جمشید کمایی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خوزستان، اظهار کرد: در دوره کودکی معمولا بین فرزندان خانوادهها دعوا و اختلافهایی پیش میآید که والدین در این حالت دو وظیفه مشخص پیش رو دارند. علت دعوا را بدانند و متوجه باشند که این دعواها آیا ناشی از تبعیضهایی است که بین آنها وجود دارد؟
وی ادامه داد: این مساله به خصوص میان کودکانی که فاصله سنی کمتری نسبت به همدیگر دارند بیشتر است. در این حالت، ممکن احساس رقابت بین خواهر و برادر وجود داشته باشد. به طور مثال در خانوادهای که کودک 2 ساله و 4 ساله دارند ممکن است والدین با کودک 2 ساله بیشتر صحبت کرده و از او بیشتر مراقبت کنند. در این صورت کودک 4 ساله که نمیداند این مراقبت برای کودک 2 ساله ضروری است، احساس میکند والدین نسبت به فرزندان خود تبعیض قایل میشوند و در چنین شرایطی بهانههایی برای دعوا و درگیری با خواهر یا برادر خود پیدا میکند.
کمایی افزود: والدین در برخورد با چنین شرایطی باید علت اختلاف و دعواهای بین فرزندان خود را شناسایی کنند. اهمیت زیادی دارد که خانواده منشا دعوا و درگیری فرزندان خود را بدانند و از آن آگاهی داشته باشند.
این روانشناس تصریح کرد: بحث دیگری که باید به آن توجه داشت نوع برخورد با دعواهایی است که بین فرزندان خانواده اتفاق میافتد. در برخوردهایی که بین فرزندان در دعواها رخ میدهد، دو حالت وجود دارد، یکی رفتار آنی که همان لحظه دعوا اتفاق میافتد و دیگری رفتاری است که به مرور زمان رفع میشود.
کمایی گفت: در حوزه رفتارهای آنی، بعضی از کشمکشها بین فرزندان از امور طبیعی است و این دعواها ممکن است برای دلیل تصاحب جایگاه و موقعیت اتفاق افتد. آن چیزی که برای والدین در این شرایط مهم است این است که در این دعواها در مرحله نخست دخالت نکنند، یعنی سعی کنند حل دعوا را به عهده خود فرزندان بگذارند ولی اگر احتمال خطر و آسیب رساندن به یکدیگر وجود داشته باشد، والدین باید نخست کودکان را آرام کرده و پس از آن درباره دعوا صحبت کنند.
وی عنوان کرد: هنگامی که والدین، کودک خود را به دلیل اختلاف و مشکلات تنبیه لفظی یا بدنی میکنند، کودک خود به خود آن را فرا میگیرد و اگر برای کودک در آینده موضوعی پیش بیاید که دیگران دچار خطایی شده و در مقابل این خطا باید تنبیه شوند، کودکان که در این حالت نمیتوانند با بزرگتر از خود چنین رفتاری داشته باشند، نسبت به کودک کوچکتر از خود چنین رفتارهایی را اعمال میکنند.
این روانشناس اظهار کرد: والدین باید از دور مراقب فرزندان خود باشند و بعد از حل شدن مشکل و دعوای فرزندان، صحبت و توصیههایی را با آنها داشته باشند. همچنین اگر والدین دنبال مقصر بین دعوای فرزندان خود باشند، کودکان آغاز به دفاع از خود میکنند. اگر بحث به این جا بکشد، کودک به فضاهای گذشته و دیگر فضاها برمیگردد تا خود را کمتر مقصر جلوه دهد.
کمایی توصیه کرد: والدین باید به کودکان خود آموزش دهند که دعوا و آسیب رساندن، رفتار صحیحی نیست. باید توجه داشت که این رفتارها عمدتا اکتسابی هستند که کودکان از والدین و مدرسه میتوانند آنها را بیاموزند.
وی ادامه داد: والدین به جای دخالت کردن در کارهای فرزندان خود باید از آنها مراقبت کنند و مراقبت کردن به معنای این است که امکان تجربه برای آنها وجود داشته باشد و اجازه بدهند خود فرزندان از پس کارها برآیند و بتوانند مشکلات خود را حل کنند.
این روانشناس یادآور شد: والدین باید شیوههای برخورد با مشکلات و مسایل و دفاع از خود را در جاهایی که حقی از فرزندان ضایع شده، به آنها آموزش دهند. از مهمترین بحثهای در حوزه خانواده و مدرسه این است که به دانشآموزان در مدرسه و کودکان در محیط خانه آموزش داده شود تا نسبت به هم احساس مسئولیت کنند، این آموزشها تا حدی موجب کاهش درگیری بین کودکان میشود.