اگر پدر و مادر خودشان افرادی مسوول باشند، نیمی از راه طی شده است؛ چون بچه با دیدن رفتارآنها می‌آموزد چطور مسوولانه برخورد كند.
اگر كاری كنید كه فرزندتان براحتی و بدون هیچ تلاشی، از وضعیت سختی كه در آن قرار گرفته است خارج شود، مطمئن باشید هیچ كمكی به او نكرده‌اید و این كار اصلا به نفع او نیست.
حتما شما هم مادران زیادی را دیده‌اید یا می‌شناسید كه ساعت 10 صبح با عجله خودشان را به مدرسه فرزندشان می‌رسانند و ناهار، دفتر و كتابی را كه او فراموش كرده است با خود به مدرسه می‌برند. چرا این مادران برای نجات فرزندشان این كار را انجام می‌دهند؟ چرا اجازه نمی‌دهند بچه‌ها ببینند بی‌مسوولیتی چه نتایجی دارد؟ چرا نمی‌گذارند كودك شرایطی را تجربه كند كه خودش به وجود آورده است؟
اگر یك بار فرزندتان فراموش كرد غذایش را با خود به مدرسه ببرد، بهتر است به جای این‌كه سریع غذا را به او برسانید، اجازه دهید شرایط را تجربه كند و ببیند بی‌مسوولیتی او چقدر دردسرساز می‌شود. البته مادرها هم باید سعی كنند در این شرایط كمی راحت‌تر برخورد كنند و طوری نشان دهند كه مشخص شود انجام كارهای مربوط به كودك وظیفه آنها نیست.
شاید شما هم از این‌كه فرزندتان یك روز گرسنه بماند ناراحت شوید، شاید دوست نداشته باشید او را در سختی‌ها تنها بگذارید. اما باید بدانید گاهی لازم است كودك نتیجه كارش را ببیند تا دیگر آن را تكرار نكند.
البته در این موقعیت، فرزند شما نه تنها مسوولیت‌پذیری را می‌آموزد، بلكه می‌فهمد چطور باید در شرایط سخت و دشوار زندگی از خودش مراقبت كند. به عنوان مثال اگر روزی ناهارش را با خود به مدرسه نبرد، می‌تواند غذا را با یكی از دوستانش شریك شود یا این‌كه با مقدار كمتری غذا خودش را سیر كند.
آموزش مسوولیت‌پذیری به كمك شیوه‌های عملی
اگر پدر و مادر خودشان افرادی مسوول باشند، نیمی از راه طی شده است؛ چون بچه با دیدن رفتار آنها می‌آموزد چطور مسوولانه برخورد كند. اما نیمه دیگر راه را باید به او بیاموزید و نشان دهید چگونه انسان مسوولیت‌پذیری باشد:
• به او مسوولیت‌هایی مناسب سنش بدهید.
• با كارها و مسوولیت‌های بیش از حد، كودك را خسته و دلزده نكنید.
• از او انتظار داشته باشید فردی مسوول باشد و مسوولیت كارهایش را بپذیرد.
• هیچ‌وقت او را فردی غیر مسوول و فراموشكار ندانید؛ حتی زمانی كه مسوولیت‌هایش را انجام نمی‌دهد، او را مورد تمسخر و سرزنش قرار ندهید.
• به او در برنامه‌ریزی و سازماندهی درس‌ها و تكالیف مدرسه كمك كنید.
• بگذارید او مسوولیت كارهای اشتباهش را بپذیرد و شرایطی را كه خودش ایجاد كرده است، تجربه كند.