پرسش: پسرم 21 ماههاست و میخواهم کم کم از شیر بگیرم. الان فقط وقتی تو خوابه شیر می خورد لطفاراهنماییم کنید که چگونه او را کاملا از شیر بگیرم؟
پاسخ : یکی از راه های از شیر گرفتن کودک، زمانی که محدودیتی برای شیرخوردن کودک وجود ندارد این است که به کودک اجازه دهید خودش درباره زمان قطع شیرمادر تصمیم بگیرد به این ترتیب که نه به او شیر تعارف کنید و نه مانع شیر خوردنششوید. بدین ترتیب کودک شما تنها زمانهایی که نیاز جسمی و عاطفی زیادی به شیر مادردارد از آن استفاده خواهد کرد. این روش اگر چه خیلی کند است اما اگر مادر با کودکارتباط زیادی داشته باشد و کودک را تشویق کند و همچنین او را با غذاهای دیگر سیرکند، کودک خود به خود از راه های دیگر نیاز جسمی و عاطفی خود را برطرف می کند وکم کم بدون هیچ درد سری شیر مادر را رها می کند. با این حال ممکن است مجبور شویدکودک را با روشهای دیگری از شیر بگیرید بنابر این به توصیه های زیر توجه کنید:
زمان مناسبی برای این کار انتخاب کنید
اگر کودک بیمار است یا پرستار جدیدی به منزل آورده‌اید، اگر تازه اسباب کشیکرده‌اید و یا مشکلی در محل کارتان دارید که شما را کم طاقت کرده است بهتر است اینکار را به زمان دیگری واگذار کنید. همانطور که می دانید کودکان در زمان هایی کهبیمار می شوند و یا تغییراتی در شرایط شان ایجاد می شود وابستگی بیشتری به شیرمادر پیدا می کنند و به همین علت از شیر گرفتن آنها سخت تر می شود. زمانی كه مادر فرصت بیشتری برای بیرون بردن وسرگرم كردن فرزندش دارد، بهترین زمان از شیرگیری كودک است، زیرا محدودیتهای محیطبیرون، مانعی برای شیر خوردن كودک محسوب می شود و سرگرم بودن او، اشتیاق به شیرخوردن را كم می كند. یادتان باشد از شیر گرفتن كودک نارس باید دیرتر از كودک عادیو سالم انجام شود.
حواس کودک را پرت کنید
برنامه روزانه تان را طوری بچینید که سر کودک حسابی گرم شود و یادش برود از شماشیر طلب کند. بخصوص در ساعت هایی که فرزندتان شیر شما را می خورد فعالیتهای جذاب وبازیهای سرگرم کننده و یا رفتن به پارک و گردش می تواند او را از یاد آوری آنچه ازدست داده باز دارد. دادن غذاهای جذاب و رنگارنگو مورد علاقه کودک هم در ساعاتی که عادت به شیر خوردن داشته می تواند نیاز جسمی اورا کمتر کند و باعث شود که او کمتر بهانه بگیرد.
تنوع غذایی را از یاد نبرید
پیش از آن که کودک را از شیر بگیرید، او را به غذا خوردن و نوشیدن مایعات بالیوان عادت دهید. این موضوع باعث می شود که برای ترک خوردن شیر مادر مجبور به تحملسختی های غذا خوردن با قاشق و چنگال نشود. برای او سرویس غذا خوری جداگانه‌ای، باطرح های کودکانه و رنگ های شاد و تند بخرید.
برای اینکه کودک سیر شود و در ضمن کمتر بهانه بگیرد انواع مختلفی از غذاها را بهاو تعارف کنید. از غذاهای جامد رنگی با
طعم های مختلف گرفته تا انواع نوشیدنی ها و میوه ها که بتواند توجه او را بهخوردن جلب کند. البته یادتان باشد برنج و سیب زمینی و نان و انواع گوشت حتما درترکیب غذاها باشد تا نیاز جسمی کودک به کربوهیدرات و پروتئین را برطرف کند. بهتراست کودک نوشیدنی و شیر خود را با لیوان یا فنجان بنوشد اما اگر کودک شما دوست داردشیر را با نی بمکد می توانید برای او یک نی زیبا و عروسکی تهیه کنید تا نیاز کودکبه مکیدن را هم تامین کرده باشید. دادن شیشهو پستانک توصیه نمی شود چون خود این ها هم وابستگی تازه‌ای برای کودک شما ایجادمی کند که بعدها ترک آن می تواند دردسر جدیدی ایجاد کند، مگر این که کودک شماکوچک باشد و در کمتر از یک سالگی مجبور شده باشید او را از شیر بگیرید که در اینصورت لازم است با شیشه شیر خشک به او بدهید. در این حالت سعی کنید شیر خشکی انتخابکنید که طعم آن به شیر مادر نزدیک باشد تا کودک بهتر آن رابپذیرد.
متخصصان توصیه می کنند که هر هفتهیکی از وعده های شیر روزانه را حذف کنید و بهتر است که ابتدا وعده های بعد از غذارا حذف کنید که کودک سیر باشد. وعده های قبل از خواب و شبانه آخرین وعده هاییهستند که باید حذف شوند.
کودک را مجبور به غذا خوردن نکنید
اگر کودک شما از خوردن آنچه برایش تهیه کرده‌اید امتناع می کند و بهانه می‌گیرد، او را به زور مجبور به خوردن غذا و شیر گاو نکنید. حتی اگر احساس می کنیدگرسنه است و بد اخلاقی او به علت گرسنگی است، اجازه بدهید کمی گرسنه تر بشود وخودش میل به این غذا پیدا کند. در برابر بهانه ها صبور باشید و اگر او غذا را ردکرد آن را از جلویش بردارید و ساعتی بعد دوباره به او تعارف کنید. یادتان باشد اگردر وعده های اصلی غذایی کودک از خوردن امتناع کرد، شکم او را با تنقلات و میانوعده پر نکنید و اجازه دهید که گرسنه شود و همان غذای اصلی را بخورد. در ضمن بهکودک بالای یک ساله از غذای سفره بدهید. در ابتدا می توانید غذا را با پشت قاشق لهکنید و کم کم او را با خوردن غذای خانواده آشنا کنید. اگراین کار را نکنید علاوه برکمبود بعضی از ریز مغذی ها کودک 2 ساله هنگام از شیر گرفتن دچار مشکل خواهد شد چوننمی تواند غذاهای متنوع بخورد. البته بهتر است به غذای خانواده نمک کمتری بزنید تاکودک شما به غذاهای کم نمک عادت کند.
زمان بیشتری با کودک بگذرانید
شیر دادن بهترین بهانه برای گذراندن ساعاتی از روز با کودک بوده است. برای کودکهمین کافی است که نخواهد این لحظات با مادر بودن را از دست بدهد. حتی شما دلتان تنگخواهد شد برای اینکه کودکتان را مانند گذشته در آغوش بگیرید و به خود بچسبانید. بنابر این سعی کنید این لحظات سخت را با گذراندن ساعات بیشتری با کودکتان برای او وخودتان آسانتر کنید. برایش کتاب بخوانید و با او بازی کنید و به گردش و پارک برویدتا از شیر گرفتن كودک برایش چنین تصوری به وجود نیاورد كه دیگر از عشق و محبتمادرانه محروم شده است.
اگر به علت بیماری، بارداری و یا مسافرت مادر، كودک به طور ناگهانی از شیر گرفتهشود، اضطراب شدیدی در او ایجاد خواهد شد. در مواقعی كه مادر شیرده، مجدداً باردارمی شود، این بارداری به معنای قطع ناگهانی شیر برای كودک اول است. در این شرایطمادر فرصتی برای مراقبت از كودک ندارد. محروم شدن از گرمای محبت مادری موجب می‌شودتا كودک با انجام فعالیتها و رفتارهایی نظیر بد اخلاقی و گریه اعتراض خود را اعلامكند كه البته چنین رفتاری برای كودكی نگران طبیعی است.
صبور باشید
در هنگام از شیر گرفتن کودکتان باید برنامه های ویژه‌ای تدارک ببینید زیرا بچه‌ها معمولاً پرخاشگر و بهانه‌گیر می شوند و مرتب نق می زنند. آرامش خود را حفظ وسعی کنید رفتاری آگاهانه در برابر آن ها داشته باشید. اگر قرار باشد با اولین گریهو فریاد دوباره به او شیر بدهید، هیچ وقت موفق نخواهید شد.
وعده های قبل از خواب و نزدیک صبح را آخر از همه حذف کنید
از شیر گرفتن ناگهانی ممکن است به کودک شما آسیب برساند، بنابراین بهتر است ازروش تدریجی و کم کردن وعده های شیر دهی استفاده کنید تا کودک هم به این ترتیب کم‌کم با این قضیه کنار بیاید و عادت کند. صبح ها وقتی کودک از خواب بیدار شد به اوشیر دهید و نوبت بعدی را تا جایی که امکان دارد به تأخیر بیندازید.بعضی متخصصان توصیه می کنند که هر هفته یکی از وعده هایشیر روزانه را حذف کنید و بهتر است که ابتدا وعده های بعد از غذا را حذف کنید کهکودک سیر باشد. وعده های قبل از خواب و شبانه آخرین وعده هایی هستند که باید حذفشوند. بعضی از کودکان عادت دارند که با شیر خوردن به خواب می روند. برای اینکودکان حذف وعده قبل از خواب ممکن است به قیمت بر هم زدن خواب آنها تمام شود. بنابراین بهتر است قبل از حذف وعده قبل از خواب، روشهایی برای آرام کردن و خواباندن کودکقبل از خواب را یاد بگیرید. مثلا خواندن کتاب و بغل کردن یک عروسکنرم و خرس پشمالو یا گوش دادن به آهنگی ملایم و لالایی می توانند روشهای خوبیباشند. با این حال ممکن است بعضی از کودکان با این چیزها هم به خواب نروند و لازمشود از تکانهای ملایم روی پا و گهواره برای خواباندن آنها استفاده کنید.
از همسرتان کمک بگیرید
از همسرتان بخواهید وقت بیشتری را با فرزندتان بگذراند. در دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او غذا بدهد یا وقت هایی که شیر می خواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از خانه ببرد. پدر می تواند شب ها فرزندتان را بخواباند و در کنار او باشد تا کودک شما طبق عادت نخواهد با مکیدن سینه مادر خود به خواب برود