تلویزیون برای کودکان دوران ما یکی از جذابترین وسایل ارتباطی است، وسیلهای مثل یک جعبه جادو که بسیاری از کودکان در هر سنی که باشند بیشتر وقت خود را مقابل صفحه آن میگذرانند چنان که زمان صرف شده برای تماشای برنامههای تلویزیون، غیر از زمان خواب و مدرسه نسبت به هر فعالیت دیگری بیشترین وقت کودک را به خود اختصاص میدهد.
جواد نصیری، کارشناس ارشد علوم ارتباطات در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)منطقه کردستان، با اشاره به اینکه خانوادهها گاهی به دلیل درگیری در مسائل کاری، امور منزل، بیماری و سایر امور نمیتوانند زمان کافی برای کودک خود را در نظر بگیرند، گفت: این والدین از تلویزیون کارکردی معادل پرستار بچه را در نظر میگیرند.
نصیری با بیان اینکه دوره تولد تا سه سالگی مرحله حساس در رشد ذهنی، عاطفی، اجتماعی و جسمانی کودک است، افزود: والدین در این مقطع باید به تأثیرات عمیق تلویزیون روی کودک خود کاملا واقف باشند، چرا که ارائه پاسخی مناسب به نیازهای احساسی، اجتماعی و ذهنی کودک فقط با مواردی امکانپذیر است که در آن پنج حس کودک فعال بوده و مبتنی بر تأثیر متقابل باشد.
این کارشناس با بیان اینکه انتقال پیوسته حس محبت و مراقبت نسبت به کودک اهمیت بسزایی دارد، اظهار کرد: بسیاری از والدین در این مقطع بارها و بارها کودک خود را در حین مجذوب شدن به تصاویر و صداهای تلویزیون مشاهده کردهاند، لذا صرف دقت و تمرکز کودک روی برنامه و پیامهای تلویزیون را نمیتوان نشانه مفید بودن این وضعیت محسوب کرد.
نصیری با تأکید بر این موضوع که مناسبات مادر و کودک و نیز ویژگیها و پیامهای محیط منزل بیش از برنامههای تلویزیونی در رشد ذهنی کودک نقش ایفا میکند، اظهار کرد: تلویزیون هیچ تأثیر مثبتی بر رشد ذهنی کودک ندارد، لذا قراردادن کودک زیر دو سال در برابر تصاویر، رنگها و صداهای وسیلهای که هیچ یک از نیازهای عاطفی و ذهنی وی را برآورده نمیسازد به هیچ وجه توصیه نمیشود.
وی با اشاره به اینکه تلویزیون یک وسیله ارتباطی یک طرفه است، گفت: این دستگاه قادر به انجام هیچ واکنشی در برابر واکنشهای کودکان نیست و هرگز نمیتواند فرصتهایی مانند تجربه کردن، بازی کردن و همکاری را در اختیار کودک قرار دهد.
وی افزود: تداوم بمباران شدن کودک توسط پیامهای یک طرفه امکان دارد پس از مدتی نیاز اصلی او در برقراری رابطه با محیط پیرامون را دستخوش آسیبهای جدی کند.
این کارشناس با اشاره به این نکته که سادگی و مفرح بودن کشف تلویزیون توسط کودک که همان قابلیت روشن و خاموش کردن و یا تعویض کانالهای آن است، با بزرگتر شدن کودک به عادت فزاینده تماشای تلویزیون تبدیل میشود، گفت: این قابلیت به کودک این توان را میدهد که در برابر اصرار والدینش نیز حاضر به خاموش کردن تلویزیون نشود.
وی با بیان اینکه استفاده از تلویزیون با هدف پر کردن وقت کودک نمیتواند در رشد کودک تأثیری داشته باشد، افزود: تبدیل شدن این کار به یک عادت رفتاری باعث دوری کودک از فعالیتهای اجتماعی و جسمی میشود.
نصیری با بیان اینکه والدین باید برای تماشای تلویزیون محدودیتهایی را وضع کنند، گفت: باید توجه داشت که تلویزیون پرستار بچه نیست چرا که تبدیل شدن فرزندانتان به یک تماشاگر صرف امکان تحلیل و پرسش را در حین تماشای تلویزیون از آنها خواهد گرفت.
وی در پایان خاطرنشان کرد: والدین باید کودکانشان را از خوردن غذا در برابر تلویزیون پرهیز کنند، چرا که در بسیاری موارد ثابت شده کودکانی که مدت زمان طولانیتری را به تماشای تلویزیون میپردازند نسبت به سایر کودکان بیشتر از اضافه وزن رنج میبرند.