اگر پدر و مادري بيش از نيمي از نشانه‌هايي که بيان مي‌کنيم در كودك مشاهده مي‌کنند، بايد به متخصصان روان‌پزشك كودك مراجعه کنند:
1. اگر كودك به حضور والدين در كنارش اهميتي نمي‌دهد.
2. اگر علاقه‌اي به درآغوش گرفته شدن ندارد.
3. اگر تا 6-3 ماهگي غان و غون «درآوردن صداهايي مثل آ، ايي، ا، إ، أ» ندارد.
4. اگر لبخند معنادار نمي‌زند. (چون بيشتر كودكان از
4 ماهگي به محرك‌هاي محيطي خوشايند با لبخند واكنش نشان مي‌دهند كه نشان‌دهنده درك آنها از محيط است).
5. اگر ارتباط و تماس چشمي برقرار نمي‌كند. (چون بيشتر كودكان خردسال دوست دارند به چهره اطرافيان (به‌خصوص مادر) نگاه كنند، پس نگاه نكردن مي‌تواند ناشي از آن باشد كه به اطرافش توجه لازم ندارد).
6. اگر كودكتان دچار حالت‌هاي مختلف هيجاني نمي‌شود؛ مثلا به صداي ناراحت‌كننده توجهي ندارد و جيغ نمي‌زند يا مدام بي‌محرک جيغ مي‌زند.
7. اگر به رفتارهاي عاطفي شما توجهي ندارد. مثلا از اينكه به صورت او نگاه مي‌کنيد، مي‌خنديد و با او حرف مي‌زنيد، خوشحال نمي‌شود.
8. در 5/1 سالگي، هنوز نمي‌تواند كلمات ساده را بيان كند؛ كلماتي مانند بابا، دد و...
9. درك كلامي خوبي ندارد. درك كلامي خوب مرحله‌اي از رشد كلام است كه قبل از بيان شكل مي‌گيرد. مثلا وقتي در مورد بيرون رفتن با کودک حرف مي‌زنيم، ممكن است به سمت كفش خودش برود كه اين كار مرحله مهمي از رشد زباني است كه نشان مي‌دهد او معناي كلمه دد را مي‌داند ولي شايد جزو كودكاني باشد كه ديرتر حرف مي‌زنند. در اين مرحله كودك بايد بتواند كارهاي غيركلامي انجام دهد، مثلا وقتي از او مي‌پرسيم چراغ كو؟ با دست به سمت چراغ اشاره مي‌كند.
10. حركات تكراري دارد، مثلا دوست دارد مدت زيادي دور خودش بچرخد يا حركت?هاي تكراري با دستانش انجام مي‌دهد يا از كلمات و اصوات تكراري و كليشه‌اي استفاده مي‌كند، مثلا كلامي را به صورت تكراري بيان مي‌كند.
11. كنجكاوي نمي‌كند و به مسايل جديد واكنشي نشان نمي‌دهد.
12. اگر كودكتان كه پيشرفت خوبي در رشد مهارت‌ها داشته است، حالا بازگشت و پسرفت در رشد زباني و مهارت‌هاي اجتماعي نشان مي‌دهد.
13. اگر از چيزهاي مختلف مي‌ترسد، مثلا كودك 3 ساله از پشه به شدت مي‌ترسد، در حالي كه راحت به گربه نزديك مي‌شود.
14. به يك قسمت از يك اسباب‌بازي يا وسيله علاقه شديدي نشان مي‌دهد، در حالي كه به كليت آن بي‌توجه است؛ مثلا فقط با چرخ اتومبيل‌بازي مي‌كند اما به حركت اتومبيل توجهي ندارد.
15. به اسباب‌بازي علاقه‌اي نشان نمي‌دهد و با اسباب‌بازي بازي خيالي ندارد.
16. علاقه شديدي به يکنواختي دارد و مخالفت زيادي با هر تغييري نشان مي‌دهد مثلا با تغيير جاي وسايل ناراحت مي‌شود و واكنش عصبي نشان مي‌دهد.
17. حس شنوايي، بويايي و لامسه‌اش متفاوت با ديگران است؛ مثلا به صداهاي آرام مثل تيك‌تاك ساعت توجه مي‌كند اما به زنگ در توجهي نمي‌كند. چيزهاي زيادي مثل اسباب‌بازي‌ها را بو مي‌كند يا به بوهاي مختلف حساسيت نشان مي‌دهد يا به درد واكنش كمي نشان مي‌دهد.
18. بنا به دلايلي كه براي اطرافيان آشكار نيست يا عجيب است، ناگهان قشقرق بپا مي‌كند و آرام كردنش آسان نيست.
19. خنده يا گريه بي‌دليل دارد.
20. به صدا زدن نام خود توجهي نشان نمي‌دهد. كودكان از 9 ماهگي نام خود را مي‌شناسند و به آن واكنش نشان مي‌دهند.
21. ضمير من را به كار نمي‌برد و خود را با اسم صدا مي‌زند مثلا مي‌گويد علي گرسنه است يا از ضماير درست استفاده نمي‌كند، مثلا مي‌گويد تو خوابش نمي‌آيد.
22. علاقه به ارتباط برقرار كردن و تمايلي به بازي با بچه‌ها ندارد و تنها ماندن را ترجيح مي‌دهد.
در پايان «آداب تربيت» اين هفته مي‌خواهم به پيامک يکي از خوانندگان گرامي «سلامت» اشاره کنم که پرسيده‌اند: «آيا اوتيسم را در يک فرد 26 ساله هم مي‌شود درمان کرد؟» پيش از پاسخ، بايد از ايشان بپرسم که چگونه اين تشخيص برايشان گذاشته شده، چون قطعا در ديگر ابعاد زندگي مشکل نداشته‌اند که تا اين سن براي تشخيص اوتيسم ارجاع داده نشده‌اند. گاهي افراد به دليل اينکه مهارت ارتباطي مناسب ندارند، با خواندن برخي مطالب گمان مي‌کنند مبتلا هستند در حالي که اختلا‌ل‌هاي شخصيتي مختلفي مانند اختلال شخصيت اسکيزوييد و وسواسي وجود دارد که در مورد اين علامت با اوتيسم همپوشاني دارند. پس حتما بايد روان‌پزشک شما را بررسي کند. اگر تشخيص او اوتيسم بود، با توصيه به کسب مهارت‌هاي لازم کمکتان مي‌کند به ضعف‌هايي که در برقراري ارتباط صحيح ناشي از اين بيماري داريد، پي ببريد و با تمرين اين مشکل را حل کنيد. اگر در شناخت هيجان‌هاي ديگران ناتوان هستيد و در برقراري حس همدلي و پاسخ به آن مشکل داريد و حس مي‌کنيد روش ارتباطي ويژه خودتان مناسب است و نيازي هم به داشتن دوست نداريد، حتما براي بررسي مراجعه کنيد.