تقويت اعتماد به نفس در كودكان نتيجه برقراري ارتباط مناسب و مثبت آنها با محيطپيرامون و روند صحيح رشد است. شكلگيري و رشد اعتمادبهنفس در كودك به معناي اعتقادو باور او نسبت به توانمنديهايش و ايمان به انتخابها و قضاوتهايش است. بيشكپايههاي شكلگيري نهفته اعتمادبهنفس، در كودكي است و آيينه تمامنمايي از آنچهدر كودكي شكل گرفته در دوران بلوغ به نمايش گذارده ميشود.
چند راهكار ساده اما كليدي براي افزايشاعتمادبهنفس در كودكان:
1- سعي كنيد در بازيهاي خانوادگي، همواره فرزندتان برنده نباشد؛ چشيدن طعمشكست نيز براي او ضروري است.
2- رفتار و عملكرد خوب او در مدرسه را تحسين كنيد. هنگامي كه او كارهاي هنري،خلاقيتي و ورقههاي مدرسهاش را به شما نشان ميدهد يا درباره آن صحبت ميكند، اورا مورد توجه و تشويق قرار دهيد و از او درباره جزئيات كارش نيز سؤالاتي كنيد وهرگز او را با جملاتي نظير «بگذار براي بعد، الان كار دارم» يا «من بعداً خودم نگاهميكنم، تو برو سر كارت» و يا سرسري نگاه كردن، او را از كرده خود پشيماننكنيد.
وقتي فرزندتان با شما صحبتميكند به حرفهايش كاملاً دقت كنيد و حتي از او سؤالاتي نيز بپرسيد تا بدينوسيلهمهارتهاي كلامي او را در توضيح، پاسخدادن و تفسيركردن تقويت كنيد و به او اينباور را بدهيد كه نقطهنظرات و ايدههايش براي شما جالب و شنيدني است
3- با كودكتان با زبان خودش درد دل كنيد و از ترسها، عدمموفقيتها وآرزوهايتان با او صحبت كنيد. با اين كار به او كمك ميكنيد او نيز به جاي سركوب ومخفيكردن، درباره احساساتش صحبت كند.
هر شب با كودكتان درباره رفتار پسنديده و جالبي كه در طول روز در او مشاهدهكردهايد صحبت كنيد؛ «من امروز از نحوه چيدن ميز، بازي كردن با خواهرت، خواندن كتابداستان و... لذت بردم.»
4- وقتي فرزندتان با شما صحبت ميكند به حرفهايش كاملاً دقت كنيد و حتي از اوسؤالاتي نيز بپرسيد تا بدينوسيله مهارتهاي كلامي او را در توضيح، پاسخدادن وتفسيركردن تقويت كنيد و به او اين باور را بدهيد كه نقطهنظرات و ايدههايش برايشما جالب و شنيدني است و بدينوسيله راههاي ارتباطي خود و فرزندتان را حفظ و تقويتكنيد. اين روابط بهخصوص در سنين نوجواني و بلوغ فرزندتان يك معجزه ارتباطي به حسابميآيد.
5- پيشرفتهاي كوچك و جزئي كودكتان را مورد تشويق و حمايت قرار دهيد و هرگزآنها را سرسري نگيريد و پيش خود نگوييد «هروقت كه به حد عالي رسيد او را مورد تشويققرار ميدهم چون هنوز كه كار مهمي نكرده است!» حتي در بازيهاي ساده او را تشويق وتاييد كنيد و هرگز در صورت مشاهده عدمتوانايي كودكتان در امري انجام آن كار رابلافاصله بهعهده نگيريد چون با اين حركت، شما اين پيام را ميرسانيد كه چونتوانايي انجام اين كار را نداشتي من مجبور شدم به جاي تو اين كار را انجام دهم. اگردر چنين موقعيتي قرار گرفتيد به جاي گفتن «بگذار من اين كار را انجام دهم» ميتوانيد به او پيشنهاد دهيد: «تو ميتواني راه ديگري براي انجام آن پيدا كني پسدوباره تلاش كن.» طي اين مسير صبر پيشه كنيد و از زود به خشم آمدن جداً خودداريكنيد.
هرگز در صورت مشاهدهعدمتوانايي كودكتان در امري انجام آن كار را بلافاصله بهعهده نگيريد چون با اينحركت، شما اين پيام را ميرسانيد كه چون توانايي انجام اين كار را نداشتي من مجبورشدم به جاي تو اين كار را انجام دهم.
6- هرگز كودكتان را با جوايز پيدرپي مورد تشويق قرار ندهيد زيرا در اينصورت او گمان ميكند كه همواره بايد بدين وسيله تشويق و تاييد شود. تاييدهاي لفظي وكلامي را نيز در دستور كار خود قرار دهيد.
7- كودكتان را تشويق به همكاريهاي گروهي كنيد و به او بياموزيد كه بسياري ازموفقيتها و بهاوجرسيدنها در قالب گروه امكان پذير است. با بردن فرزندتان بهزمين بازي، شهربازي، تئاترهاي كودكانه، كلاسهاي هنري و... او را در اجتماعي ازهمسن و سالانش قرار دهيد و او را تشويق به همبازيشدن و همصحبتشدن با كودكانديگر كنيد.
8- در روش تربيتي خود صحبت كردن راجع به شكستها و دلايل و راهحلهاي رفع آن رانيز بگنجانيد و سعي نكنيد موقع شكست فقط درصدد دلداريدادن و آرامكردن مقطعي اوبرآييد و ديگران را باني شكست معرفي كنيد.
9- فرزندتان را با خواهر، برادر يا دوستانش مقايسه نكنيد. كودكان بهراحتي حسنفرتانگيز مقايسه را درك ميكنند.
10- داشتن روابط منظم و با قاعده خانوادگي دوستانه ميتواند كمك بزرگي بهشكلگيري روابط اجتماعي فرزند و به تبع آن افزايش اعتقاد به نفس او كند. فراموشنكنيد والدين همواره الگوي تمامعيار روابط اجتماعي سالم و اعتمادبهنفسفرزندانشان هستند.