بازي درماني براي رفع پرخاشگري کودکان

معمولا کودکاني که به سن ۱۲ ماهگي ميرسند وقتيکه  با هم هستند رفتارهاي  پرخاشگرانه را با همسالان خود انجام ميدهند اين  پرخاشگري ها  اغلب  بخاطر اسباب بازي و متعلقات ديگر ميباشد و بيشتر در برخورد  با همسالان بروز داده ميشود  مي شود.گاهي کودک به والدين خود  و کودکان بزرگتر نيز  حمله ور مي شود ،اما  اينگونه پرخاشگري در مقايسه با پرخاشگري با همسالان، نسبتاً کمتر ميباشد . کودکان همچنانکه به سال هاي پيش از  مدرسه و مدرسه نزديکتر ميشوند، کمتر دست به پرخاشگري مي زنند و درمدل  پرخاشگري آنها تغييراتي نيز بوجود مي آيد . در سنسن بالاتر پرخاشگري اغلب  از روي خصومت است و کمتر بخاطر خواستن عروسک يا اسباب بازي کودک ديگر ميباشد .
امروزه‌ والدين  از خشونت‌ و پرخاشگري‌ فرزندان‌ خود شکايت‌ ميکنند . آنان  تمايل‌ دارند  که‌ دليل ‌ اين‌ رفتارهاي خشن کودک خود را بدانند  و روشهاي  پيشگيري‌ و اصلاح‌ رفتار کودک را در اين‌ زمينه‌ ياد بگيرند و  بکار گيرند. در اين‌ نوشتار راه‌هاي‌ مناسب‌ مقابله‌ با پرخاشگري‌ کودکان از طريق بازي درماني  مورد بررسي‌ قرار مي ‌گيرد: 

خمير بازي يا گل بازي 
مخصوص  سنين 3 تا 11 سال
همه کودکان خمير بازي با گل بازي را دوست دارند و از آن  لذت مي برند زيرا  که بازي با آنها از نظر حس لامسه لذت فراواني دارد علاوه بر ايجاد خلاقيت در کودکان در ضمن بازي ميتوانند خمير يا گل هرطور که بخواهند شکل دهند،تغييرش دهند و هر وقت که مايل بودند آن چيزي را که ساخته اند خراب کنند. گرد کردن و شکل ساختن از آنها، باعث  برون ريزي احساسات پرخاشگري است. بازي  با گل و خمير، ظاهرا بيان احساسات و مفاهيم مربوط به آن را تسهيل مي کند.
نکته: بهتر است بازي با قالبهاي آماده و شکل دار انجام نشود چون در نحوه ي بيان کودک اثر تسهيل کننده دارد.
بازي بادکنک خشم  مخصوص سنين بالاتر از 5 سال
از طريق اين بازي ، با ترکاندن بادکنک کودک را ميتواند  خشم خود را ببيند، بشنود و احساس کند. بنابراين به او فرصت داده مي شود که خشم خود را لمس کرده و آن را بيان کند.
اين روش بازي بيان کردن  مستقيم خشم کودک است و بوسيله آن  کودک ميتواند  بفهمد که  چطور خشم در درون او مي تواند انباشته شود  و پس از آن  منفجر گردد و به او يا ديگران آسيب بزند .چگونه او مي تواند خشم را به آرامي و با احساس امنيت و آرامش تخليه کند.

نشانه هاي پرخاشگري در نقاشي هاي کودکان

 روش بازي

يک بادکنک به کودک بدهيد تا باد کند . ته بادکنک را گره بزنيد يا با  کمک خودش بادکنک را گره بزنيد.
براي کودک شرح  دهيد که بادکنک نشانه  بدن انسان است  و هواي داخل آن نشان دهنده خشم است.
از کودک خود سوال بپرسيدکه آيا هواي درون بادکنک را ميتوان خارج کرد  يا هوايي به داخل آن وارد ميتواند وارد کند.سپس  از او بپرسيد اگر مغزش مثل بادکنک باشد و خشم هواي درون آن باشد،آيا جايي براي فکر کردن واضح و روشن خواهد داشت.
از کودک بخواهيد بادکنک را فشار دهد تا منفجر شود و تمام هواي آن بيرون بيايد.
از کودک سوال کنيد که آيا اين راه حل بهتري براي  بيرون ريختن خشم نيست؟ چون ممکن است برخي بچه ها از ترکيدن بادکنک بترسند.درمورد  اين ترس نيز صحبت کنيد.
براي او شرح دهيد که چنانچه  بادکنک يک آدم باشد، ترکيدن بادکنک عمل مانند يک پرخاشگرانه مثل کتک زدن يک فرد ، يا يک شي خواهد بود. از او سوال کنيد که  آيا اين کار، را خوبي براي تخليه خشم است؟
از کودک بخواهيد بادکنک ديگري را باد کند.اين دفعه  سر آن را گره نزنيد ، اما از کودکتان بخواهيد که  سر آن را با دست  نگهدارد طوريکه هواي داخل آن خارج نگردد.توضيح دهيد که بادکنک بدن است و هواي داخل آن معرف خشم است.
 بخواهيد که با آرامي، مقداري از هواي بادکنک را خالي نمايد، پس از آن با دست سر آن را بگيرد تا بسته شود.
از او سوال کنيد ”آيا بادکنک کوچکتر شده است؟ بادکنک ترکيده ؟ آيا به نظر نمي رسد اين راه بهتري  براي بيرون ريختن خشم نيست؟آيا بادکنک تا زماني که  خشم خارج شود راحت ميشود؟ براي کودک اين مساله  را پررنگ کنيد ، تا وقتيکه خشم تخليه ميشود، هم بادکنک و هم اطرافيان آن بادکنک در آرامش خواهند بود.
چند بار ديگر سر بادکنک را شل کنيد تا باد آن بتدرج خالي شود .
پس از آن همه ماجرا را دوباره برايش تکرار کنيد و توضيح دهيد که اگر اجازه دهيم که خشم درون مان انباشته شود و بر مقدارآن افزوده گردد بالاخره ميترکد و ديگر نميشود آنرا کنترل نمود .
گروپ گروپ راه رفتن بالاتر از  سه سال 
کوبيدن پا ها به زمين باعث ميشود که  کودکان بتوانند  هيجان هاي منفي خود را تخليه کنند. از طريق اين بازي کودکان ابزارهاي عيني بيان خشم خود را يافته است نه اينکه فقط به او “بازداري “گوشزد شود.
روش بازي پا کوبيدن 
کودکان با اين بازي ميتواند  پاهاي خود را به هر شکلي که دوست دارد به زمين بکوبد. براي کودک توضيح دهيد  که بهترين کار تند و شديد کوبيدن پا در يک مکان مناسب است. معمولا هنگاميکه خشم برون ريزي ميشود  ما نه تنها احساس بهتري داريم بلکه کف پايمان گرم مي شود.اين،علامت مطمئني براي پايان بخشيدن به پا کوبيدن است.
به او  اجازه دهيد پا بکوبد وبعد از مدتي پا کوبيدن از او بپرسيد آيا کف پايش گرم شده ؟اگر پاسخ منفي بود، به کودک مي گوييم که به حد کافي، سخت و تند پايمان را نکوبيده ايم و در نتيجه دوباره شروع مي کنيم وبه  پا کوبيدن را ادامه مي دهيم تا جايي که صورت، شاد به نظر برسد. هميشه از کودک مي پرسيم: آيا بنظر نمي رسد که احساس خشم از بدن بيرون رفته باشد. احساس خشم از طريق پاي ما پايين ميرود، خارج شده روي زمين مي آيد.از کودک مي پرسيم در بدن خود چه احساسي دارد.
بازي با حباب 
زمانيکه کودک عصباني شد ،ميتوانيد  يک ظرف کف درست کنيد به او بدهيد. با اين روش کودک ياد ميگيرد بر تنفس خود تمرکز کند .  تنفس آرام و شمرده، هيجانات کودک را آرام کرده و باعث تسلط بر اعصاب او ميگردد . بمدت چند هفته روزي يک دقيقه با کودک خود حباب بسازيد ؛ پس  از اينکه حباب درست کردن را آموخت ، از او بخواهيد با کمک گرفتن از قوه تخيلش، حباب هاي متفاوتي درست کند. لطافت حباب ها و تلاش براي ساخت آنها روحيه کودک را آرام تر مي کند
 ترکاندن حباب هاي ضربه گير 
 ترکاندن حباب هاي ضربه گير نيز ميتواند  وسيله اي براي کنترل خشم باشد ، که اين کار ازطريق  حباب هاي پلاستيکي (ضربه گير) استفاده ميشود. از کودک بخواهيد  براي راحت شدن از خشم خود 100 حباب را بترکاند.سپس از او مي پرسيم: آيا حس مي کند که چگونه خشم او از انگشت شست و انگشت اشاره اش بيرون مي آيد. زماني که خشم کاملا بيرون آمد يک حباب مي ترکد. معمولا پس از ترکاندن 10 حباب بنظر مي رسد خشم تمام شده باشد. زماني که ما واقعا عصباني باشيم شايد بيشتر از 10 حباب و زمان ديگر کمتر از 10 حباب لازم است.