حسادت‌های کودکانه

پدرو مادر آگاه می‌دانند چه زمانی و چگونه با پا در میانی، اختلاف‌ها و بگو ومگوهای میان بچه‌ها را حل و فصل و ارتباط دوستانه‌ای میان آنها بر قرارکنند.

بنابراین فکر کنید چگونه می توانید این صفت زشت را در کودکانخویش کنترل و از بین ببرید؛ چرا که گفتار و رفتار نادرست پدر و مادر میتواند، حسادت میان خواهر و برادر را بیشتر کند و در صورت عکس العمل درست میتوانند ریشه هایش را بخشکانند.

حسادتمیان خواهر و برادر گاهی به دلیل جلب توجه و محبت پدر و مادر است، زیرا هرکودکی دوست دارد تنها محبوب پدر و مادر باشد و کسی جز او در دل آنها راهنداشته باشد. حسادت”‹ خواهر و برادر به این شکل است که یکدیگر را اذیت میکنند، کتک کاری می کنند، جنگ و دعوا راه می اندازند و با هم بگو و مگو میکنند، البته بعضی وقت ها هم، علت این گونه رفتارها پس از به دنیا آمدن کودکجدید در خانواده رخ می دهد.

بویژه زمانی که کودک ببیند پدر و مادرش بیش از حد به خواهر یا برادر کوچکش اظهار محبت می کنند، اماکودکباید کم کم این موضوع را بپذیرد که نمی تواند تنها محبوب پدر و مادرشباشد، زیرا خواهر و برادر او هم به محبت پدر و مادر احتیاج دارند.پدر و مادر هم می توانند با رفتار و گفتار عادلانه خویش، کودک را برای آمدن خواهر یا برادر جدیدش آماده کنند.

حسادتمیان خواهر و برادر کاملا طبیعی است، اما عواملی مثل سن، جنس، ویژگی ها وخصوصیات فردی، بزرگ تر یا کوچک تر بودن خواهر و برادر نسبت به یکدیگر،خانواده پرجمعیت یا کم جمعیت و محیط خانواده، عواملی هستند که می توانند برکم شدن حسادت میان بچه ها تاثیرگذار باشند. برای مثال:

درخانواده ای که فاصله سنی بین بچه ها کم است، ممکن است نسبت به خانواده ایکه فاصله سنی فرزندانشان زیاد است، کودکان بیشتر با هم جنگ، دعوا یا حسادتکنند.

کودکانی که همجنس هستند، بیشتر با یکدیگردوست هستند، با هم بازی می کنند، با همدیگر صحبت می کنند، خلاصه رابطهدوستانه ای با یکدیگر دارند و کمتر پیش می آید با یکدیگر دعوا، بگو و مگویا حسادت کنند.

ممکن است بچه های وسط نسبت به خواهر و برادر بزرگتر یا کوچک تر خود، کمتر مورد توجه پدر و مادر قرار بگیرند یا امکاناتی راکه خواهر و برادر بزرگ تر یا کوچک تر دارند، آنها نداشته باشند؛ اما باوجود این بچه های وسط خیلی به خواهر و برادر خویش حسادت نمی کنند و بیشتربه همسالان خود می پیوندند.

بچههایی که پدر و مادرشان از هم جدا شده اند، به دلیل ضربه روحی که به آنهاوارد شده بیشتر احتیاج به محبت و توجه پدر یا مادری که اکنون با او زندگیمی کنند، دارند.بنابراین آنها ممکن است تلاش بیشتری برایجلب توجه پدر یا مادر کنند، بویژه اگر خواهر و برادر دیگری هم داشته باشندکه با آنها زندگی می کنند، اما این تلاش برای جلب توجه پدر یا مادر خیلی ازروی حسادت نیست.

اگرهم می خواهید یکی از فرزندانتان را به دلیل کار و مهارتش تشویق کنید، بهتراست یا جلوی بچه های دیگر نباشد یا با لحنی او را تشویق کنید که بچه هایدیگر احساس نکنند، مهارت خواهر یا برادرش را به رخ آنها می کشید. همیشه سعیکنید به گونه ای رفتار کنید که بچه ها به یکدیگر حسادت نکنند

هنگامیکه بچه ها بزرگ تر می شوند، ممکن است حسادت آنها به صورت دیگری بروز کندمثلا زمانی که بچه ها کوچک تر هستند حسادت بین آنها به صورت فیزیکی بروز میکند؛ یعنی جنگ، دعوا و کتک کاری، اما زمانی که بزرگ تر می شوند حسادت درآنها به صورت کلامی ظاهر می شود، یعنی بگو و مگو و جر و بحث. البتهاین بگو و مگوها بیشتر بین سنین هشت تا 12 سال رخ می دهد.زمانی هم که به سن جوانی می رسند بیشتر می خواهند مستقل باشند، هر چندآنها ممکن است به دلیل درس و کار و فعالیت های اجتماعی، زمان کمتری را درکنار اعضای خانواده بویژه خواهر و برادر کوچک تر خود باشند. با وجود اینکمتر پیش می آید  با خواهر و برادر کوچک تر خود دعوا جر و بحث کنند یا بهآنها حسادت کنند.

همهخواهر و برادرها با هم دعوا، بگو و مگو و پشت سر هم بدگویی می کنند،همدیگر را مسخره می کنند، اذیت می کنند و... اما راه های ساده ای وجود داردکه می توان از حسادت میان آنها جلوگیری کرد.

1 ـ به نیازها و علایق کودک توجه کنید: هرکودک نسبت به سن و جنس خویش نیازها و احتیاج های خاصی دارد که پدر و مادرباید به نیازها و احتیاج های فرزندان خود توجه داشته باشند.اگر دیدید یکی از فرزندان تان رفتارش تغییر کرده و نسبت به خواهر و برادرشحسادت می کند، ممکن است دلیل این رفتارها به خاطر اعمال و رفتار نامناسبشما باشد. پدر و مادر باید نسبت به فرزندان شان رفتار عادلانه ای داشتهباشند و نیز به علایق و نیازهای شخصی کودک توجه کنند.

متاسفانهبرخی پدرها و مادرها به نیازها و حتی به علایق شخصی کودکان اهمیتی نمیدهند. اگر بخواهند هدیه ای برای بچه ها تهیه کنند همه را یک شکل و یکرنگتهیه می کنند که مبادا بچه ها با هم دعوا یا حسادت کنند؛ بنابراین پدر ومادر آگاه سعی می کنند ابتدا نیازها و احتیاج ها و نیز علایق شخصی فرزندانخویش را بشناسند بعد با توجه به شناختی که پیدا کرده اند، هدیه مناسبی برایهر یک از فرزندان خویش بخرند یا این که همه بچه ها را در یک کلاس ورزشی یاهنری... ثبت نام می کنند بهتر است توجه کنند که هر یک از بچه ها به چهکلاسی علاقه مند هستند. خلاصه به کودکان تان نشان دهید چقدر به نیازها و علایق شخصی هر یک از آنها اهمیت می دهید.

2 ـ هرگز کودکان را با یکدیگر مقایسه نکنید: مقایسهکردن کودکان با یکدیگر، تعریف و تمجید کردن از آنها و به رخ کشیدن خوبیهای هر یک ”‹بر دیگری از عوامل مهم حسادت است”‹ که پدر و مادر باید بشدت ازآن دوری کنند؛ چرا که بچه ها به لحاظ روحی و روانی صدمه می بینند و اعتمادبه نفس شان را از دست می دهند.

البته همه فرزندان یکسان نیستند،در میان آنها دختر و پسر با استعداد و بی استعداد، خوش اخلاق و بد اخلاق،زشت و زیبا... هست، ممکن است پدر و مادر قلبا یکی را بیشتر از دیگری دوستداشته باشد، اما نباید به گونه ای رفتار کنند که بچه ها متوجه علاقه واظهار محبت شما به دیگری بشوند.  سعی کنید در رفتار، گفتار و اظهار محبت، کاملا بین آنها مساوات را رعایت کنید. اگرهم می خواهید یکی از فرزندانتان را به دلیل کار و مهارتش تشویق کنید، بهتراست یا جلوی بچه های دیگر نباشد یا با لحنی او را تشویق کنید که بچه هایدیگر احساس نکنند، مهارت خواهر یا برادرش را به رخ آنها می کشید. همیشه سعیکنید به گونه ای رفتار کنید که بچه ها به یکدیگر حسادت نکنند.

3 ـ مراقب رفتار خود باشید : پدرو مادر با گفتار و رفتارشان می توانند حسادت میان خواهر و برادر را بیشترکنند یا با رفتاری کاملا درست ریشه های حسادت را از بین ببرند برای این کهکودکان خیلی حساس هستند و همه رفتارها و گفتارهای شما را می بینند و نیز میدانند چه رفتارهایی معقول است و چه رفتارهایی غیرمعقول؛ بنابرایناگردیدید فرزندتان بد رفتاری می کند و خواهر و برادرش را اذیت می کند، ببینیدچگونه رفتار کرده اید که حسادت فرزندتان تحریک شده است.

4 ـ کودکان را دعوا نکنید : فرزندانتان را تشویق کنید تا درباره اختلاف نظرهایشان و این که بر سر چه مساله ایبگو و مگو دارند، با هم صحبت کنند و خودشان مشکل را بر طرف کنند. اگر همبچه ها کوچک هستند با آنها همفکری کنید تا علت جنگ و دعواهایشانرا متوجهبشوند. هر گاه یکی از بچه ها خواست از خواهر و برادرش بدگویی کند، اجازهندهید.

این نکتهخیلی مهم است که هرگز از کودکی طرفداری نکنید، چرا که باعث حسادت و کینهتوزی میان کودکان می شود؛ اگر خواستید یکی از فرزندانتان را تنبیه کنید،توجه داشته باشید:

الفـ در حضور کسی نباشد بویژه در حضور خواهر و برادرش؛ زیرا احساس حقارت می کند و خجالت می کشد.

بـ شما نباید کودک را دعوا کنید یا کتک بزنید”‹ یا با او بگو و مگو و جر وبحث کنید. بلکه باید با صبر و آرامش در گوشه ای به دور از همه با او صحبتکنید.

شوربختانه برخی ”‹والدین به فرزندان خویش لقب می دهند، مثلامی گویند: تنبل خانم و... و به طور پیوسته در حضور دیگران این لقب را تکرارمی کنند. در این صورت خواهر، برادر و دیگران هم جرأت پیدا می کنند و او راتنبل خانم صدا می زنند. در این صورت حسادت و کینه توزی بین بچه ها به اوجمی رسد”‹ یا این که فرزند خود را مدام جلوی دیگران سرزنش می کنند. سعی کنیدبه فرزندانتان احترام بگذارید و هرگز آنها را سرزنش نکنید، بلکه با آنهاصحبت کنید و دلیل رفتارشان را جویا شوید.

شماپدر و مادر آگاه باید اجازه بدهید تا بچه ها درباره موضوعی که ناراحت شانکرده با شما صحبت کنند و ناراحتی خود را نشان بدهند که چه موضوعی باعث شدهتا او از دست خواهر یا برادرش ناراحت شود. سعی کنید ناراحتی او را درک کنیدو خوب به حرف هایش گوش بدهید

5 ـ مشکلات کودکان را برطرف کنید: اگرفرزندانتان نمی توانند جنگ، بگو و مگو و نیز اختلاف نظرهایشان را بایکدیگر حل کنند و بنا به عادت با هم دعوا و بگو و مگو می کنند، شما پدر ومادر آگاه و باتدبیر باید به آنها کمک کنید تا بتوانند با همفکری شما راهحل خوب برای برطرف کردن مشکل هایشان پیدا کنند. البته مراقب رفتار وگفتارتان باشید به طوری که بچه ها احساس نکنند بین او، خواهر و برادرش فرقگذاشته اید.

6 ـ حرف های کودکان را بشنوید: جرو بحث و بگو و مگو بین هر خواهر و برادری پیش می آید و گاهی از دست یکدیگرناراحت می شوند. شما پدر و مادر آگاه باید اجازه بدهید تا بچه ها دربارهموضوعی که ناراحت شان کرده با شما صحبت کنند و ناراحتی خود را نشان بدهندکه چه موضوعی باعث شده تا او از دست خواهر یا برادرش ناراحت شود. سعی کنیدناراحتی او را درک کنید و خوب به حرف هایش گوش بدهید.

همچنین ازخاطرات دوران کودکی و دعواها و بگو و مگوهایی که با خواهر و برادر خودداشته اید، برایش تعریف کنید. این که بر سر چه مسائلی با آنها دعوا میکردید. به او بگویید دعوا و بگو و مگو بین هر خواهر و برادری پیش می آید وامری کاملا طبیعی است هیچ مشکلی نیست که قابل حل نباشد؛ البته نحوه گفتار ورفتار شما با کودکان خیلی مهم و تاثیرگذار است.

7 ـ کودکان را تشویق کنید : وقتیمی بینید بچه ها با هم بازی می کنند و شاد هستند، آنها را تحسین کنید؛البته تحسین کردن بچه ها خوب است، اما باید به طور پیوسته و همیشگی باشد.

8 ـ اظهار محبت را فراموش نکنید : کودکانبه محبت پدر و مادر احتیاج دارند؛ البته محبتی که آثارش در رفتار وگفتارتان نمودار باشد. بچه ها دوست دارند زمان بیشتری را در کنار والدینخود سپری کنند. حتی دوست دارند با آنها بازی کنند؛ بنابراین سعی کنید برایهر یک از فرزندان تان وقت بگذارید، با هر یک از آنها صحبت و بازی کنید. اینگونه بچه ها متوجه می شوند که شما چقدر آنها را دوست دارید و به آنهااهمیت می دهید. آن وقت با شما احساس صمیمیت می کنند و درباره مشکلات واتفاقاتی که برایشان پیش می آید با شما صحبت می کنند.

پس به هر یک از فرزندانتان نشان بدهید که چقدر دوست شان دارید.پدر و مادر با رفتار و گفتار خود می توانند حسادت میان کودکان را بیشتر کنند و ریشه هایش را بخشکانند و از بین ببرند.