بی‌توجهی والدین به فرزندان زمینه‌ساز بروز فاجعه است

رییس انجمن مطالعات زنان با بیان اینکه فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» تلنگر بزرگی به والدین است، گفت: لازم است والدین به کودکان خود اجازه ابراز نظر و احساسات خود را بدهند و اولین و بهترین الگوی یک کودک، مادر اوست. این در حالیست که اکنون والدین به علت مشغله کاری یا جهل، یا هر دو توجه لازم را به کودکان خود نمی‌کنند. بی‌توجهی آنان به فرزندانشان فاجعه نیست ولی زمینه‌ساز بروز فاجعه می‌شود.

به گزارش خبرنگار سرویس «زنان» ‌خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،دکتر شکوه نوابی‌نژاد در نشست نقش والدین در (پیشگیری از آسیب‌های نوجوانان با محوریت فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند»)، افزود: مشکلاتی در لایه لایه‌های اجتماع وجود دارد، ولی هم قربانیان و هم والدین، مربیان و ... درباره آن سکوت می‌کنند؛ اما لازم است در این زمینه چاره‌ای بیندیشیم.

وی با اشاره به فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند»، اظهار کرد: مطمئن هستم که مشاهده این فیلم در تمام دنیا هم برای معلمان تعلیم و تربیت، هم حقوقدانان و هم جامعه‌شناسان می‌تواند مفید باشد و تماشای چندین باره آن جنبه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی را دارد. من خوشحالم که پرونده‌های عظیم و متعددی که در دفتر من خاک می‌خورند از طریق یک کارگردان بزرگ به تصویر کشیده می‌شود و «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» سرآغاز تحول عظیم در سینمای ایران خواهد بود.

این روانشناس خانواده افزود: من دوبار فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» را دیدم. در این فیلم سه نکته توجه من را جلب کرد، یکی از آنها نقش والدین بود. این در حالیست که موضوع نقش والدین در تربیت فرزندان گاه آنقدر کم محتوا، بی‌محتوا و تکراری مطرح می‌شود که خود والدین نیز تمایلی به شنیدن این حرف‌ها ندارند. این در حالی است که رابطه صمیمانه زن و شوهر و والدین با فرزند نوجوان تعیین‌کننده میزان سازگاری او در زندگی آینده است.

وی تاکید کرد: اگر رابطه صمیمانه بین اعضای خانواده وجود داشته باشد، موجب ایجاد احساس امنیت و افزایش اعتماد به نفس فرزندان می‌شود.

رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان افزود: امروزه مادران شاغل و غیرشاغل برای ایجاد رابطه همدلانه با فرزندانشان وقت نمی‌گذارند و همان گونه که در فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» می‌بینیم دختری هشت ساله قصد بیان آزار و اذیت جنسی را دارد، اما مادر به او می‌گوید با کسی در این زمینه صحبت نکن و رابطه بین کودک و مادر فیلم صمیمانه نیست. متاسفانه رابطه حاکم بر بسیاری از خانواده‌ها این چنین است. در این شرایط خانواده نقش چندانی در زمینه شخصیت‌سازی و احساس امنیت فرزندان ندارد.

نوابی‌نژاد اضافه کرد: در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که خانواده‌ها برای بردن فرزندشان به پارک و مدرسه از کسی دیگر کمک می‌گیرند و همین امر موجب فراهم شدن زمینه‌های آسیب‌هایی مانند آزار جنسی کودکان می‌شود و ما بسیار زیاد شاهد چنین آسیب‌هایی هستیم؛ به گونه‌ای که برخی دختربچه‌ها از طرف محارم و نزدیکان مورد تجاوز جنسی قرار می‌گیرند، اما سکوت می‌کنند.

وی درباره تبعات روانی این نوع آسیب، گفت: بی‌میلی به ازدواج، نفرت از مرد، احساس انتقام و افسردگی مزمن از تبعات مورد تجاوز قرار گرفتن در دوران کودکی است؛البته پسربچه‌هایی نیز که مورد سوء‌استفاده جنسی قرار می‌گیرند، کم نیستند. متاسفانه شواهد بسیار زیادی وجود دارد که نشان‌دهنده وجود این عمل زیر پوست جامعه هستند.

رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان با اشاره به فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند»، گفت: در این فیلم اثرات و تبعات کوتاه مدت و بلند مدت تجاوز جنسی در دوران کودکی به تصویر درمی‌آید، ولی همان لحظه‌ای که دختربچه مورد تجاوز قرار می‌گیرد، زندگی او به پایان می‌رسد و در طول زندگی باید این بار را حمل کند و این عارضه هیچ درمانی ندارد.

وی افزود: احساس بی‌پناهی، استیصال و درماندگی از تبعات روانی مورد تجاوز جنسی قرار گرفتن در دوران کودکی است و کودک حس می‌کند که او دچارعمل بدی شده که نتیجه‌اش تجاوز جنسی بوده است و کسی نیز او را باور نمی‌کند. اگر تجاوز از سوی محارم انجام شده باشد، کودک به هیچ عنوان جرأت بیان آن را ندارد.

نوابی‌نژاد در ادامه گفت: سردی در روابط، فرو بردن خشم و ‌آرزوی انتقام‌گیری از عوارض بعدی تجاوز جنسی در دوران کودکی است. ممکن است فرد حتی ازدواج کند و صاحب فرزند شود، ولی زندگی او خالی است و علم روانشناسی، روان‌درمانی و روان‌کاوی با همه پیشرفت‌های خود نتوانسته درمانی برای این افراد پیدا کند. تنها می‌توان با کمک تکنیک‌هایی تلاش کرد که فرد هنگام تجاوز را با همه جزئیات به یاد بیاورد، بیان کند و به این ترتیب از فشار روانی حاصل از تحمل این واقعه کاسته شود.

رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان با بیان اینکه کودکان حق دارند که با والدین خود حرف بزنند، تاکید کرد: علاوه بر والدین، نظام آموزشی و تعلیم و تربیتی نقش زیادی دارند. این در حالی است که در مدرسه‌های ما فقط به آموزش توجه می‌شود و بر حفظیات تاکید می‌شود. اما کار تربیتی صورت نمی‌گیرد و یا بسیار ناچیز است. در حالی که تربیت یک نظام است که باید به آن توجه شود.

وی افزود: در سکانسی از فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» می‌بینیم که دانش‌آموز تلاش می‌کند درباره مشکل خود با معلم مدرسه صحبت کند، ولی معلم به او می‌گوید که حالا برو و در یک فرصت دیگر مشکلت را مطرح کن. نباید چنین شرایطی در مدارس ما حاکم باشد و ما چرا برای کارهای به این مهمی وقت نداریم.

نوابی‌نژاد درباره نقش پدر در پیشگیری از آسیب‌هایی مانند تجاوز جنسی، اظهار کرد: نقش پدر بسیار مهم است. او اولین و مهم‌ترین الگوی جنس مخالف برای دختر خود است و اولین و مهم‌ترین هم‌جنس برای پسر خود است. پسرهایی که با پدر خود رابطه‌ مطلوبی ندارند، شخصیت‌های آنان ضعیف و ناسازگار است.

رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان با اشاره به آماری از کودکان کانون اصلاح و تربیت، اظهار کرد: نزدیک به 80 درصد این کودکان رابطه بسیار کمرنگی با پدر خود داشته‌اند یا پدر آنها خلاف‌کار بوده است. پدرهایی که به علت مشغله زیاد با فرزندان خود ارتباط مطلوبی برقرار نمی‌کنند، سال‌های بعد باید فرزندان خود را نزد پزشکان و روانشناسان متعدد ببرند و فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند» به ما هشدار می‌دهد که نقش پدر به اندازه نقش مادر از اهمیت برخوردار است.

وی با اشاره به اهمیت آموزش خانواده‌ها، اظهار کرد: آموزش‌های ارائه شده جنبه کاربردی و عملی ندارد، ‌در نتیجه موثر نیست. در این شرایط نیازمند متولی واحدی برای آموزش خانواده‌ها هستیم. پدر و مادر باید مراحل مختلف رشد فرزندان خود را بشناسند و متناسب با هر مرحله با او رفتار کنند.

نوابی‌نژاد گفت: اگرچه کارگردان این فیلم به گونه‌ای عمیق به موضوع تجاوز جنسی کودکان نپرداخت، ولی با جسارت زیاد یک معضل اجتماعی را که حتی افراد درون خانواده خود آن را بیان نمی‌کنند را بدون ابتذال به تصویر کشید. هدف او تلنگر زدن به خانواده‌ها، مدارس و تمام کسانی است که در کاهش این فجایع می‌توانند نقش موثری ایفا کنند.

رییس انجمن ایرانی مطالعات زنان درباره نحوه برخورد با قربانیان خشونت تجاوز جنسی در دوران کودکی، اظهار کرد: قربانیان این نوع خشونت بیش از هر چیز نیاز دارند که تمام اتفاقات رخ داده برای خود را با تمام جزییات در رابطه‌ای بسیار امن و صمیمانه بیان کنند و یک درمانگر می‌تواند به آنان کمک کند تا تمام زوایای آن را به خاطر بیاورند و از این طریق به آرامشی دست یابند و حتی فریاد بزنند.

وی افزود: این کار به سلامت روانی قربانیان کمک زیادی می‌کند و در مراحل بعد باید با حمایت‌های روانی در زمینه بازسازی شخصیتی این افراد تلاش کرد؛ البته نباید آنان را قضاوت و به آنان ترحم کرد. این روش بسیار موفقیت‌آمیز بوده است و در مرحله بعد نیز باید به خانواده‌ها کمک کرد که از این فرد حمایت بیشتری کنند، با این حال جای این داغ تا پایان عمر بر روح و روان قربانی باقی می‌ماند.

نوابی‌نژاد در پایان درباره تماشای فیلم «هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند»، گفت: به تمام والدین توصیه می‌کنم که این فیلم را تماشا کنند، اما فعلا دیدن این فیلم برای کودکان تمام ایران مناسب نیست.