یک متخصص تغذیه با بیان این که میانگین قدی نسل جدید 5 تا 7 سانتیمتر کمتر از نسل قبل است، گفت: ژنتیک و محیط دو عنصر تاثیرگذار بر فرایند رشد فرد هستند که محیط خود به دو بخش تغذیه و بهداشت فردی (شامل خواب مناسب، ورزش و ...) تقسیم میشود.
شمسالدین انصاری در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)منطقه خوزستان، گفت: در صورتی که هر یک از عوامل محیطی، توسط فرد یا توسط مادر حامل جنین، طبق الگوی مناسب رعایت نشوند، بر کارکرد ژن تاثیر منفی داشته و رشد قدی کودک را با اختلال روبهرو خواهد کرد.
وی میانگین قد متناسب جهانی را در هنگام تولد 46 تا 53 سانتیمتر دانست و تصریح کرد: رشد مناسب به این گونه است که در انتهای یک سالگی باید 50 درصد قد تولد و در پایان دو سالگی 25 درصد قد تولد به طول قد فرد اضافه شده باشد. با ضرب قد انتهای دو سالگی در عدد 2 نیز میتوان قد سن بلوغ را تخمین زد.
این متخصص تغذیه در پاسخ به این پرسش که اگر کودک به دلیل بیماری، سوءتغذیه و یا عوامل دیگر در یک سال، رشد پیشبینی شده را نداشته باشد آیا این کاهش قد در سالهای دیگر جبران خواهد شد یا نه، اظهار کرد: تفاوت فرایند رشد قدی و رشد وزنی در این است که تاخیر در افزایش قد جبرانپذیر نیست و از این جهت، دقت مضاعف والدین بر فرایند رشد کودک نیاز است.
انصاری با اشاره به اینکه تمامی مواد غذایی مورد نیاز برای رشد مناسب، در سبد غذایی خانوادهها وجود دارد، گفت: بدن برای رشد به مواد مغذی شامل انرژی، کربوهیدارت، پروتئین و ریزمغذیها مانند املاح و ویتامینها نیاز دارد که این گروهها در گوشت، ماهی، غلات و حبوبات موجود هستند اما میبینیم که در سفرههای خانوادهها به طور کامل از این مواد غذایی استفاده نمیشود.
وی دلیل عدم تغذیه مناسب را روی آوردن خانواده به خصوص زوجین شاغل به فستفودها دانست و اظهار کرد: فستفودها غذاهایی هستند که انرژی زیادی برای بدن تولید کرده و گاهی شامل مواد پروتئینی نیز هستند اما مشکل این گونه مواد غذایی کمبود چمشگیر ریزمغذیها است که جزو مواد الزامی برای رشد محسوب میشوند.
انصاری ادامه داد: طبق تحقیقاتی که چند سال پیش در شهر اهواز انجام شد، تکفرزندها به خصوص تک فرزندان پسر از نظر سلامت تغذیهای در سطح پایینی قرار دارند چرا که تمامی خواسته های این فرزندان برای مصرف مواد غذایی بد کیفیت تأمین میشود که نتیجه آن چاقی یا لاغری بیش از حد کودک به دلیل نخوردن غذای خانه است.
وی اعلام کرد: 30 تا 35 درصد کودکان ایرانی از اضافه وزن رنج میبرند و سوءتغذیه روند رشد قدی این افراد را با مشکل روبهرو ساخته است.
این متخصص تغذیه عنوان کرد: در تحقیقی که 12 سال پیش انجام گرفت، مشخص شد انتهای سن رشد دختران در سطح جهان از 17 سالگی به 14 تا 15 سالگی و در پسران از 19 سالگی به 17 تا 18 سالگی کاهش یافته است و احتمال میرود این کوتاه شدن قد در طی نسلهای آینده ژنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
انصاری بهترین راهکار برای جلوگیری از کوتاهی قد را چکاپ ماهیانه کودک تا یکسالگی و به صورت ادواری و پس از آن دانست و گفت: اصلاح الگوی تغذیه باید از خانه شروع شده و آموزشهای لازم به مادران و حتی به دختران پیش از سن ازدواج در این زمینه، داده شود.