهدکودک، آموزش زبان دوم را، آن هم به طورغیرمستقیم آغاز کرد و آموزش مستقیم را با شروع مدرسه ادامه داد.
چه موقع به خواندن فکر کنید پس از 2 سالگی علاقه کودک به کتابهای مصور افزایش مییابد و البته شنیدن قصه از سوی دیگران برایش جذابتر میشود. ادامه این تمایل با تشویق، حمایت و مدیریت خانواده و اطرافیان و گروه دوستان میتواند باعث تمایل شدید و ایجاد عادت به عمل مطالعه شود. مطالعه در کودکی و افزایش خزانه لغات در مراحل بعدی به خصوص یادگیری زبان دوم تاثیر بسزایی دارد. زود اتاقش را جدا کنید کودک از 2 تا 3 سالگی باید جدا از والدین خود بخوابد، مگر در موارد خاص که کودک به خاطر نوع مراقبت یا دارا بودن اضطراب جدایی به شکلی باید تحت حمایت والدین باشد و البته این جدا شدن باید زیر نظر یک متخصص و با راهکارهای ارائه شده انجام گیرد. البته این جدایی یکی از مراحل اصلی رشد است، چرا که در 3 تا 3سال و نیمگی کودک باید کمکم از والدین جدا شده و نقش اجتماعی خود را در گروههای کوچک یاد بگیرد، مثل مهد کودک. پس کودکی که مراحل جدایی از والدین را در خانه تجربه نکرده باشد، بی تردید در پذیرش مهدکودک نیز با چالش بسیاری روبهرو خواهد بود. موسیقی دوست دارد یا نه؟ آموزش موسیقی به هوش، تمایل، مهارت و علاقه کودک بستگي دارد و اجبار هیچ نقشی در توانمندی یا خلاقیت کودک ایجاد نمیکند. براساس بسیاری از تحقیقات، درك موسیقی از دوران پیش از تولد آغاز میشود اما دریافت علائم صوتی و واکنشهای ناشی از آن با پدیدهای به نام «ادراک موسیقی» تفاوت دارد و آن زمانی است که کودک قادر به تحلیل و تفکیک صداها و آواهاست ولی از حدود 4 سالگی میتوان برای سنجش توانایی و مهارت کودک، او را در محیطهای آموزشی قرار داد تا در این فرایند تجربی، میل و توان واقعی او را کشف و پس از آن با مدیریت، او را در مسیری درست به رشد و پویایی نزدیک کرد. از کی باید اجتماعی شود تمایل به گروه که در شکل رسمی و واقعیاش از 8 سالگی شروع میشود در دورههای قبل یعنی از 3 سالگی به بعد شکل تمایل به داشتن همبازی را به خود میگیرد و کمکم میزان وابستگی به این روابط افزون میشود. گروههای اجتماعی نهتنها نیازهای گوناگون کودک را برآورده میکنند بلکه بر رفتار و شخصیت کودک نیز تاثیرگذارند. از آنجا که کودک چه از نظر جسمی و چه از نظر ذهنی تغییرپذیر است، گروه اجتماعی که با او در آمیزش است، بر رفتار وی تاثیر گذاشته، شکل معینی به او میدهد. در مرحله ابتدایی کودک، خانواده در تربیت اجتماعی کودک بیشترین تاثیر را دارد. پس از ورود به مهدکودک و آمادگی و دبستان، کودکان همسال در تربیت اجتماعی کودک تاثیر بیشتری از مربی یا آموزگار بر او دارند. زود شروع نکنید در مورد کلاسهای آموزشی باید توجه داشت که چون تفکر انتزاعی و خلاق کودک تا 7 سالگی رسش کامل ندارد، قبل از 7 سالگی آموزش مستقیم کودک خطا محسوب میشود، مگر در موارد استثنایی.شرکت دادن کودکان در کلاسهای آموزش ورزشی میتواند از 4 سالگی با توجه به جثه، رشد و تمایل و توان کودک انجام شود. اما در مورد کلاسهایی مانند نقاشی میتوان با توجه به تمایل و قدرت خلاق کودک سن آموزش را متغیر قلمداد کرد. کودکان از 2 تا 5/2سالگی علاقه وافری به قلم و کاغذ دارند اما شروع آموزش میتواند از 4 سالگی شکل واقعی به خود بگیرد. ژیمناستیک از چه سنی؟ یکی از رشتههای ورزشی مناسب برای سنين پایین ژیمناستیک است تا مهارتها و هماهنگیهای حرکتی كودك تقویت شود. در بسیاری از مهدها و باشگاهها این کلاسها دایر است و والدين ميتوانند از ۴ سالگی فرزندشان را در این کلاسها ثبتنام کنند. البته از این سنین میتوان کودک را با شنا نیز آشنا کرد. آموزش دستشویی رفتن سخت است آداب دستشویی رفتن را والدین باید از 2 تا 3سالگی به کودک خود صبورانه آموزش داده و پیگیر باشند چون در این سنین کودک توان حفظ و کنترل ادرار و مدفوع خود را دارد اما این بدان معنا نیست که این زمان قطعی و معین است. گاه این توانایی در کودک کمی زودتر و گاه کمی دیرتر قابلیت اجرا پیدا میکند. وقتی میخواهد مستقل باشد کودک پس از 3 سالگی کمتر با بزرگسالان میآمیزد و لذت وی از معاشرت با بزرگترها نسبت به دورههای پیش کاهش مییابد. در این سنین کودک سال به سال علاقه بیشتری به کودکان همسال خود پیدا میکند و در برابر مداخلات بزرگترها مقاومت کرده و تمایل به استقلال رای دارد. در 4 یا 5سالگی کودک دوباره متمایل به همکاری با بزرگترها و جلب موافقت آنان میشود. بالاخره خودش باید غذا بخورد از زمانی که کودک نوپا قادر به استفاده از قاشق و فنجان میشود، اجازه دارد به تنهایی غذا بخورد. استقلالطلبی کودک نوپا را تشویق کنید حتی اگر بخواهد با دست غذا بخورد. هنگام غذا خوردن کودک نوپا از او تعریف و تمجید کنید، ولی هیچوقت پرخوری کودک را تشویق نکنید، او خود به طور ذاتی میداند چه وقت باید دست از غذا بکشد.