به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، بعضی از پدرها و مادرها هنوز بر این باورند که با کتک زدن می‌توانند، بچه‌هایشان را تربیت کنند، اما غافل از اینکه تنبیه بدنی آثار روحی، روانی و جسمی غیر قابل جبرانی را بر جا می‌گذارد و نه تنها فرزندان خوب تربیت نمی‌شوند، بلکه ممکن است این کودک‌آزاری‌ها از آنها خلافکارانی بزرگ بسازد.
والدینی که حوصله بچه‌داری ندارند
یافته‌های روانشناسی در مورد افراد خلاف‌کار بیانگر این موضوع است که بیشتر آنها در دوران کودکی مورد کودک‌آزاری از نوع جسمی، روحی و یا جنسی قرار گرفته‌اند، اطلاعات موجود به ما نشان می‌دهد که تنبیه بدنی نه تنها موجب تربیت فرزندان نمی‌شود، بلکه تاثیرات سویی بر آنها دارد.
بی‌شک همه ما در زندگی خود با پدر و مادرهایی برخورد کرده‌ایم که فرزندان کوچک خود را کتک می‌زنند، هر چند که شدت این تنبیه بدنی تفاوت‌هایی دارد، اما آثار سوء این حرکت ناشایست بر فرزندان برای همیشه باقی می‌ماند.
بعضی از والدین زمانی که در مورد کتک زدن فرزندانشان مورد سرزنش اطرافیان قرار می‌گیرند، توجیهاتی را برای این عمل زشت خود بیان می‌کنند از جمله اینکه ما هم کتک خوردیم و بزرگ شدیم، بچه اگر کتک نخورد، تربیت نمی‌شود و حتی این جمله که ما حوصله بچه‌داری نداریم.
اما هیچ یک از این افراد در پاسخ به این پرسش که شما اگر حوصله بچه‌داری ندارید، پس چرا بچه‌دار شده‌اید؟ پاسخی ندارند.
کتک بر سلامت عمومی کودک تاثیر منفی دارد
مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در کرمان اظهار داشت: ارائه محرک خوشایند و تقویت یک رفتار را پاداش می‌نامیم و تنبیه حذف یک موقعیت خوشایند است در نتیجه کتک زدن نه پاداش است و نه تنبیه بلکه ارائه یک محرک ناخوشایند است.
علی بهرام‌نژاد با بیان اینکه کتک زدن جزو آزار، سوء‌رفتار و سوء‌استفاده محسوب می‌شود، ابراز داشت: کتک زدن کودکان می‌تواند، پیامدهای ناخوشایندی داشته باشد و بر سلامت عمومی کودک و روند تکاملی شناختی وی اثر بگذارد و عواقب عاطفی و روانشناختی داشته باشد در حالی که در پاداش و تنبیه چنین آثاری ندارد.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی افزود: پاداش و تنبیه موجب رفتار مطلوب و حذف رفتار نامطلوب می‌شود، اما آزار کودک بروز رفتار نامطلوب را به دنبال دارد.
کودکان کتک‌خورده معتاد و افسرده می‌شوند
بهرام‌نژاد با اشاره به اینکه کودک‌آزاری در سه مقوله جسمی، جنسی و روانی تقسیم می‌شود، عنوان کرد: پیامدهای فوری کودک‌آزاری شامل پارگی پوست، خونریزی، شکستگی، سوختگی و کبودی است.
وی با بیان اینکه کتک زدن بچه‌ها در دراز مدت موجب آسیب مغزی و معلولیت‌ها می‌شود، گفت: تنبیه بدنی کودکان حتی موجب سوء‌تغذیه و اختلال رشد می‌شود.
بهرام‌نژاد به توضیح در مورد اصلاح FTT پرداخت و ابراز داشت: در حالت FTT بر خلاف اینکه کودک بیماری جسمی ندارد، اما به علت مشکلات عاطفی رشد نمی‌کند و شاخص‌های عمومی وی دچار مشکل هستند.
وی با اشاره به مشکلات روانی حاصل از کتک زدن بچه‌ها ابراز داشت: اعتماد به نفس کودکان بر اثر کتک خوردن کاهش می‌یابد و این امر منجر به آسیب‌های روحی و روانی مانند افسردگی، اضطراب و اعتیاد می‌شود.
مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمان اعتماد به نفس را یکی از اسکلت‌های سلامت روانی برشمرد و افزود: این اسکلت در کودکانی که مورد کودک‌آزاری قرار گیرند، شکل نمی‌گیرد.
کودک‌آزاری زمینه‌ای برای همسرآزاری
بهرام‌نژاد کودک‌آزاری را موجب اشکال در خودپنداره کودک دانست و اذعان داشت: نوع نگاه کودک به خودش اگر مثبت باشد، خودپنداره مثبتی دارد و در کودکان که کتک می‌خورند این خودپنداره منفی است.
وی گفت: افرادی که با خودپنداره منفی وارد عرصه زندگی می‌شوند، سلامت روانی آنها دچار مشکل است و اضطراب، افسردگی و رفتار بزه‌کارانه مهمترین عواقب خودپنداره منفی است.
بهرام‌نژاد عنوان کرد: ارتباط عاطفی بین کودک و تربیت‌کننده یا والد اگر ایمن باشد، این کودک در دوران بعدی زندگی دنیا را امن می‌بیند، اما کودکی که مورد آزار قرار گرفته و دل‌بستگی ناامنی دارد، دچار بدبینی، ناایمنی و عدم احساس امنیت می‌شود.
وی ایجاد اشکال در ارتباط با همسالان را از دیگر عواقب کتک زدن کودکان ذکر کرد و ادامه داد: بچه‌هایی که کتک می‌خورند، این حرکت را به عنوان پیامی از والدین خود دریافت می‌کنند که هرگاه کارشان خوب پیش نرود، کتک بزنند و از این پیام در همتایان خود استفاده می‌کنند که این امر موجب طردشدگی آنها می‌شود.
بهرام‌نژاد عنوان کرد: طردشدگی آسیب مهمی در دوران کودکی و نوجوانی است و موجب بروز آسیب اجتماعی و روانی می‌شود و کودکان مفاهیمی مانند خشونت را یاد می‌گیرند.
وی بیان داشت: کودکانی که مورد آزار جسمی قرار می‌گیرند از نظر عاطفی کرخت می‌شوند، عشق ورزیدن را یاد نمی‌گیرند، عواطف آنها یخ می‌زند و مستعد همسرآزاری و همتاآزاری می‌شود و این عوامل مقدمه طلاق و جدایی است.
انتظارات والدین از کودکان باید منطقی باشد
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی اذعان داشت: اختلال در خوردن از دیگر عواقب کودک‌آزاری است و این کودکان دچار پرخوری زیاد و یا بی‌اشتهایی فراوان می‌شوند، زیرا خودپنداره آنها منفی است.
بهرام‌نژاد گفت: کودکانی که مورد کودک‌آزاری قرار می‌گیرند اگر در محیط‌های حامی زندگی نکنند، مشکلات زیادی پیدا می‌کنند، اُفت تحصیلی، اشکال در روند رشد و تکامل و گرایش به سمت بیماری‌های روانی از جمله این مشکلات است.
وی افزود: والدینی که کودک‌آزاری دارند، مهارت کودک‌پروری آنها ضعیف است و باید آموزش‌های مؤثر در این زمینه را فرا گیرند و برای تربیت فرزندان از سیستم تنبیه و پاداش استفاده کنند.
بهرام‌نژاد ابراز داشت: گاهی والدین دارای انتظارات نامتناسبی از کودکان هستند و با توجه به اینکه کنترل خشم ندارند، رفتارهای پرخاشگرانه نشان می‌دهند و انتظارات متناسب با سن کودک برای والدین ضروری است.
وی تصریح کرد: کودکانی که مبتلا به اختلال روانی هستند، یکسری بی‌نظمی‌ها در زندگی آنها وجود دارد و والدین باید با این اختلالات آشنا شوند.
رفتار بد بچه‌ها با کتک تغییر نمی‌کند
مدیر گروه سلامت روانی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی کرمان عنوان کرد: اختلال‌های رفتاری ناشی از بیماری و اختلال با کتک زدن اصلاح نمی‌شود و ارتباط خوب و توجه مثبت به کودک می‌تواند، مقدمه بروز رفتار مشکل‌ساز را کم کند و کودک‌آزاری را کاهش دهد.
بهرام‌نژاد همسرآزاری را یکی از عوامل مهم در کودک‌آزاری برشمرد و اذعان داشت: افرادی هم که در کودکی مورد آزار قرار گرفته‌اند، بیش از دیگران مستعد همسرآزاری هستند.
وی با بیان اینکه 85 درصد کودک‌آزاری‌ها توسط خویشاوندان صورت می‌گیرد، اذعان داشت: حدود 78 درصد کودک‌آزاری‌ها توسط والدین و هفت درصد هم خویشاوندان نزدیک هستند.
این روانشناس گفت: با پاداش و تنبیه می‌توان رفتار کودک را تغییر داد و کتک زدن بچه‌ها حتی اگر موجب تغییر رفتار شود، اما این تغییر پایدار نیست و بسیار سطحی است.
هشدار درباره سلامت روان نسل آینده
یک کارشناس مشاوره هم با بیان اینکه سلامت روان کودکان موضوعی است که باید جدی گرفته شود، افزود: اگر از همین امروز به فکر پرورش روح و ذهن کودکان نباشیم، در آینده‌ای نه چندان دور نمی‌توان منتظر یک نسل با سلامت روان کامل بود.
راضیه عرب‌زاده ابراز داشت: انجام تست‌های بیش‌فعالی با آگاه کردن والدین با این موضوع نگرانی‌های ناشی از داشتن اختلال بیش فعالی در فرزندانشان را کاهش می‌دهد.
وی با اشاره به بیانات حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه «دبستان‌ها را دریابید، دانشگاه دیر است»، افزود: آشناسازی والدین و مربیان مدارس با فعالیت‌هایی که در زمینه مشاوره و روانشناسی انجام می‌گیرد، کمک شایانی در مراجعه آنها به این مراکز و بهره‌مندی از خدمات مراکز مشاوره در پی دارد.
راهکارهایی برای کاهش کودک‌آزاری
به نظر می‌رسد، والدینی که کتک را راهی مناسب برای تربیت فرزندان خود می‌دانند باید با انجام مشاوره و همچنین مطالعه کتاب‌های مفید در زمینه فرزندپروری هر چه سریع‌تر نسبت به تربیت صحیح فرزندان خود اقدام کنند، همچنین رسانه‌ها با بهره‌گیری از نظرات کارشناسی به ترویج شیوه‌های فرزندپروری برای زوج‌های جوان بپردازند.