با وجود کوچکی آپارتمانها بازیها و سرگرمیها و شیوههایی برای آرام نگه داشتن کودکان وجود دارد. در شمارههای پیشین به برخی روشها مثل تقویت گرایش بچهها به نقاشی و خمیربازی و... پرداختیم. این هفته برخی دیگر از این شیوهها را به شما پیشنهاد میدهیم.
ادبیات و خانههای کوچک
شاید فکر کنید این ایده کمی عجیب است، اما واقعا قابل اجراست. امروز ممکن است بعید به نظر برسد که ادبیات محفل گرمی در خانههای کوچک ایجاد کند، اما سالیان پیش ادبیات بازیهای سرگرمکننده و آموزندهای در خانوادهها ایجاد میکرد.
ضربالمثلها
بازی با ضربالمثلها یکی از بازیهای سرگرمکنندهای بود که وقتی به خاطر جنگ خاموشی اعلام میشد در خانواده اجرا میکردیم.
بازی از این قرار بود که بزرگتر خانواده داستان یک ضربالمثل را میگفت و ما که قبلا آن را شنیده بودیم باید به آن ضربالمثل اشاره میکردیم یا اگر نشنیده بودیم برای ما بسیار جالب و شنیدنی بود. امروز به خاطر فاصله گرفتن کودکان از فرهنگ مکتوب و استفاده بیش از اندازه از بازیهای رایانهای و تلویزیون کمتر بهرهای از گنجینه ضربالمثلها نصیب آنها میشود. یکی دیگر از بازیهای ضربالمثلی این است که یک کلمه از یک ضربالمثل را به همراه مصداق آن میگوییم و از کودک میخواهیم که بگوید ضربالمثل چیست.
اگر دو یا چند کودک در خانه باشند میتوانند به صورت تئاتر ماجرایی را اجرا کنند که اشاره به موضوع ضربالمثل کند و کودک دیگر حدس بزند که آن ضربالمثل چیست.
کتابهای زیادی وجود دارد که به ضربالمثلها و کلمات و جملات قصاری که طی زمان به اصطلاحات رایج بدل شده اشاره کرده است، برای بالا بردن سطح معلومات خود و فرزندانتان میتوانید از این کتابها استفاده کنید.
اسمبازی یکی دیگر از بازیهایی است که علاوه بر سرگرم کردن کودکان دامنه لغات آنان را وسیعتر میکند. یکی از این بازیها این است که یک اسم را بگویید و از بازیکن بعدی بخواهید با آخر آن اسم یک اسم دیگر بسازد و این بازی ادامه مییابد تا یکییکی بازیکنانی که نتوانستهاند اسمی بگویند یا اسم تکراری گفتهاند از دور خارج شوند
بازی با کلمات
بازی با کلمات از دیگر بازیهای مفرحی است که میتواند ساعتها تمام خانواده را سرگرم کند. بازیهای مختلفی از سادهترین تا پیچیدهترینها در این دسته از بازیها وجود دارد.
بازی معروف اسم، فامیل را شاید همه شما بشناسید، اما متاسفانه خیلی از کودکان امروز با این بازی آموزنده بیگانهاند.
بازی به این ترتیب است که به تعداد افراد ورق کاغذ و قلم توزیع میشود.
روی هر برگ کاغذ جدولی کشیده میشود با این مضمون:
اسم فامیل غذا شهر کشور میوه اشیا رنگ و...
میتوانید موارد دلخواه دیگری را نیز به این فهرست بیفزایید.
در زیر این فهرست قرار است کلماتی متناسب نوشته شود مثلا اگر کلمه دور اول بازی الف باشد ردیف به این ترتیب پر میشود:
آذر - آذروش آش آبادان آلبانی آلبالو آبکش آبی
یک نفر که برای اولین بار به قید قرعه انتخاب میشود حرفی از الفبا را به زبان میآورد و افراد باید به سریعترین شکل ممکن اسامی را در زیر ستونهای مربوطه یادداشت کنند و کسی که برای اولین بار ردیف خود را تمام کرد اعلام کند: تمام
در این زمان امتیازبندی میشود. هر اسم غیرتکراری 10 امتیاز و هر اسم تکراری 5 امتیاز و هر اسم غلط بدون امتیاز است و پس از محاسبه کسی که بیشترین امتیاز را بیاورد برنده است.
این بازی به کودکان کمک میکند به تکاپو بیفتند تا اطلاعات عمومی خود را قویتر کنند.
اسمبازی
اسمبازی یکی دیگر از بازیهایی است که علاوه بر سرگرم کردن کودکان دامنه لغات آنان را وسیعتر میکند. یکی از این بازیها این است که یک اسم را بگویید و از بازیکن بعدی بخواهید با آخر آن اسم یک اسم دیگر بسازد و این بازی ادامه مییابد تا یکییکی بازیکنانی که نتوانستهاند اسمی بگویند یا اسم تکراری گفتهاند از دور خارج شوند.
نوع دیگر این بازی ، بازی با متضادها، مترادفها و همخانوادههاست. شما یک کلمه را میگویید و از دیگران میخواهید که کلمه هممعنی، متضاد یا همخانواده آن را بگوید.
هر بازیکن طبق توافق میتواند وقت محدودی داشته باشد مثلا تا 5 بشمارید و اگر موفق نشد به اصطلاح سوخته است.
جمله سازی
یکی دیگر از بازیها که به حافظه افراد کمک میکند بازی با افزایش کلمات است.
بازی به این ترتیب است که نفر اول یک کلمه میگوید، نفر دوم کلمه دیگری به آن میافزاید، نفر سوم نیز کلمه دیگری میافزاید به شکلی که ترکیب معناداری پدید آید و اگر کسی نتواند این کار را بکند یا کلمات را فراموش کند باخته است.
مثلا:
اسب
اسب سیاه
اسب سیاه دم کوتاه
اسب سیاه دم کوتاه رو دیدم
اسب سیاه دم کوتاه رو دیدم و پشتش
اسب سیاه دم کوتاه رو دیدم پشتش پریدم و....
اگر کمی ابتکار به خرج بدهید بازیهای بسیاری از این دست میتوانید بسازید که هم آموزنده باشد هم به افزایش تواناییهای کودکان کمک کند.